W przysłowiu obrazującym relacje polsko-węgierskie: "Polak Węgier dwa bratanki" możemy odnaleźć odwołania do wspólnej historii naszych narodów. Bliskie kontakty tych dwóch kultur dziś przekładają się m.in. na duże środowiska polonijne na obszarze Węgier. Polonia węgierska skupia się wokół instytucji polonijnych, wśród których niepoślednie miejsce zajmuje Ogólnokrajowy Samorząd Mniejszości Polskiej na Węgrzech kierowany przez dr. Konrada Sutarskiego. Prace podejmowane przez Samorząd mają na celu integrację społeczności polskiej, ożywienie działalności w mniejszych miejscowościach, inspirowanie działalności kulturalnej oraz przede wszystkim sprawowanie pieczy nad kształceniem w zakresie nauczania języka polskiego.

Węgierska Polonia ma duże potrzeby edukacyjne. Istnieje konieczność nauki języka polskiego zarówno wśród dzieci i młodzieży, jak też wśród dorosłych, którzy należą do drugiego lub trzeciego pokolenia imigrantów. Zakładane są zatem w mniejszych miejscowościach tzw. szkółki niedzielne, w których zainteresowani nauką języka polskiego spotykają się dwa razy w tygodniu, a w większych miejscowościach tworzone są kursy języka polskiego. Obecnie oświata węgierska przechodzi okres głębokiej transformacji, co wpłynęło na konieczność zmian w strukturze działań polonijnych ośrodków edukacyjnych. Między innymi poczyniono kroki, by ujednolicić system nauczania w tzw. szkółkach niedzielnych oraz by utworzyć oddziały szkoły polskiej. W tym celu potrzebna jest gruntownie wyszkolona kadra nauczycieli, którzy oprócz tego, iż są absolwentami filologicznych studiów, posiedliby umiejętności nauczania języka polskiego jako obcego. Stąd zainteresowanie Samorządu Mniejszości Polskiej na Węgrzech ofertą Podyplomowego Studium Nauczania Kultury Polskiej i Języka Polskiego jako Obcego działającego przy Szkole Języka i Kultury Polskiej Uniwersytetu Śląskiego. Prace nad "projektem węgierskim" rozpoczęły się wiosną ubiegłego roku i wymagały wielu inicjatyw zarówno ze strony polskiej, jak i przede wszystkim ze strony węgierskiej. Wszystkie formalności udało się pomyślnie załatwić i w lutym br. odbył się pierwszy zjazd na Węgrzech w Budapeszcie. W uroczystej inauguracji uczestniczyli przedstawiciele węgierskiego Ministerstwa Edukacji oraz polskich władz konsularnych na Węgrzech.

W projekcie uczestniczy dwadzieścia nauczycielek - absolwentek studiów humanistycznych, które od lat zajmują się nauczaniem języka polskiego. Słuchaczki Studium będą przez rok spotykać się z wykładowcami Uniwersytetu Śląskiego raz w miesiącu podczas zjazdów oraz podczas dwutygodniowej sesji, która odbędzie się w Cieszynie w sierpniu i będzie miała charakter warsztatów metodycznych. W trakcie trwania Studium węgierskie słuchaczki będą miały możliwość zapoznania się z najnowszymi metodami stosowanymi w polskiej glottodydaktyce.

Uczestniczyć będą w wykładach i seminariach teoretycznych z zakresu językoznawstwa, literaturoznawstwa i kulturoznawstwa oraz w zajęciach praktycznych. Poznają także najnowsze programy multimedialne, sposoby nauki języka za pomocą Internetu oraz formy wykorzystywania na zajęciach z języka kamery i dyktafonu. Zajęcia będą prowadzone przez pracowników Uniwersytetu Śląskiego, którzy od kilkunastu lat zajmują się nauczaniem cudzoziemców języka polskiego, są autorami podręczników do nauki języka polskiego jako obcego oraz programów multimedialnych.

Podczas pierwszego zjazdu węgierskie słuchaczki Studium mogły zapoznać się z problematyką z zakresu koncepcji doboru treści w podręcznikach, metodyki języka polskiego jako obcego w grupach początkujących oraz dowiedzieć się o polskim systemie certyfikacji języka polskiego jako obcego. Seminaria poprowadzone zostały przez prof. dr hab. Małgorzatę Kitę, dr Aleksandrę Achtelik i mgr Barbarę Morcinek-Cudak. Zajęcia spotkały się z dużym zainteresowaniem ze strony słuchaczek, które podkreślały, że bardzo potrzebują właśnie wskazania metod nauczania dostosowanych do grup wiekowych oraz zawodowych odbiorców, znajomości najnowszych publikacji książkowych i multimedialnych oraz objaśnienia, w jaki sposób teorię z zakresu wiedzy o języku polskim przełożyć na działania praktyczne. Bardzo cenne są dla nich rozmowy o podobieństwach i różnicach pomiędzy systemem języka polskiego i węgierskiego. Słuchaczki wielokrotnie podkreślały, że dotąd wykorzystywały raczej swoją intuicję w nauczaniu języka polskiego jako obcego niż nabyte wiadomości.

Mamy nadzieję, że inicjatywa podjęta na Węgrzech będzie pierwszą z serii działalności Studium poza granicami kraju. Inicjatywa ta wpisuje się w programy Unii Europejskiej dotyczące działalności edukacyjnej. Uniwersytet Śląski stał się jednostką otwartą nie tylko na obcokrajowców przyjeżdżających do Polski, ale także dla osób chcących się kształcić w naszym Uniwersytecie, które jednak nie mogą opuścić swego miejsca zamieszkania. Oczywiście taka forma Studium wymagała pewnych zmian i reform w programach i siatkach, ale zostały one dokonane niezwykle szybko, dzięki zrozumieniu władz rektorskich Uniwersytetu Śląskiego dla specyficznych, a przy tym bardzo naglących, potrzeb węgierskiej Polonii.

Chcemy także przypomnieć wszystkim absolwentom studiów filologicznych, że nasze Studium działa także na terenie Polski.