Nieobecne tematy w naukach o kulturze, kwestie pomijane, eliminowane, niewygodne, kontrowersyjne, współczesne tabu

Krzycząca nieobecność

Pod znakiem "krzyczącej nieobecności" odbyła się w dniach 26-28 października III Ogólnopolska Konferencja Humanistycznych Kół Naukowych. Spotkanie miało miejsce na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Śląskiego, a zorganizowali je członkowie trzech studenckich kół naukowych działających przy Instytucie Nauk o Kulturze: Koło Naukowe Filmoznawców (z przewodniczącym Andrzejem Juraszczykiem), Koło Naukowe Teatrologów (na czele Aneta Głowacka) oraz Koło Naukowe Filozofii Kultury UŚ (przewodnicząca Martyna Markowska). Merytorycznie odpowiedzialni za przebieg imprezy byli opiekunowie kół, kolejno: dr Jakub Zajdel, dr Ewa Dąbek-Derda i dr Aleksandra Kunce.

Uczestnicy konferencji, studenci i doktoranci przybyli z uniwersytetów z całej Polski (z Krakowa, Gdańska, Warszawy, Lublina) i reprezentowali różne dziedziny humanistyki, od filmoznawstwa po muzykologię. Stąd również tak ogromna różnorodność tematów, które poruszone zostały przez prelegentów w ciągu zaledwie trzech dni. Mimo to, opiekunom udało się zręcznie pogrupować wszystkie wątki w odrębne segmenty zespolone wspólnym hasłem nadrzędnym: "nieobecnością".

Dzień pierwszy konferencji, który został uroczyście otwarty przez Prodziekana ds. Studenckich Wydziału Filologicznego, prof. dr. hab. Józefa Olejniczaka, reprezentowali młodzi naukowcy związani z teorią kultury, etnologią i psychologią. Wśród nich znaleźli się nasi członkowie Koła Filozofii Kultury. W centrum rozważań, moderowanych przez dr Aleksandrę Kunce, stanęło zagadnienie nieobecności i nieumiejętności oswojenia pojęcia śmierci we współczesnej kulturze. Tego, jak i następnego dnia nie zabrakło również kuluarowych dyskusji zogniskowanych wokół problemów mniej lub bardziej naukowych. Miłym akcentem na zakończenie debat była też wizyta uczestników na występie kabaretu "Mumio".

Kolejny dzień, najbardziej intensywny, rozpoczął się porannymi wystąpieniami czworga prelegentów. Z racji poruszonej problematyki była to najbardziej "sfeminizowana" i "zorientalizowana" część konferencji, na której - w ramach dyskusji prowadzonych przez dr Ewę Dąbek-Derdę - dyskutowano m.in. o problemach związanych z "krzykliwą" kultura masową i o tak stabuizowanym fenomenie jak masochizm kobiecy. Popołudnie zdominowali z kolei filmoznawcy z Uniwersytetu Jagiellońskiego, a całość została poprowadzona przez dr. Jakuba Zajdla. Jako dodatkową atrakcję zaprezentowano film Pawła Pawlikowskiego Moskwa Pietuszki.

Ostatniego dnia konferencji przedstawiono chyba najbardziej na pozór różniące się od siebie tematy, moderowane przez dr Aleksandrę Kunce, które ostatecznie mogłabym określić wspólnym mianem "nieobecności w mediach". Dwie uczestniczki z Gdańska zaprezentowały własne refleksje związane z tak specyficznym medium, jakim jest internet. Kolejny referat traktował o sytuacji Indian w Ameryce Północnej na przykładzie poetyki westernu. A ostania prelegentka zaproponowała temat dotyczący niezrealizowanych projektów operowych w Polsce.

Konferencja "Krzycząca nieobecność" należy do jednych z bardziej udanych przedsięwzięć studenckich, zarówno pod względem merytorycznym, jak i towarzyskim. Świadczyło o tym nie tylko spore zainteresowanie ideą spotkania wśród studentów z odległych miejsc naszego kraju. Argumentem może być również być wysoka frekwencja słuchaczy, studentów i naukowców Uniwersytetu Śląskiego, ale przede wszystkim jakość dyskusji prowadzonych przez wszystkie zebrane osoby. Nic dziwnego, skoro mieliśmy niepowtarzalną okazję ku temu, aby poruszyć problemy, które powszechnie się pomija. "Wykrzyczeliśmy nieobecność", a przynajmniej niektóre jej formy. Nie naruszyliśmy jednak tabu. Miejmy nadzieję, że to nie była ostania szansa na przełamanie zmowy milczenia...

MARTYNA MARKOWSKA
Przewodnicząca Koła Naukowego Filozofii Kultury

Ten artykuł pochodzi z wydania: