Zakład Arteterapii Instytutu Pedagogiki UŚ oraz Biblioteka Śląska i Fundacja "Dla Śląska" przystąpiły w roku szkolnym 2003/2004 do realizacji kolejnego projektu naukowo-artystycznego pod nazwą: Spotkania ze sztuką - koncepcja terapii artystycznej dla dzieci z zaburzeniami rozwoju i zachowania. Dostrzegając ogromne potrzeby i zainteresowanie środowisk terapeutów-praktyków, psychologów i nauczycieli, pracownicy Zakładu Arteterapii podjęli się opracowania i wprowadzenia kolejnego projektu badawczego. Opiekę naukową i artystyczną nad całością sprawuje Kierownik Zakładu Arteterapii prof. UŚ dr hab. Mirosława Knapik, która prowadzi także wszystkie koncerty muzyczne, dbając o wysoki poziom artystyczny i poznawczy audycji muzycznych.

Senator RP dr Krystyna Doktorowicz i prof. UŚ dr hab. Mirosława Knapik

Program ten jest przeznaczony dla uczniów z problemami rozwojowymi, zakłada realizację autorskiej koncepcji edukacyjno-terapeutycznej, opartej na twórczości artystycznej. Terapia artystyczna stanowi dodatkowy czynnik wspomagania rozwoju uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Celem zasadniczym projektu jest wspieranie rozwoju tych uczniów, którzy pod względem intelektualnym, psychoruchowym, społecznym i emocjonalnym rozwijają się z opóźnieniem. Problemy w funkcjonowaniu szkolnym tych dzieci wynikają także bezpośrednio ze specyfiki środowiska rodzinnego i wychowawczego.

Przed przystąpieniem do działań artystycznych, przeprowadzona

Prof. UŚ dr hab. Mirosława Knapik i Dyrektor Biblioteki Śląskiej prof. dr hab. Jan Malicki

została bardzo rzetelna diagnoza psychopedagogiczna każdego ucznia, z nastawieniem na poziom uzdolnień muzycznych, plastycznych oraz ogólny poziom rozwoju psychoruchowego. Autorski model diagnozowania zrealizowany jest metodą studium indywidualnych przypadków. Realizacja projektu zakłada systematyczne prowadzenie cyklu zajęć, w którym najważniejszym elementem inspiracji do dalszych działań muzycznych, ruchowych i plastycznych jest koncert muzyki artystycznej. W koncertach tych uczestniczą uczniowie w różnym wieku, o różnym typie niesprawności, z różnych placówek edukacyjnych na terenie całego Śląska.

Zakłada się zatem cotygodniowe Spotkania ze sztuką, przebiegające wg ustalonej kolejności: pierwsza środa miesiąca - koncert w wykonaniu najlepszych orkiestr, zespołów muzycznych i solistów, w sali audytoryjnej Biblioteki Śląskiej; druga środa miesiąca - warsztat rytmiczny, prowadzony przez mgr Aleksandrę Maciejczyk, wybitnego pedagoga w dziedzinie rytmiki i muzyki; trzecia środa - warsztat muzyczny, prowadzony przez dr Wiesławę Sacher z Zakładu Arteterapii UŚ, specjalistę z wieloma osiągnięciami w dziedzinie muzykoterapii. Czwarta środa to warsztat plastyczny, prowadzony przez dr Annę Stawiarską (od wielu lat zajmuje się terapią przez sztuki plastyczne, organizatorka wielu wystaw i ekspozycji prac plastycznych osób upośledzonych i niepełnosprawnych).

Dodatkowo proponowane będą inne metody i techniki terapeutyczne,

Zespół Da Camera i klarnecista Wojciech Mrozek

które powinny wzmocnić samoocenę i poczucie własnej wartości, wiarę we własne możliwości u każdego ucznia. W trakcie roku pracy z dziećmi zakłada się także realizację takich elementów terapeutycznych, które pozwolą na lepszą współpracę w grupie, nawiązywanie pozytywnych kontaktów interpersonalnych, wzrost motywacji do nauki szkolnej, rozwój zainteresowań i zdolności każdego dziecka, poprawę wyników szkolnych. Zajęcia takie, program badań diagnostycznych i rejestrację efektów pracy terapeutycznej, prowadzi dr Grażyna Szafraniec (Zakład Arteterapii UŚ). Wszystkie warsztaty realizowane są w szkole, a każde zajęcia są rejestrowane na taśmie video, dzięki czemu możliwa jest rzetelna, wielostronna analiza danych diagnostycznych i eksperymentalnych.

Po realizacji Spotkań ze sztuką przeprowadzone zostaną ponowne badania diagnostyczne uczniów wybranych klas. Roczny cykl oddziaływań oraz warsztaty artystyczne, realizowane przez specjalistów, pozwolą na weryfikację możliwości osiągnięcia zakładanych rezultatów i ocenę efektywności proponowanej koncepcji. Szczegółowe scenariusze zajęć, z zamieszczonymi celami i założeniami, stanowić będą także punkt odniesienia w przeprowadzanej końcowej ewaluacji całego projektu. Planowane jest zorganizowanie sympozjum naukowego oraz opublikowanie materiałów zarówno z części diagnostycznej, jak i eksperymentalnej w postaci książki: Spotkania ze sztuką - koncepcja terapii artystycznej dla dzieci z zaburzeniami rozwoju i zachowania.

W miesiącu wrześniu uroczystego otwarcia cyklu koncertów i warsztatów artystycznych dokonali: Dyrektor Biblioteki Śląskiej Prof. dr hab. Jan Malicki, Senator RP Krystyna Doktorowicz, małżonka Wojewody Śląskiego Kinga Jarzębska oraz Kierownik Zakładu Arteterapii UŚ prof. dr hab. Mirosława Knapik. Tematem przewodnim cyklu zajęć był RYTM. Na koncercie wystąpiła znakomita orkiestra AUKSO z Tych, pod kierunkiem Marka Mosia. W repertuarze koncertu znalazły się utwory H. M. Góreckiego, F. Chopina, J. Straussa, W. Kilara i B. Brittaina.

W październiku w koncercie udział wziął zespół

Koncertowa publiczność

Da Camera z wybitnym klarnecistą Wojciechem Mrozkiem. Tańce świata wykonywane podczas koncertu znakomicie odpowiadały tematowi cyklu zajęć, była to mianowicie MELODIA. Wysoki poziom artystyczny, wykonawczy i poznawczy, wywołuje za każdym razem żywiołowe reakcje słuchaczy, którzy bardzo cenią możliwość przeżywania bezpośredniego kontaktu z artystami uznanymi i cenionymi na całym świecie.

Nasze Spotkania ze sztuką - są okazją do dalszego integrowania tych pedagogów i artystów, którzy dostrzegają w małym dziecku, osobie niepełnosprawnej czy upośledzonej, wrażliwego człowieka, pomimo jego niepełnych możliwości rozwojowych. Zapraszamy Państwa do udziału w koncertach odbywających się w ramach naszego projektu oraz do współpracy w innych propozycjach z dziedziny arteterapii, oferowanych przez nasz Zakład.

GRAŻYNA SZAFRANIEC
Zakład Arteterapii UŚ