Z PRAC REGIONALNEGO POROZUMIENIA REKTORÓW

Szóstego maja bieżącego roku miało miejsce spotkanie Regionalnego Porozumienia Rektorów wyższych uczelni śląskich z przedstawicielami Komisji ds. Edukacji, Nauki i Kultury Sejmiku Samorządowego woj. śląskiego. Przewodniczy jej pani Teresa Śliwa, a jej zespół stanowią doświadczeni organizatorzy imprez kulturalnych dla dzieci i młodzieży, redaktorzy gazet, filolodzy, nauczyciele, działacze związkowi, pracownicy Kuratoriów Oświaty, historycy, fizycy, ekonomiści, dyrektorzy szkół; członkiem komisji jest także przewodniczący innej, bo powołanej do spraw planowania i realizacji rozwoju województwa, prof. J. Frąckowiak.

Gospodarz spotkania, Rektor UŚ T. Sławek odczytał przede wszystkim apel do władz wojewódzkich i samorządowych, będący podsumowaniem trzyletnich starań Regionalnego Porozumienia Rektorów u końca większości kadencji rektorskich. Byłby więc to głos niemal na łożu śmierci (według określenia samego prowadzącego), z tym większą jednak uwagą należy go wysłuchać i przyjąć. Wspomniany apel zawierał pięć niezmiernie ważnych dla dalszych losów edukacji i nauki na Śląsku punktów-postulatów. Pierwszy z nich dotyczył kwestii restrukturyzacji Śląska, która nie może oznaczać jedynie przebudowy górnictwa i innych tradycyjnych w tym regionie gałęzi przemysłu, jego mieszkańców należy przygotować do podejmowania nowych wyzwań, koniec starych przyzwyczajeń powinien oznaczać dla nich początek nowego życia, niosącego ze sobą nadzieję na lepsze. Z tego względu zachodzi nieunikniona konieczność zwiększenia potencjału edukacyjnego regionu, a więc i konieczność powiązania procesu restrukturyzacji Śląska z dodatkowymi nakładami finansowymi na cele edukacyjne właśnie. Wizja nowego Śląska jest bowiem poważnie zagrożona poprzez złą sytuację materialną wyższych uczelni. I stąd właśnie apel o nadanie edukacji, nauce i kulturze najwyższej rangi w polityce regionu.

Do wyboru zebranych trafił przede wszystkim fakt, że choć obecnie w woj. śląskim studiuje tylu studentów ilu przed 15 laty w całym kraju, to i tak nie możemy poszczycić się najwyższymi osiągnięciami na tle całego państwa polskiego.

Ściany lekko zadrżały, a do głosu dopuszczono zebranych rektorów. Wielokrotnie podkreślano wagę i celowość spotkania. Postulowano promocję badań naukowych znaczących dla regionu, konieczność jak najściślejszej współpracy pomiędzy wyższymi uczelniami regionu dla jego szeroko rozumianego dobra, rozważano relację pomiędzy uniwersyteckim akademickim dyplomem a szansą na europejskim rynku pracy. Wyrażano potrzebę przejmowania obiektów w dobrym stanie, które można by dostosować do potrzeb szkolnictwa przy udziale stosunkowo niewielkich środków oraz możliwości podjęcia przez gminy funkcji dofinansowywania, fundowania stypendiów umożliwiających międzynarodową wymianę studentów. Jednocześnie zauważono także pewne niebezpieczeństwa związane ze zbyt pochopnym tworzeniem nowych uczelni. Tu potrzeba bowiem przede wszystkim rozwagi, doświadczenia i gwarancji, których mogą udzielić w wystarczającym stopniu jedynie uczelnie wyższe o uznanej renomie i zaufaniu społecznym. Powinno nastąpić także otwarcie się szkolnictwa wyższego na kształcenie ustawiczne.

Wielokrotnie podejmowano także temat upowszechnienia szkolnictwa średniego na wysokim poziomie jako podstawowej bazy dla uczelni wyższych. Dbać należy także o rozwój kadr naukowych regionu, generowanych raczej przez uczelnie publiczne a nie prywatne. Apelem do apelu był postulat potrzeby unowocześniania samego procesu nauki, podążania za światowymi nowinami w tej dziedzinie, możliwego jednak jedynie dzięki osiągnięciu odpowiedniego poziomu informatycznego. Konieczne okazało się także uporządkowanie polityki rekrutacyjnej i usprawnienie współpracy pomiędzy bibliotekami. Na zakup książek też przecież potrzebne są pieniądze.

Radni ze swej strony zgłosili potrzebę opracowania raportu uwzględniającego bieżące potrzeby uczelni wyższych naszego regionu. Miałby on także zawierać konkretne informacje o stanie nauki w woj. Śląskim oraz krótko-, średnio- i długofalową propozycje działań i rozwoju. Byłaby to podstawowa baza dla kontraktów zawieranych z państwem, które tym samym byłyby lepiej umotywowane. Drugim postulatem radnych - przedstawicieli Komisji ds. Edukacji, Nauki i Kultury było niezwłoczne utworzenie wspólnych zespołów, złożonych zarówno z przedstawicieli samorządu jak i środowiska naukowo-dydaktycznego. Celem tych zespołów byłoby uściślenie kontaktu i ukonkretnienie dążeń. Opiekę nad tą inicjatywą przejął prof. J. Frąckowiak.

"Nic nas nie dzieli, a wszystko łączy" stwierdziła podsumowująca obrady przewodnicząca komisji. Ale aby apele przestały być tylko apelami Rektor UŚ T. Sławek, w imieniu Regionalnego Porozumienia Rektorów ustalił ścisły i krótki termin na opracowanie żądanego dokumentu, który określi podstawowe zapotrzebowania inwestycyjne śląskich uczelni oraz wskaże kierunki kształcenia w krótkim, średnim i długim zasięgu. W imieniu Porozumienia zwrócił się jeszcze z gorącym apelem do samorządowców o pomoc w zbudowaniu śląskiego lobby politycznego, którego celem byłoby powiązanie restrukturyzacji i edukacji w naszym regionie.