Dzień Kultury i Sztuki Renesansu w Cieszynie

W środę 30 marca pedagodzy i studenci UŚ mieli okazję uczestniczyć w "Dniu Kultury i Sztuki Renesansu" zorganizowanym przez Koło Artystyczno-Naukowe Muzyki Dawnej wraz z Instytutem Sztuki i Instytutem Muzyki Filii UŚ w Cieszynie.

Spotkania, pomyślane jako cykl ,

zespół
Zespół Muzyki Dawnej
prezentujący kolejne okresy rozwoju kultury i sztuki europejskiej zaczęły się w ubiegłym roku. Esencjonalny, pełen kontrowersyjnych i nieszablonowych opinii filozoficznych wykład dr Jadwigi Gazdy obalił mit monolitycznej myśli renesansu i zapewne sprowokował wiele przemyśleń, których zaskoczeni słuchacze nie zdołali ujawnić w proponowanej dyskusji. Dr A. Giełdoń-Paszek zilustrowała swój wykład wieloma przeźroczami, co wydatnie pomogło przenieść się duchowo i w wyobraźni do czasów, które zafascynowane antykiem, realizowały w architekturze i rzeźbie ideę harmonii, proporcji i piękna... Czas nie pozwolił na szersze omówienie malarstwa, zafascynowanego człowiekiem i naturą. Niezwykle interesujący, pełen pięknych muzycznych przykładów, wykład dr B. Miki, uświadomił nam wszystkim, jak szybko minęły wieki dzielące nas od renesansu i jak wiele pomysłów pochodzących z tego okresu przetrwało lub zainspirowało twórców i organizatorów życia muzycznego wszystkich kolejnych epok aż po dzień dzisiejszy. Uzupełnieniem wykładów były krótkie komunikaty na temat "Elementów kultury i sztuki renesansu w programach nauczania".

Program kształcenia studentów UŚ w Cieszynie przedstawiły: dr A. Giełdoń-Paszek (Inst. Sztuki) oraz mgr G. Heller (Inst. Muzyki). Kształcenie plastyków w sposób naturalny zawiera wiele elementów rodem z renesansu (od rysunku i malarstwa po rzeźbę, a także w ramach historii sztuki). Muzycy poznają renesans raczej teoretycznie (historia muzyki, formy muzyczne, estetyka muzyki), zaś ducha tej epoki "kosztują" sporadycznie w ramach chóru, zespołów wokalnych oraz dodatkowo poprzez repertuar Zespołu Muzyki Dawnej. O programie kształcenia w zakresie przedmiotu "Sztuka" w szkole podstawowej oraz w gimnazjum mówiła mgr A. Szłapa. Uzmysłowiła słuchaczom, że dość szeroki i interesujący materiał proponowany w podręcznikach może być zaprezentowany tylko przez dobrze i wszechstronnie wykształconego nauczyciela... i takich winniśmy kształcić.

Jak wiele zdziałać może nauczyciel sam uprawiający czynnie muzykę zobaczyliśmy słuchając trzech utworów muzyki dawnej wykonanych przez cztery uczennice z Zespołu Muzyki Dawnej "Stile Autico", działającego od roku w Gimnazjum nr1 w Brzeszczach, a założonego i prowadzonego prze mgr A. Szłapę - studentkę Instytutu Sztuki, a równocześnie już absolwentkę Instytutu Muzyki i stałego członka Zespołu Muzyki Dawnej z Filii UŚ w Cieszynie.

Wszystkie wykłady, na prośbę organizatorów, przygotowane z myślą o ogóle studentów UŚ, zaciekawiły bardzo wiele osób, które przybyły licznie do sali konferencyjnej, przecząc potocznej opinii o braku zainteresowania młodych ludzi problemami podejmowanymi przez imprezę - to musi cieszyć! Niewątpliwie w przyciągnięciu uwagi pomogła także życzliwość kierownictwa Instytutu Sztuki i piękny plakat, zaprojektowany i wykonany przez adi. II st. Leszek Zbijowskiego, warsztaty plastyczne prowadzone ze studentami przez mgr Annę Zadorę oraz promocja "Dnia..." w postaci dyżurów pełnionych w hallu uczelni przez studentów Instytutu Muzyki i członków Zespołu Muzyki Dawnej.

Sesja uświadomiła słuchaczom wagę i piękno filozofii, kultury i sztuki renesansu - jej różnorodność, bogactwo i płodność we wszystkich następnych epokach. Świadomość obecności omówionej epoki w naszym życiu, w naszej kulturze zależy od stopnia wykształcenia nauczycieli, którzy decydują o kształceniu i świadomości naszych dzieci i ich bogactwie duchowym. Dopełnieniem artystycznym "Dnia Kultury i Sztuki Renesansu" był Koncert Muzyki Dawnej, który odbył się na zakończenie w hallu obok auli UŚ w Cieszynie. Wykonawcami byli: Gabiela Kluz - klawesyn, z klasy organów adj. II st. B. Dunikowskiej; Wystąpił też Zespół Kameralny "Ad Libitum" oraz Chór "Harmonia" pod kierunkiem mgr I. Zieleckiej-Panek; oraz Chór Instytutu Muzyki pod kierunkiem mgr A. Zeman i Zespół Muzyki Dawnej "Agere Gratias Antiqua" pod opieką mgr G. Heller. Koncert rozpoczęła już tradycyjnie pieśń "Bogurodzica". Potem usłyszeliśmy wiele utworów muzyki dawnej kręgu europejskiego - muzykę wokalną i instrumentalną, dzieła dostojnej polifonii, ale także radosne tańce oraz przykłady pięknej muzyki polskiej. Wspaniałym dowodem na możliwość połączenia ducha staropolskiej poezji z muzyką XX wieku była wzruszająca pieśń J. Świdra do tekstu J. Kochanowskiego "Czego chcesz od nas Panie". Włączenie do programu koncertu dwóch fragmentów dzieła "Carmina Burana" Carla Orffa pozwoliło powrócić do pieśni średniowiecznych i zaprosić wykonawców (a byli to prawie wszyscy aktualni studenci Instytutu Muzyki), a także bardzo licznie przybyłych słuchaczy do wspólnego zaśpiewania pieśni z XIV wieku "Śpiewajcie Panu, bo wielka Jego moc". Przy blasku świec, poprzez duże crescendo poprowadzone aż do zanikającego piano, myśli nasze popłynęły w nastrój zbliżających się Świąt Wielkiej Nocy słowami "Hosanna, Hosanna..."

Tak oto geniusz człowieka, dzięki jednoczącej wszystkich sztuce, połączył przestrzeń około 700 lat w jedną chwilę, dając wykonawcom i słuchaczom poczucie wielkiej ludzkiej wspólnoty.