Pod takim hasłem 8 kwietnia Wydział Artystyczny Uniwersytetu Śląskiego Filii w Cieszynie oraz Koło Artystyczno-Naukowe Muzyki Dawnej zorganizowali Sesję Naukowo-Artystyczną pt. Kultura i sztuka średniowiecza a kształcenie artystyczne na uniwersytecie.

Część wykładową otworzył gość z Wrocławia, Marek Dyżewski, który przedstawił niezwykły trzygodzinny esej pt. Dwugłos średniowiecza i współczesności w pieśniach Benediktbeuern (Carmina Burana) - dzieło sztuki słowno-muzycznej, wzbogacony autorskimi tłumaczeniami łacińskiej poezji średniowiecznej oraz pieczołowicie dobranymi nagraniami. Poznaliśmy XII-wiecznych wizjonerów, których pieśni zainspirowały dwudziestowiecznego twórcę - Carla Orffa. To właśnie jego dzieło "Carmina Burana" sprawiło, że współczesna interpretacja Pieśni z Benedicttauern głęboko wnika w ducha i myśli XII-wiecznych twórców i czyni je bardzo bliskimi współczesnym słuchaczom.

Wykład Katedra gotycka jako tekst kultury średniowiecza Ryszarda Solika z Cieszyna był z kolei to bardzo zwięzłym i nasyconym treścią obrazem powiązań zjawisk pozaartystycznych z historią idei i estetyki z założeniami średniowiecznego symbolizmu, poglądami szkoły w Chartes i środowisk cysterskich. Wszystko na tle katedry gotyckiej - niedościgłego wzoru sztuki i architektury, która fascynuje i inspiruje nieprzerwanie przez wieki.

W ramach komunikatów na temat Elementów sztuki i muzyki średniowiecza w programach kształcenia (przygotowanych przez mgr A. Zadorę, mgr G. Heller, mgr A Szłapę, mgr M. Szwandę oraz Zespół Muzyki Dawnej "Stile Antico" z Gimnazjum nr 1 w Brzeszczach) przedstawionych bezpośrednio po wykładach omówiono zakres wiedzy i umiejętności zawarty w programach kształcenia.

Programy szkolne nie pomijają elementów kultury średniowiecza. W szkole podstawowej epoką tą zajmuje się zwłaszcza klasa VI w ramach zajęć plastycznych i muzycznych. Ważna jest, według Magdaleny Szwandy prowadzącej komunikat, potrzeba zachowania proporcji między wiedzą a umiejętnościami, a także kształcenie właściwej postawy uczniów wobec własnej kultury i tożsamości narodowej. W gimnazjum program sztuki kładzie nacisk na elementy średniowiecznej kultury i muzyki polskiej, dąży do rozwijania słownictwa i kształtowania postawy obserwatora, który jest rozumnym spadkobiercą tradycji.

Jak wiele w realizacji programów szkolnych zależy od aktywności, pasji oraz osobistych upodobań nauczyciela przekonaliśmy się słuchając kilku utworów w wykonaniu Zespołu Muzyki Dawnej, złożonego z uczennic Szkoły Podstawowej nr 1 w Brzeszczach - zespołu założonego i prowadzonego przez nauczycielkę sztuki - Annę Szłapę, absolwentkę Instytutu Muzyki UŚ Filii w Cieszynie, do dziś członka uczelnianego Zespołu Muzyki Dawnej "Agere Gratias Antiqua".

Tymczasem zakres wiedzy i umiejętności z kultury i sztuki średniowiecza, proponowany studentom kierunków artystycznych UŚ Filii w Cieszynie jest bardzo niewielki i obejmuje:

• wiadomości teoretyczne w ramach Historii Sztuki, a zwłaszcza przedmiot Malowidła Tablicowe w ramach Technik i Technologii Malarstwa w Instytucie Sztuki, które to zagadnienie ciekawie omówiła Anna Zadora,
• wiadomości teoretyczne w ramach Historii Muzyki i Form Muzycznych oraz Metodyki Nauczania Muzyki i Interpretacji Sztuk, a także nowego przedmiotu - Chorału Gregoriańskiego, wszystko w Instytucie Muzyki.

W zakresie wykonawstwa artystycznego muzyka średniowieczna pojawia się sporadycznie w programach zespołów wokalnych i chórów. Jedynie Zespół Muzyki Dawnej "Agere Gratias Antiqua" wykonuje kilkanaście pozycji z bogatego repertuaru średniowiecznej muzyki wokalno-instrumentalnej.

Ciekawym pomysłem organizatorów Dnia Kultury i Sztuki Średniowiecza były dyżury studentek UŚ w holu uczelni. Jedna grupa już od 7 maja prezentowała nagrania muzyki dawnej oraz informowała o sesji i koncercie, druga wykonywała kolejne etapy malarstwa tablicowego, co wzbudzało duże zainteresowanie niemal wszystkich przechodniów, którzy mogli także oglądać rozłożone na sztalugach piękne eksponaty prac wykonywanych przez naszych studentów w ramach zajęć z Malarstwa Tablicowego.

Wielu słuchaczy zgromadził wieczorny koncert w Sali Kameralnej obejmował występ Zespółu Kameralnego "Ad Libitum"(dyr. Mgr I. Zielecka-Panek), Chóru Instytutu Muzyki (dyr. Adj.II st. O. Trefon-Paszek) oraz Zespółu Muzyki Dawnej "Agere Gratias Antiqua" (opiekun artystyczny mgr G. Heller). Dla wszystkich zaproszeniem była pieśń Bogurodzica - wraz z blaskiem świec pozwoliła zapomnieć o problemach dnia codziennego. Kolejni wykonawcy, kolejne utwory: średniowieczna muzyka religijna i świecka, liryka miłosna, tańce, muzyka biesiadna, także kilka utworów pięknej, kontemplacyjnej renesansowej polifonii. Spotkanie zakończył hymn Gaude Mater Polonia, w środowisku studenckim znany, a tutaj śpiewany na stojąco przez wszystkich w nastroju uroczystym, pełnym wzruszenia i wzajemnej życzliwości.

Taką moc ma muzyka źródeł, do których sięgając możemy i my stać się wizjonerami XXI wieku.