Bieżący rok ogłoszony został przez Radę Unii Europejskiej, Europejskim Rokiem Osób Niepełnosprawnych. Zogniskowanie uwagi społecznej na problemach związanych ze stanem szeroko pojmowanej "niepełnej sprawności" stanowi swoisty impuls, skłaniający do przedstawienia - przede wszystkim reprezentantom nauk o wychowaniu - wydawanego od 7 lat ogólnopolskiego kwartalnika naukowego "Auxilium Sociale - Wsparcie Społeczne", podejmującego problematykę wspomnianego już stanu niepełnosprawności.

W czasie licznych trudności wydawniczych, dotykających czasopiśmiennictwo naukowe oraz narastającej krytyki stanu i jakości wielu periodyków, na uwagę zasługuje fakt, iż "Auxilium Sociale - Wsparcie Społeczne" nieprzerwanie i w miarę regularnie ukazuje się od 1997 roku, aktualnie jego nakład wynosi 1600 egzemplarzy. Jednocześnie istotny jest fakt wyróżnienia "Auxilium Sociale - Wsparcie Społeczne" - reprezentującego czasopiśmiennictwo naukowe regionu - przez Komitet Badań Naukowych (kategoria "B").

Naczelnym celem założonym przez redaktorów kwartalnika jest stymulowanie zainteresowania społecznego potrzebami jednostek i grup niepełnosprawnych - w szerokim tego słowa znaczeniu, tworzenie forum dyskusyjnego mającego na celu opracowywanie adekwatnych form pomocy, opieki i wsparcia kierowanego m.in. wobec osób ubogich, bezrobotnych, wychowujących dzieci niepełnosprawne, a także wobec osób wymagających pomocy terapeutycznej ze względu na specyficzne uwarunkowania rozwojowe.

Kwartalnik powołany został do istnienia z inicjatywy trzyosobowego zespołu: dr. Tadeusza Siernego, reprezentującego Wydawnictwo Śląsk, mgr. Andrzeja Pałki oraz prof. Andrzeja Radziewicza-Winnickiego. Zespół Redakcyjny, funkcjonujący w niezmienionym składzie od początku wydawania czasopisma w większej części tworzą osoby rekrutujące się z grupy pracowników Katedry Pedagogiki Społecznej Uniwersytetu Śląskiego. Są to następujące osoby: dr Elżbieta Górnikowska-Zwolak, mgr Anna Grzywacka (Sekretarz Redakcji), mgr Andrzej Pałka (Z-ca Redaktora Naczelnego), prof. dr hab. Andrzej Radziewicz-Winnicki (Redaktor Naczelny), dr Danuta Raś, dr Adam Roter. Ukazywanie się kolejnych - od 1995 roku - numerów periodyku, stanowi efekt współpracy Zespołu Redakcyjnego z Wydawnictwem Śląsk.

W konwencji pisma założono istnienie poszczególnych, stałych działów, zatytułowanych: Artykuły i rozprawy, gdzie publikowane są teksty autorskie o charakterze naukowym oraz popularnonaukowym, prezentujące wyniki realizowanych przez autorów badań oraz ich analizy. Kolejny: Teoria i praktyka działań kompensacyjnych i profilaktycznych, przedstawia wyniki badań realizowanych przez autorów rozpraw doktorskich, habilitacyjnych oraz praktyków, realizujących działania pomocowe, rehabilitacyjne, terapeutyczne na rzecz osób niepełnosprawnych. W skład pisma wchodzi: Wkładka informacyjna - w ramach której w każdym numerze, w szerszej formie, niż założono w konwencji artykułów zamieszczanych w częściach uprzednich, poddany jest analizie określony problem z zakresu metodyki pracy terapeutycznej oraz ortodydaktycznej, a także analizy wybranych problemów z zakresu ustawodawstwa prawnego, teorii i praktyki pracy socjalnej, problemów edukacji, pracy zawodowej i szeroko pojętej integracji społecznej osób niepełnosprawnych. Inne działy, to: Sprawozdania, komunikaty, narady, kronika; Korespondencja z czytelnikami; Recenzje i polemiki oraz: Nowości wydawnicze.

Prezentowana w obrębie kwartalnika "Auxilium Sociale - Wsparcie Społeczne" problematyka, odzwierciedla swoiste trendy rozwoju i poszerzania zakresu przedmiotu zainteresowań pedagogiki społecznej, specjalnej, teorii i praktyki pracy socjalnej. Spektrum problematyczne kwartalnika ogniskuje się na prezentacji poszczególnych kategorii niepełnosprawności, wynikających z nich szczegółowych konsekwencji, kierunków pomocy, wsparcia, opieki oferowanych w ramach ich środowiska lokalnego. Prezentuje poszczególne teorie oraz praktyczne realizacje przesłanek koncepcji metodyki pracy z osobami niepełnosprawnymi, gdzie analizie poddawane są zarówno kierunki oddziaływań pedagogicznych jak i psychologicznych. Badane są warunki realizacji działań z zakresu pracy socjalnej, jak również konteksty prawne funkcjonowania osób reprezentujących zróżnicowane kategorie niepełnej sprawności. Na łamach periodyku wielokrotnie prezentowana była perspektywa kontekstów medycznych poszczególnych problemów. Warto nadmienić, iż spektrum przedstawianych w kwartalniku zagadnień sprzyja przyjęciu formy interdyscyplinarnej, co odnajduje efekt w wymianie dorobku naukowego w dziedzinach takich jak: m. in. pedagogika specjalna, społeczna, psychologia, medycyna, teoria pracy socjalnej, socjologia. "Auxilium Sociale - Wsparcie Społeczne" stanowi swoiste forum wymiany myśli tak teoretycznej jak i wynikającej z doświadczeń praktyków profesjonalnie zajmujących się pracą z osobami niepełnosprawnymi. Redaktorzy podejmują starania prezentacji aktualnych trendów dyskusji oraz dominujących przekonań i reprezentowanych przez środowisko społeczne postaw odnoszących się do problematyki niepełnej sprawności.

W roku 2002 przypadło pięciolecie utworzenia kwartalnika "Auxilium Sociale - Wsparcie Społeczne", inicjatywa redaktorów w powołaniu periodyku do istnienia, kontynuacja jego wydawania - w niejednokrotnie niełatwych dla publikacji pism naukowych okresach oraz reprezentowany poziom naukowy pisma spotkał się z wysoką oceną ze strony przedstawicieli środowisk naukowych. Uznanie wartości wkładu w propagowanie - jakże istotnej przecież - problematyki niepełnosprawności wyrażone zostało przez Minister Edukacji Narodowej i Sportu.

Kondycje społeczeństwa postindustrialnego, charakteryzując się dominacją we własnym obrębie sektora usług, stwarzają korzystną sytuację dla podejmowania działań włączania w zakres funkcjonowania społecznego osób posiadających cechy niepełnej sprawności. Jednocześnie jednak, ważnym problemem pozostaje przygotowanie społeczeństwa, kreowanie postaw gotowości oraz sytuacji chęci i otwarcia na przyjęcie osób niepełnosprawnych w obręb środowisk własnej egzystencji. Akceptacja społeczna stanu niepełnej sprawności jest jednym z kluczowych warunków pomyślnej realizacji procesów integracji osób niepełnosprawnych, umożliwiania im pełnego udziału w kontekście instytucjonalnym. W tymże też kontekście eksplorowanie oraz propagowanie na forum społecznym problemów funkcjonowania osób niepełnosprawnych, warunków ich integracji społecznej, rehabilitacji, kompensacji, profilaktyki, opieki czy pomocy, niewątpliwie stanowią zbiór priorytetowych działań w kontekście współczesnego społeczeństwa.

EWA BIELSKA
Katedra Pedagogiki Społecznej UŚ