ISAPL (The International Society of Applied Psycholinguistics), czyli Międzynarodowe Towarzystwo Psycholingwistyki Stosowanej istnieje od dwudziestu dwóch lat i jest jedynym na świecie stowarzyszeniem akademickim o tym profilu. Psycholingwistyka stosowana jest dziedziną interdyscyplinarną, zajmującą się problemem ludzkiego poznania i komunikacji (werbalnej i niewerbalnej) od strony psychologicznej, neurolingwistycznej i językowej, a więc skupia naukowców reprezentujących szerokie spektrum badawcze. Towarzystwo zostało założone przez trzech obecnych Prezydentów Honorowych, Prof. Tatianę Slame-Cazacu (Rumunia), Prof. Renzo Titone (Wlochy) i Prof. Leonor Scliar-Cabral (Brazylia), nadal czynnie działających w Towarzystwie.
Otwarcie Kongresu |
Działalność ISAPL-a to przede wszystkim działalność akademicka i jej prezentacja na kongresach odbywających się co trzy lata w różnych zakątkach świata skąd wywodzą się członkowie tej organizacji. Był więc Kongres w Kassel, Toronto, Barcelonie, Bolonii, Porto i Caen. W tym roku we wrześniu przyszła wiec kolej na siódmy kongres, tym razem w Polsce, jako że obecnym Prezydentem Towarzystwa jest Prof. Janusz Arabski, dyrektor Instytutu Języka Angielskiego w Sosnowcu i zarazem główny organizator VII Kongresu ISAPL w Cieszynie.
Nasza przygoda z ISAPL-em rozpoczęła się udziałem Prof J. Arabskiego i moim w V Kongresie ISAPL w Porto, a następnie w VI Kongresie w Caen, na którym to Prof. Arabski został wybrany prezydentem ISAPL na następną kadencję. Zaproponowano nam ogranizację następnego kongresu. Wiedząc z doświadczeń wcześniejszych, jak pracochłonne jest organizowanie międzynarodowych konferencji naukowych (doroczne konferencje Second Language Acquisition w Szczyrku, EUROSLA w Krakowie w 2000 r.) wyraziliśmy jednak zgodę, uznając się bardzo wyróżnionymi. Bądź co bądź to przecież Kongres, mając jednocześnie nadzieję, że jego organizacja w Polsce przyczyni się do zwiększenia udziału polskiego środowiska akademickiego w działalności ISAPL-a i posłuży promocji polskich osiągnięć naukowych, nie tylko znanych postaci w dziedzinie psycholingwistyki, takich jak Prof. Ida Kurcz, Prof. Janusz Arabski, czy Prof. Stanislaw Puppel, ale i mniej znanych w świecie akademickim poza Polską, kolegów.
Przed Kongresem
Był rok 2002, rozpoczęliśmy przygotowania do organizacji tego wielkiego wydarzenia akademickiego. Pierwszy krok to oczywiście wybór Komitetu Organizacyjnego, na czele którego stanął Prof. Janusz Arabski i kilku z nas, mających wcześniejsze doświadzenia organizacyjne: dr Andrzej Łyda, dr Adam Wojtaszek, dr Krystyna Warchał, dr Jolanta Latkowska, mgr Bożena Leszkiewicz i autorka tego tekstu, dr Danuta Gabryś-Barker. Oczywiście w trakcie trwania przygotowań (a w czasie kongresu szczególnie!) wielu innych kolegów z Instytutu Języka Angielskiego wspomagało nas. Należy tu szczególnie wymienić Andrzej Nowaka (naszego specjalistę od komputerów i sprzętu) i Mirę Wójcik (działalność informacyjna, rozsyłanie poczty).
Pozostając w stałym kontakcie z Prof. T. Slamą-Cazacu (wcześniej wspomniana założycielka i Honorowy Prezydent ISAPL-a), stworzyliśmy aktualną listę członków ISAPL, poszerzając ją o znanych nam naukowców współpracujących z nami od lat (konferencje w Szczyrku) oraz o nazwiska młodych pracowników nauki, dając im możliwość uczestniczenia w tak znaczącym wydarzeniu akademickim. Tak więc w rezultacie Pierwszy Cyrkularz został rozesłany do ponad 800 potencjalnych uczestników Kongresu w Polsce, który miał się odbyć w dniach 6-9.09.2004r.
Na miejsce Kongresu wybraliśmy Cieszyn, bo to i piękne miasto, mające się czym poszczycić, ale również z tego względu, że mieści się tam Filia Uniwersytetu Śląskiego - w pięknym starym budynku z początku XX-go wieku, posiadającym odpowiednie wyposażenie (m.in. multimedialna sala konferencyjna) a jednocześnie piękny, nastrojowy wystrój, jaki nadały temu miejscu prace miejscowych studentów wydziału artystycznego. Kilka wizyt w filii cieszyńskiej, oraz pomoc i chęć współpracy ze strony administracji cieszyńskiej, upewniły nas o właściwym wyborze miejsca na VII Kongres ISAPL. Również możliwości jakie daje campus cieszyński - duża liczba miejsc noclegowych w akademikach i możliwość wyżywienia tak dużej liczby osób, nie były bez znaczenia.
Hasło VII Kongresu ISAPL to: Challenging tasks for psycholinguistics in the new century (Wyzwania dla psycholingwistyki w nowym stuleciu). Opracowany program akademicki został podzielony na piętnaście sekcji tematycznych. Były to: Language and cognition, Speech comprehension and production, First language acquisition, Second language acquisition/foreign language learning, Language education, Multilingualism, Oral versus written communication, verbal and nonverbal ways of communicating, Psycholinguistic analysis of literary texts, Psycholinguistic aspects of translation, semiotics from a psycholinguistic perspective, Psycholinguistics and mass media, Language disorders and speech pathology, human communication models.
Referaty zaplanowane zostały w ramach sekcji, dyskusji panelowych i sesji plenarnych, oraz poprzez prezentacje w formie sesji plakatowych. Opracowaliśmy również program nieakademicki, którego zadaniem było ukazanie piękna i tradycji Cieszyna i Ziemi Cieszyńskiej.
Zbieranie zgłoszeń uczestnictwa, opracowanie finalnego programu na podstawie zakwalifikowanych zgłoszeń prezentacji to był długi i żmudny proces trwający przez wiele miesięcy. No i jeszcze, opracowanie kosztorysu, sponsorzy i cała ta finansowa ekwilibrystyka! Przygotowania materiałów pamiątkowych przy współudziale Urzędu Miejskiego w Cieszynie w ramach promocji miasta. Zakończyliśmy przygotowania 3-go września, a 4-go cały Komitet Organizacyjny udał się do Cieszyna dopilnować wszystkiego na miejscu.
Tuż przed
5 września - godzina zero wybiła! Przygotowania do ceremonii otwarcia trwają do późnych godzin nocnych, a już zjeżdżają się uczestnicy! Rejestracja, opłaty, informacje na tablicy ogłoszeń.... I wiele innych spraw. Bardzo dzielnie spisują się nasi studenci z sosnowieckiej anglistyki i słuchacze kolegium w Cieszynie. Pomagają w udzielaniu informacji, odprowadzaniu do hoteli, itp. Również transport nie zawiódł. Autobusy odbierały uczestników Kongresu na lotnisku w Pyrzowicach i na dworcu PKP. Zaproszeni goście zostali dowiezieni indywidualnie, co wymagało ogromnej koordynacji działań transportowych i pomocy ze strony kolegów z instytutu.
Jest prawie północ. Jeszcze sprawdzamy sale, sprzęt.
Podczas Kongresu
6 września, godzina 9.00 (niestety bardzo wczesna pora dla niektórych uczestników Kongresu!), a więc oficjalna ceremonia otwarcia VII Kongresu, którego dokonuje Prezydent ISAPL-a, Prof. Janusz Arabski, gorąco witając władze ISAPL-a, Prorektora Uniwersytetu Śląskiego, Prof. Wiesława Banysia oraz wszystkich uczestników tego wielkiego wydarzenia akademickiego na naszej uczelni. Prorektor Wiesław Banyś w swoim przemówieniu podkreśla wagę wydarzenia dla nas wszystkich i wyraża nam wszystkim podziękowanie za wysiłek organizacyjny i za pomoc filii w Cieszynie, życząc jednocześnie owocnych obrad. Przemówienia otwierające wygłaszają również Prezydenci Honorowi ISAPL-a, prof. L. Sclair-Cabral i prof. T. Slama-Cazacu, wyrażając nadzieję, że wydarzenie to zaowocuje dalszą współpracą w ramach ISAPL-a i dużą aktywizacją tego towarzystwa na gruncie polskim.
Program Kongresu jest bardzo napięty, przechodzimy więc do pierwszej sesji (plenarnej), której przewodniczy prof. L. Sclair-Cabral, a prezentuje prof. J. M. Poersch z Brazylii, członek zarządu ISAPL-a. Wystąpienie poświęcone jest teorii konekcjonizmu i jego roli w naszych czasach: Connectionism - a challenging task for psycholinguistics in the new century. Mnóstwo pytań z sali, czasu niewiele na odpowiedzi, bo tuż, tuż sesje indywidualne w sekcjach, a temat i tak powróci na pewno w sesji panelowej na temat konekcjonizmu. Kilka minut na zdjęcie pamiątkowe, kawę czy też herbatę w Galerii (przy okazji przeżycie artystyczne!) No i zaczynamy prezentacje w sekcjach z małym poślizgiem czasowym.
Zgodnie z programem sześć sesji odbywa się symultanicznie i tak będzie przez cały czas trwania Kongresu. Program jest bardzo bogaty i każdy może wybrać prezentację odpowiednią dla siebie. Uczestnicy mają okazję brania udziału w sesji plenarnej oraz dyskusji panelowej każdego dnia Kongresu.
Wygłoszono pięć referatów plenarnych, były to: Prof. J.M. Poersch (Brazylia) Connectionism a challenging task for psycholinguistics in the new century, Prof. J. Arabski (Polska) General trends in language transfer studies, Prof M. Paradis (Kanada) Why single-word experiments do not address language representation, Prof I. Kurcz (Polska) Communicative competence and the theory of mind oraz Prof. S. Puppel (Polska) Beyond the blooming, buzzing confusion: semi-centennial appraisal of `mindful trends` in linguistics.
Przedstawione sesje panelowe dotyczyły następujących tematów: An alternative paradigm for linguistic cognition: connectionism (przewodniczący: Prof. J. M. Poersch, Brazylia), Is CMC (Computer Mediated Communication) changing our interactive and cognitive attitudes? (przew. Prof. S. Stamme, Włochy), Language and cognition - research agenda (przew. Prof. B. Lewandowska-Tomaszczyk, Polska),
Narrating the community: the representation of self and social identity in oral discourse (przew. Prof. D. Ponterotto, Wlochy), Defying problems of illiteracy among Brazilian Portuguese speakers (przew. Prof. L. Sclair-Cabral, Brazylia), Foreign language teaching and learning processes (przew. Prof. H. Komorowska, Polska)
Tematyka przedstawiona w czasie referatów plenarnych i dyskusji panelowych znalazła również odzwierciedlenie w prezentacjach w sekcjach. Największą popularnością zarówno pod względem liczby prezentacji, jak i liczby uczestników cieszyły się: sekcja 1 - Language and cognition, sekcja 4 - Second language acquisition/foreign language teaching/learning oraz sekcja 3 - First language acquisition i sekcja 6 -Bilingualism and multilingualism. Ogółem wygłoszono 99 prezentacji oraz przedstawiono 8 sesji plakatowych. Ogólna liczba wygłaszających referaty to 111 osób. Nie wszyscy uczestnicy Kongresu przedstawiali swój dorobek naukowy, niektórzy przyjechali jedynie jako uczestnicy.
Poza tak bardzo napiętym programem akademickim staraliśmy się umożliwić uczestnikom Kongresu chwile wytchnienia poprzez organizację wydarzeń nieakademickich. W pierwszym dniu Kongresu była to popołudniowa wycieczka po Cieszynie, tak pełnym uroku i słońca - bo trzeba przyznać aura była po naszej stronie przez wszystkie dni kongresu. Wycieczka zakończyła się wizytą w Browarze Brackim połączoną z degustacją bardzo specjalnego piwa dostępnego tylko tutaj, w Cieszynie.
W ostatni wieczór Kongresu gościliśmy w przepięknej, historycznej Sali Posiedzeń cieszyńskiego Ratusza, gdzie podejmował nas lampką wina i uroczystą przemową powitalną Burmistrz Cieszyna. Spotkanie to uświetnił chór Uniwersytetu Śląskiego Harmonia. Chór zaprezentował piękne lokalne kompozycje muzyczne, wywołując swoim występem owacje na stojąco. Byliśmy ogromnie dumni z naszych studentów, bo to oni stanowią trzon chóru Harmonia. Ta bardziej oficjalna część wieczoru zakończyła się uroczystą kolacją w urokliwej Café Museum.
Nadszedł ostatni dzień, a właściwie "pół-dnia", bo Kongres zakończył się około godziny 13-tej Zgromadzeniem Ogólnym ISAPL-a i ceremonią zamykająca Kongres. Były jeszcze oficjalne przemówienia-podziękowania od władz ISAPL-a i uczestników Kongresu i te mniej oficjalne na nasze ręce, członków Komitetu organizacyjnego.
Jednakże nie był to koniec programu. Dla uczestników przygotowano jeszcze wycieczkę do Krakowa lub objazdową do Wisły, Ustronia i Szczyrku.
W tym momencie pożegnaliśmy oficjalnie naszych gości. I choć bardzo zmęczeni wysiłkiem organizacyjnym przed i w czasie kongresu, niedospanymi nocami, tak zrobiło się jakoś smutno, że to już koniec. Ale do następnego razu! Do następnej międzynarodowej konferencji na temat akwizycji języka drugiego organizowanej przez nas co roku w Szczyrku!
Liczba uczestników Kongresu niestety była mniejsza, niż spodziewana. Ale mamy świadomość różnorodności przeszkód, które uniemożliwiły przyjazd wszystkim osobom anonsującym swój przyjazd. Zapraszamy na naszą następną konferencję, tym razem do Szczyrku! Tych, których nie było z nami w Cieszynie, jak i tych, którzy byli i z dużym zadowoleniem opowiadali o swoich doświadczeniach cieszyńskich, jeszcze podczas Kongresu, jak i potem w licznych listach (głównie drogą elektroniczną), jakie cały czas otrzymujemy.
Nasza praca organizacyjna jednak jeszcze trwa: kwestie finansowe, publikacja pokonferencyjna i te milsze sprawy - odpowiedzi na listy od uczestników Kongresu, naszych kolegów z bardzo odległych krajów świata (Brazylia, Chiny, Malezja, Japonia), jak i tych bliższych (Czech, Rosji, Ukrainy) oraz najbliższych, naszych polskich kolegów, z którymi współpracujemy na co dzień. Dziękujemy wszystkim za udział w Kongresie, dziękujemy wszystkim, którzy przyczynili się do jego sukcesu.
Dr Danuta Gabryś-Barker
Instytut Języka Angielskiego