Z inicjatywy Prorektor ds. Filii Uniwersytetu Śląskiego w Cieszynie prof. dr hab. Haliny Rusek we wtorek 24 lutego zainaugurowano (w odpowiednio - stylu kawiarnianym - zaaranżowanej sali Centrum Konferencyjnego), działalność cieszyńskiej Kawiarni Artystycznej. W ramach tejże zaś zainicjowano cykl: Twórców śląskich portrety wielostronne.

Celem przedsięwzięcia jest prezentacja cieszyńskiej

Józef Broda

społeczności akademickiej (zarówno nauczającym, jak i nauki pobierającym) wielkich indywidualności, będących światłem Śląska - luminarzy kultury, sztuki i nauki, kreatorów myśli, słów, działań, dźwięków i barw, związanych ze Śląskiem (w różnorodności jego dzielnic) miejscem urodzenia, wzrastaniem, pracą zawodową, bądź osiedleniem. Drugim, niemniej ważnym, celem przyświecającym inicjatorom "Kawiarni" jest integracja położonego na wzgórzu (zatem z dala od rynku - serca każdej miejskiej aglomeracji) uniwersytetu z miastem Cieszyn i całym cieszyńskim regionem, także w jego granicach historycznych. Stąd obecność wśród znamienitych gości I "Kawiarni" Konsula Generalnego RP w Ostrawie Andrzeja Kaczorowskiego, przedstawicieli Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego, Starostwa Powiatu Cieszyńskiego, Urzędu Miasta Cieszyna, reprezentantów Macierzy Ziemi Cieszyńskiej, dyrektorów instytucji kulturalnych i animatorów kultury (także z Zaolzia), redaktorów regionalnego tygodnika, wreszcie prezesów stowarzyszeń, w tym Stowarzyszenia "Pro Filia", którego zadaniem statutowym jest działanie na rzecz scalania regionu Śląska Cieszyńskiego z uniwersytecką Filią.

"Kawiarnia" wraz z wpisanym w nią cyklem stwarza nadto okazję do międzyuczelnianego, cieszyńsko-katowickiego spotkania w okolicznościach odmiennych od zwyczajowych oraz do zbliżenia z naukowcami (tym razem w osobie prorektora prof. dr. hab. Józefa Matuszka) z pobliskiej Akademii Techniczno- Humanistycznej - uczelni bielskiej, zatem pozostającej w obrębie historycznego Śląska Cieszyńskiego.

Pierwszym twórcą śląskim, który się w prowadzonej

Goście "Kawiarni" - po prawej Konsul RP w Ostrawie Andrzej Kaczorowski

przez autorkę niniejszego artykułu "Akademickiej Kawiarni Artystycznej" zaprezentował, był laureat Nagrody im. Oskara Kolberga - Józef Broda. Artysta i pedagog (zatem osoba doskonale wpisująca się w dwuwydziałową: etnologiczno-edukacyjną i artystyczną strukturę cieszyńskiej uczelni), animator kultury, znakomity gawędziarz, śpiewak, instrumentalista i budowniczy instrumentów ludowych, realizator i współrealizator niezwykłych muzyczno-folklorystycznych widowisk plenerowych, wykonawca kompozycji Ryszarda Gabrysia, Józefa Skrzeka, i Janusza Kohuta, symbol śląsko-cieszyńskiego regionu, określony w równym stopniu przez Lipowski Groń, jak i koniakowski Wyrszczek - dwie góry Beskidu Śląskiego (pierwsza z wymienionych - z rodzicielskiego nadania, miejsce wzrastania i formowania , druga - to góra własnego wyboru, wyboru wieku dojrzałego, mocą talentów wielorakich przysiółkiem śpiewu, tańca i muzyki uczyniona), dla którego folklor jest rodzajem tworzywa, środkiem dochodzenia do prawdy o sobie samym i pomagającym w dochodzeniu do prawdy o sobie innym, a m.in. również francuskim dzieciom, wobec których podjął w latach 70. udaną próbę zatrzymania przy glinie, słomie, drewnie jako alternatywie wobec nowych technologii (pod Paryżem mieściła się kilka lat z rzędu kwatera animacyjnych działań Brody).

Wysokiej jakości próbę swych niezwykłych i wielorakich talentów dał Józef Broda podczas dwugodzinnego spotkania inkrustowanego fragmentami, przygotowanego w 1997 roku w Stowarzyszeniu Teatralnym "Puławy", spektaklu "Historia konia" wg opowiadania Lwa Tołstoja (działania aktorskie i muzyczne w obrębie, umieszczonego w obrzędzie "Dziadów żywieckich" tzw. "żywego planu", podejmowane wespół z reżyserem przedstawienia Bogusławem Słupczyńskim, uzupełniał przekaz video; rekwizyty i kostiumy ze spektaklu budowały przestrzeń sceny).

W komponowanej w bezpośredniej bliskości widza swoistej "symfonii życia i umierania" pomieszczone zostały nadto opowieści ważkie, bo własną biografią znaczone, gawędy inkrustowane naśladownictwem odgłosów natury, pieśni regionu cieszyńskiego ze słynną, wybrzmiałą w połowie lat 80. w moskiewskim Teatrze Balszoj, pieśnią: "Swoboda, swoboda, tyś moja uroda...." (na okoliczność "Kawiarni" zaintonowanej wraz z córką Katarzyną Brodą-Firlą ); pieśni nierzadko dopełnione grą na instrumentach ludowych: gajdach, okarynie, piszczałce, fujarce, rogu, trombicie (znaczonej czasem, bo ponad stuletniej, przez Józefa Brodę w formie okaleczonej odnalezionej i ponownie poskładanej). Zgromadzonym w "Kawiarni" przedstawiony został nadto, za sprawą przekazu video, "Koncert Wojskiego" zagrany na rogu przez Brodę w okolicznościach zgoła niecodziennych, bo nad jeziorem Świteź podczas podróży Cieszyniaków w grudniu 1998 roku szlakiem mickiewiczowskim "Swoi do swoich".

Pierwszy wieczór Akademickiej Kawiarni Artystycznej za sprawą jej gościa - Józefa Brody, przyniósł ze sobą, prócz niecodziennych wrażeń estetycznych, przesłanie konieczności zatrzymania w czasie, zachowania niezmienności duszy - własnej tożsamości. ( Dodać należy, iż krystalizowanie się tego przesłania następowało już w latach 70., gdy Józef Broda prowadził w Filii w roku akademickim 1975/76 wykłady z zakresu tożsamości regionalnej ).

Własną natomiast próbę uchwycenia w czasie , za pomocą kreski, sylwetki Józefa Brody podjęli studenci, prowadzonej przez prof. Annę Kowalczyk-Klus, Katedry Rysunku w Instytucie Sztuki Wydziału Artystycznego: Bogdana Padla, Małgorzata Wrzeszcz i Jakub Staroń. Portretami Józefa Brody - wieloma, z prawem wyboru przez gościa jednego na własność - zainicjowano jednocześnie swoistą galerię gości Akademickiej Kawiarni Artystycznej. Cykl: Twórców śląskich portrety wielostronne realizowany jest zatem w dwoistej przestrzeni: metaforycznej i dosłownej. Przestrzeni kreatywnej, w kawiarnianym klimacie.