OCENA OSIĄGNIĘĆ PROFESORA ANDRZEJA LASOTY PRZYGOTOWANA DLA SENATU UNIWERSYTETU ŚLĄSKIEGO W ZWIĄZKU Z POSTĘPOWANIEM O NADANIE MU TYTUŁU DOKTORA HONORIS CAUSA UNIWERSYTETU - FRAGMENTY

Andrzej Lasota, profesor Uniwersytetu Śląskiego, członek Polskiej Akademii Nauk od 1983 roku, członek korespondent Polskiej Akademii Umiejętności od 1997 roku, uczeń Tadeusza Ważewskiego, absolwent, były profesor i dziekan Uniwersytetu Jagiellońskiego jest wybitnym specjalistą z zakresu równań różniczkowych, teorii prawdopodobieństwa i procesów stochastycznych, a także z zastosowań matematyki. Każdą z tych dziedzin wzbogacił własnymi rezultatami wysokiej rangi. Oto kilka przykładów:

W latach sześćdziesiątych uzyskał analogon alternatywy Fredholma dla operatorów nieliniowych i operacji o prawych stronach wielowartościowych. Opracowaną przez siebie metodę wykorzystał dla otrzymania optymalnych oszacowań gwarantujących istnienie rozwiązań brzegowych dla wielu typów równań różniczkowych.

W teorii operatorów Markowa opracował metodę funkcji dolnej, która okazała się mocnym narzędziem w dowodach istnienia i stabilności absolutnie ciągłych miar niezmienniczych i pozwoliło mu uzyskać szereg uogólnień klasycznych twierdzeń i nowych interesujących rezultatów.

Opracował nową metodę badania zbieżności ciągów miar na przestrzeniach metrycznych i zastosował ją do badania układów funkcyjnych występujących w teorii fraktali.

Lasota jest autorem ponad 130 prac naukowych i wraz z Michaelem Mackeyem, profesorem Uniwersytetu McGill w Monteralu, monografii pt. Probabilistic properties of deterministic systems wydanej w 1985 roku przez Cambridge University Press. Druga wersja tej książki znacznie wzbogacona nowymi wynikami autorów ukazała się w prestiżowej serii Springera Applied Mathematical Sciences w roku 1994 pod zmienionym tytułem Chaos, Fractals and Noise. Monografia ta została wyróżniona nagrodą Ministra Edukacji Narodowej.

Profesor Lasota jest znany z jego niezwykle inspirującej roli dla otoczenia, w którym pracuje, stad w jego dorobku prace współautorskie są stosunkowo liczne. Niektóre z nich mają charakter interdyscyplinarny. Spektakularnym przykładem tego rodzaju osiągnięć jest wyróżniona w 1977 roku nagroda naukową Wydziału Nauk Medycznych Polskiej Akademii Nauk seria prac wspólnych z nieżyjącą już dr medycyny Marią Ważewską-Czyżewską dotycząca modelu matematycznego procesu reprodukcji krwinek. Równanie różniczkowe zaproponowane w tej współpracy było przedmiotem badań matematyków amerykańskich a ich rezultaty wykorzystane przez dr Ważewską do opracowania metody leczenia pewnych rodzajów anemii. Metoda ta została zastosowana z powodzeniem w praktyce klinicznej.

Ta inspirująca rola Profesora Lasoty została zauważona i doceniona także za granicą. Jest on popularnym i poszukiwanym uczestnikiem międzynarodowych imprez, zwykle proszony o wykład, jak również zapraszany na pobyty badawcze przez zagraniczne instytucje. Stąd jego współpraca międzynarodowa jest rozległa i owocna. Wystarczy wspomnieć, że co najmniej dwóch matematyków zagranicznych, obecnie profesorów prestiżowych uniwersytetów, uważa się za uczniów Lasoty.

Reasumując pragnę stwierdzić, że Profesor Andrzej Lasota zalicza się do czołówki polskich matematyków o niekwestionowanym dorobku naukowym w skali międzynarodowej. W szczególności był on proszony o wykład na jednym z międzynarodowych kongresów matematyków, organizowanych co cztery lata. Takie zaproszenie jest wysoko cenionym wyróżnieniem w międzynarodowym środowisku matematycznym. W okresie po drugiej wojnie nie więcej niż dwudziestu matematyków polskich zostało wyróżnionych takim zaproszeniem.

Uważam więc, że Profesor Lasota jest godnym kandydatem do najwyższego uniwersyteckiego wyróżnienia, jakim jest Doktorat Honoris Causa. Inicjatywę Senatu powitałem z wielką radością. Mocno i gorąco ją popieram.