Spotkanie władz i przedstawicieli naszej uczelni, którym przewodniczył JM Rektor Uniwersytetu Śląskiego prof. Janusz Janeczek, z jedenastoosobową delegacją Uniwersytetu w Grazu, zorganizowane w piątek 8 listopada w Auli im. Kazimierza Lepszego w budynku Rektoratu Uniwersytetu Śląskiego, przesyconej zapachem spiętego w imponujący bukiet kwiecia, nie zaczęło się wcale punktualnie, jak nakazywałyby wymogi etykiety oraz powaga sytuacji i znaczenie wydarzenia. Polskie wiadukty nie spełniają jeszcze, jak się okazuje, unijnych norm przepustowości i stawiły opór nawet oczekiwanym niecierpliwie w Katowicach gościom. Przykład każe jednak mieć nadzieję, że nie ma barier nie do pokonania dla tych, którzy dążą do dialogu...

Uniwersytet w Grazu (krótka historia): uczelnia o szesnastowiecznym rodowodzie, druga pod względem wielkości w Austrii (po Uniwersytecie Wiedeńskim), o wyjątkowym położeniu w Europie, co domaga się wykorzystania dla umocowania nie tylko naukowej platformy porozumienia, lecz także jej strukturalnego odpowiednika i bazy.

Spotkanie władz i przedstawicieli Uniwersytetu Śląskiego z delegacją Uniwersytetu Karola Franciszka w Grazu otworzył JM Rektor UŚ prof. Janusz Janeczek

Władze austriackiej uczelni, reprezentowane w Katowicach przez prof. Robertę Maierhofer - Prorektora ds. Kontaktów Międzynarodowych, podobnie jak naszej, widzą przyszłość europejskiego życia akademickiego i naukowego w postępującym umiędzynarodowieniu ośrodków nauki, jednak musi to być proces oparty na indywidualnych kontaktach, a poparty przyjaznym gestem ze strony władz i prawodawców. Paneuropejskie projekty badawcze na miarę Europy bez granic wymagać będą bowiem powołania do życia instytucji takich, jak polsko-czeska Międzynarodowa Szkoła Nauk o Edukacji i Kulturze, która rozpoczęła w tym roku akademickim działalność pomiędzy Cieszynem a Ostrawą, miejmy nadzieję: pomyślną.

Dwa dni to wprawdzie bardzo mało, zdecydowanie za mało, żeby poznać Uniwersytet Śląski w całej różnorodności przejawów jego istnienia i działania, także region nie odkryje wszystkich swoich uroków i tajemnic, skrywanych pod przykrywką stereotypu uprzemysłowienia. Jak nie omieszkała wspomnieć na początku swojego wystąpienia prof. Maierhofer - przyjacielskie kontakty pomiędzy naukowcami obydwu ośrodków istnieją od dawna (umowa o współpracy została podpisana już...) jednak nie wszystkie dziedziny nauki są w tym współdziałaniu reprezentowane, prym wiodą prawnicy i matematycy. Myśląc i rozmawiając o strukturach europejskiej edukacji w kontekście wymiany myśli naukowej i konieczności przekraczania granic wyeksploatowanych terytoriów badawczych, należy uwzględnić strategiczne aspekty współpracy wydziałów i jednostek uczelni wyższych ponad podziałami politycznymi i narodowymi, obcymi przecież samej nauce.

Aulę im. Kazimierza Lepszego opuszczały już grupy mieszane - znak, że spotkanie przyniosło zamierzony efekt

Od idei udało się przejść sprawnie do konkretu, czyli merytorycznej prezentacji poszczególnych wydziałów Uniwersytetu w Grazu. Na pierwszy ogień poszedł Department of Mathematics, który przedstawił zebranym prof. Ludwig Reich, goszczący w Katowicach po raz pierwszy, jednak z serdecznym wspomnieniem prof. Marka Kuczmy na ustach. To jeden z najbardziej rozbudowanych w austriackiej uczelni wydziałów, mieści w swej strukturze również, co dla nas mogło być zaskoczeniem - jednostki przyrodnicze i psychologię! Nic dziwnego, że prezentacja wywołała lawinę pytań zarówno ze strony prof. Stanisława Kucharskiego (Dziekana Wydziału MFiCh), prof. Szczepańskiego (Instytut Fizyki), ale również prof. Pawła Miguli (Dziekana Wydziału BiOŚ), prof. Zofii Ratajczak (w imieniu psychologów) oraz dr. Kowalczyka (przedstawiciela WNoZ). Wszyscy zgodzili się co do jednego - aby współpraca była możliwa, należy przede wszystkim poznać się bliżej. Datę najbliższego spotkania ustalono niezwłocznie na popołudnie dnia bieżącego.

Licznie reprezentowany był podczas wizyty w Polsce Department of Civil Law and International Civil Law (dr Peter Schwarzenegger i mgr Alexander Warzilek) oraz Department of Criminial Law (dr Marianne Lösching i dr Barbra Hoinkes), którego przedstawiciele mogli się pochwalić nie tylko nowym gmachem (dzielonym z ekonomistami i pracownikami wydziału nauk społecznych) ale również szeroko zakrojoną współpracą z naszą uczelnią, choć zawsze pozostaje jeszcze coś do zrobienia, pomimo wskazanych przez Dziekana WPiA prof. Zgryzka i Marszała istotnych różnic w systemie kształcenia prawników (obowiązujący w Austrii układ dwustopniowy jest w Polsce niemożliwy do realizowania ze względu na istniejące unormowania prawne), szerokie możliwości współpracy stwarza natomiast zakres zainteresowań naukowych.

Głos zabrał również Dziekan Wydziału Teologicznego Uniwersytetu w Grazu prof. Gerhardt Larcher, składając przedstawicielom analogicznej jednostki UŚ najserdeczniejsze życzenia z okazji drugiej rocznicy istnienia. Jako ostatni zaprezentował się Faculty of Humanities, do współpracy z którym zapraszał prof. Helmut Eberhardt (Department of Cultural Anthropology) oraz prof. Erwin Pochmarski (Department of Archeology). Tę wyjątkową w strukturze uczelni jednostkę, liczącą sobie 27 pomniejszych, trudno było przedstawić w kilku słowach (podobnie jak nasz Wydział Filologiczny).

Podsumowując to kilkugodzinne spotkanie, Rektor UŚ podkreślił, jak wiele inspirujących różnic, ale i podobieństw łączy nasze uczelnie, co rokuje nadzieje na owocną współpracę, szczególnie teraz, kiedy udało się nawiązać dialog face to face, czyli dużo więcej niż kontakt li tylko internetowy. Oficjalne spotkanie zamieniło się wkrótce w żywiołową rozmowę wszystkich ze wszystkimi, a szczególnie dziekanów równoległych wydziałów, tonących we wzajemnych wyjaśnieniach i zaproszeniach - najlepszy dowód, że ideę udało się wprowadzić w życie. To dobry moment, aby rozpocząć strategiczną dyskusję na temat modelu wyższej edukacji w Europie. Drugiego dnia Graz Days delegacja z Austrii odwiedziła cieszyńską Filię UŚ (Wydział Artystyczny i Międzynarodową Szkołę Nauk o Edukacji i Kulturze), a z pierwszym podmuchem wiosennego wiatru delegacja Uniwersytetu Śląskiego wybierze się na partnerską kontrwizytę do Grazu. Najważniejsze jednak, aby skutecznie i długofalowo udało się ożywić wzajemny przepływ myśli i badaczy na poziomie nie tylko oficjalnym, ale również osobistym, jednostkowym, a przede wszystkim... roboczym.