Konferencja Rektorów

W dniach 17-19 marca 2000 r. w Wiśle obradowali rektorzy wyższych uczelni państwowych. Gościem posiedzenia był Minister Edukacji Narodowej, prof. Mirosław Handke. Trzydniowe spotkanie zakończyła konferencja prasowa w budynku rektoratu Akademii Ekonomicznej w Katowicach.


Podczas spotkania poruszano kwestie związane z przygotowywaną ustawą pn. Prawo o szkolnictwie wyższym. Jej projekt (z dnia 18. 01. 2000) został opracowany przez Ministerstwo Edukacji Narodowej przy współpracy ekspertów Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich - gremium, któremu przewodniczy rektor Politechniki Warszawskiej, prof. Jerzy Woźnicki. Prezydium KRASP wsparło merytorycznie pracę nad ustawą, opiniując projekty aktów wykonawczych (w szczególności zasad ustalania limitów miejsc na studiach bezpłatnych, rozdziału środków budżetowych pomiędzy uczelnie i regulacji płacowych). Prezydium podczas obrad w Wiśle poparło równocześnie zamiar Ministra wydania wszystkich aktów wykonawczych z chwilą wejścia ustawy w życie. Jej projekt uzyskał pozytywną ocenę konferencji rektorów poszczególnych typów uczelni, a także regionalnych konferencji rektorów. Podczas obrad postulowano więc szybkie nadanie mu biegu legislacyjnego.

foto: M. Kubik
Konferencja prasowa Prezydium KRASP.
Sala Senacka Akademii Ekonomicznej w Katowicach, 19. 03. 2000 r.

W podjętych uchwałach rektorzy poparli m. in. inicjatywę Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie - zaproszenia Sejmu RP, by jedno z jesiennych posiedzeń wyjazdowych odbył w siedzibie krakowskiej uczelni. Tegoroczny jubileusz 600-lecia UJ byłby dogodną okazją do odbycia takiego posiedzenia, ale i uchwalenia na nim rzeczonej ustawy o szkolnictwie wyższym.

Prezydium KRASP podtrzymało także swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie niezbędności wprowadzenia stopni naukowych doktora sztuk i doktora habilitowanego sztuk w wyższym szkolnictwie artystycznym. Uznano za stosowne konieczność wprowadzenia w projekcie ustawy pn. Prawo o szkolnictwie wyższym odpowiedniego przepisu nowelizującego Ustawę o tytule naukowym i stopniach naukowych. Opinia ta wyrażała stanowisko środowisk uczelni artystycznych, zrzeszonych w KRASP.

Inną kwestią poruszaną podczas konferencji w Wiśle była sprawa dokonywania odpisów amortyzacyjnych. Zwrócono uwagę, że działalność statutowa uczelni państwowych nie jest działalnością gospodarczą. Nie są więc one płatnikiem podatku dochodowego. "W tej sytuacji nałożony na uczelnie [przez Ministra Finansów - M. K. ] obowiązek odpisu amortyzacyjnego od aparatury naukowo - dydaktycznej powoduje konieczność przesunięcia (zamrożenia) części dotacji (uzyskanej z MEN i KBN) na rzecz odpisu amortyzacyjnego, pozbawiając uczelnie środków obrotowych, niezbędnych do ich funkcjonowania" - czytamy w jednej z uchwał, podjętych podczas spotkania rektorów.

Rektor Akademii Ekonomicznej w Katowicach, prof. Jan Wojtyła (który zainicjował posiedzenie KRASP w Wiśle), zorganizował w murach kierowanej przez siebie uczelni konferencję prasową, która zakończyła spotkanie rektorów. Pomimo zapowiedzi, w zebraniu katowickim nie uczestniczył już Minister Edukacji Narodowej prof. Mirosław Handke, co sprawiło zawód niektórym dziennikarzom, nie mogącym poznać opinii ministra w kwestiach, będących tematem spotkania.

Podczas spotkania z dziennikarzami przedstawiono wyniki obrad w Wiśle, a zwłaszcza powtórzono opinie dot. nowej ustawy o szkolnictwie wyższym. Dyskutowano także o konkretnych zmianach, które weszły by w życie po jej uchwaleniu. Rektorzy założyli m. in., że nie powinna ulec zmniejszeniu liczba bezpłatnych miejsc na państwowych uczelniach wyższych. Rozmawiano także o płacach wykładowców, postulując, by pensja asystencka nie odbiegała poziomem od średniej płacy krajowej i - konsekwentnie - by pracownicy wyżsi stopniem otrzymywali jej wielokrotność.

Inną kwestią poruszaną na konferencji w Katowicach była sprawa jakości kształcenia. Zauważano, że wielu wykładowców pracuje w kilku uczelniach jednocześnie, co w oczywisty sposób wpływa na poziom uczenia. Rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, prof. Franciszek Ziejka zaproponował powołanie tzw. Rady Głównej Akredytacyjnej. Miała by ona określać standardy kształcenia, również na uczelniach prywatnych. Mogła by także odbierać uprawnienia tym uczelniom, których poziom wykładania obniżył by się wskutek takich właśnie patologii. Obecnie praktycznie nie można kontrolować, czy odbierać takich uprawnień. Podkreślono, że w żadnym wypadku nie chodzi tu o dyskryminację uczelni prywatnych.

W związku z dyskusją o uczelniach niepaństwowych, postanowiono także zaprosić w najbliższym czasie do grona zrzeszonych w KRASP, również rektorów wyróżniających się uczelni prywatnych.

Autorzy: Mariusz Kubik