Magnificencjo, Szanowny Panie Rektorze!
Wysoki Senacie Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach!

Przychodzę do Państwa, aby wobec Senatu Uniwersytetu wyrazić słowa mojego podziękowania za utworzony uchwałą z 7 listopada 2000 roku Wydział Teologiczny. Słowa wdzięczności kieruję wobec obecnego Senatu, ale także wobec senatu, który w 1991 roku podjął myśl o wprowadzeniu teologii na Uniwersytet Śląski. Jakie znaczenie może mieć teologia na Uniwersytecie, Państwo wiedzą dobrze; wyrazili to w jednomyślnej uchwale 7 listopada, w powołaniu wydziału teologii. Z uwagą przeczytałem interesujące artykuły na temat Wydziału Teologicznego, czy to Magnificencji Pana Rektora Tadeusza Sławka czy też Pani Rektor Zofii Ratajczak, pani profesor Marii Pulinowej, Pani profesor Krystyny Heski-Kwaśniewicz, pana profesora Jerzego Warczewskiego, a także głosy innych osób na łamach „Gazety Uniwersyteckiej”. Wypowiedzi te świadczą o bardzo poważnym i wymagającym potraktowania teologii jako nauki.

Z radością przyjąłem decyzje Senatu o powołaniu Katedry Teologii Ewangelickiej na Wydziale. Myślę, że nauczanie i rozwój teologii ewangelickiej jest także potrzebne zważywszy bogatą historię Kościoła Ewangelickiego-Augsburskiego na Śląsku.

Dzięki Senatowi za dotychczasowe działania wobec już prawie istniejącego Wydziału: za decyzje Magnificencji Pana Rektora Tadeusza Sławka, pani prorektor Zofii Ratajczak, panów prorektorów Janusza Janeczka i Krystiana Roledera. Szczególne słowa podziękowania kieruję wobec Senackiej Komisji ds. Wydziału Teologicznego, która pod przewodnictwem Pana profesora Kazimierza Marszała prowadzi Wydział ku samodzielności i uruchomieniu wszystkich struktur i agend. Nadzieje, jakie Państwo wiążą z Wydziałem Teologicznym i zadania jakie Państwo przed nim stawiają są bardzo wysokie. Biorę to pod uwagę i będę starał się wspierać wydział i jego pracowników. Przypomnę tylko Państwu o zobowiązaniach, jakie podjęła Archidiecezja Katowicka: budowa gmachu wydziału, gmachu biblioteki. W najbliższym czasie biblioteka Seminarium Duchownego zostanie przekształcona w Bibliotekę Teologiczną dostępną dla całego Uniwersytetu.

Archidiecezja będzie wspierać wydział w badaniach naukowych, zamawiając na wydziale programy badawcze, zresztą nie tylko na Wydziale Teologicznym, ale także na innych Wydziałach Uniwersytetu. Widzę tę możliwość wspólnych badań i publikacji ich wyników, choć przyznam, w najbliższych latach Archidiecezja będzie poważnie obciążona finansowo przede wszystkim budową gmachu wydziału.

Chciałbym również powiedzieć, jakie znaczenie może mieć uniwersytet i jego struktury dla teologii i teologów, tak księży pracujących w duszpasterstwie jak i teologów świeckich. Od początku istnienia diecezji, teologia na uniwersytecie, jako intelektualne przygotowanie kandydatów do kapłaństwa była czymś oczywistym i samo przez się zrozumiałym. Diecezja wybudowała Śląskie Seminarium Duchowne tylko dlatego w Krakowie, że na Uniwersytecie Jagiellońskim istniał wydział teologiczny. Miała bowiem ten cel, aby przyszli księża mogli studiować teologię na poziomie akademickim. Seminarium nawet w najgorszych latach izolacji od uniwersytetu starało się o wykładowców z cenzusem naukowym. Zasadnicza zmiana winna jednak nastąpić przez włączenie studium teologii pod rygory nauki uniwersyteckiej. Teologii, głoszeniu wiary, potrzebna jest nauka, nie tylko jako metoda, jako udoskonalenie techniki nauczania. To byłoby bliskie ideologii. Wierze potrzebna jest nauka według zasady: fides quaerens intellectum, „wiara, która szuka zrozumienia, uzasadnienia i racjonalności”.

Potrzebne to jest także świadomości duszpasterzy, nauczycieli religii. Księża muszą być otwarci na pytania, poszukiwania. Muszą nie tylko umieć przekonywać, ale także w czasie studiów zdobyć i w sposób naukowy pogłębić własne przekonania. Nauczyciele religii w szkołach powinni nie tylko nie ustępować swoim kolegom nauczycielom pod względem poziomu dydaktycznego, ale także nauczać w sposób rozumny i pogłębiony. Jestem przekonany, że w szkołach średnich nauczyciele religii mogą a nawet powinni legitymować się doktoratami teologii. To samo muszę powiedzieć o księżach. Odpowiedzialne stanowiska w pracy duszpasterskiej zamierzam powierzyć przede wszystkim dobrze wykształconym. Nasi wierni zasługują na to.

Zapewne Państwo zainteresuje także, w jaki sposób zamierzam wykonać obowiązki wielkiego kanclerza wobec Wydziału Teologicznego: dokładnie według zapisu Regulaminu Wydziału Teologicznego zaakceptowanego przez Senat, podpisanego przez Rektora Uniwersytetu i zatwierdzonego przez Rzymską Kongregację ds. Wychowania Katolickiego. (Mam nadzieję, że zatwierdzenie tego dokumentu nastąpi niebawem). W szczególny sposób przyjmuję zapisaną w nim „troskę o istnienie i rozwój Wydziału”. Ustanowiony przez Senat Uniwersytetu Śląskiego Wydział Teologiczny będzie wymieniony w najbliższym wydaniu „Annuario Pontificio”. Znajdzie się w ten sposób wśród setek wydziałów teologicznych na świecie i wśród wielu katolickich uniwersytetów. Mam nadzieję, że dyplomy, doktoraty i habilitacje tego Wydziału będą nie tylko znane, uznane, ale także cenione, odpowiednio do rangi Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.

Dziękuję Państwu za uwagę. Pozwólcie, że zakończę aluzją do znanej pieśni a także wypowiedzi Ojca świętego w polskim parlamencie: „vivat senatus et rector, vivat academia, universitas studiorum, vivant professores, semper sint in flore”.