7 października w Wyższej Szkole Biznesu w Dąbrowie Górniczej odbyła się inauguracja roku akademickiego, podczas której JM Rektorowi UŚ prof. zw. dr. hab. Wiesławowi Banysiowi nadany został tytuł Edukatora Roku 2014 w kategorii „Europejski wymiar edukacji”. Tytuł przyznawany jest za szczególnie wartościowe i innowacyjne działania wspierające rozwój polskiego szkolnictwa wyższego i polskiej edukacji. Poniżej publikujemy laudację, którą na cześć Profesora Wiesława Banysia wygłosił JM Rektor Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach prof. Tomasz Miczka.

Dyplom JM Rektorowi UŚ prof. zw. dr hab. Wiesławowi Banysiowi wręczył JM Rektor Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach prof. Tomasz Miczka

Dziękując za powierzenie mi zaszczytu wygłoszenia laudacji związanej z przyznaniem prof. zw. dr. hab. Wiesławowi Banysiowi tytułu Edukatora Roku 2014, chciałbym stwierdzić, że stoję przed zadaniem z jednej strony bardzo łatwym, dowieść bowiem adekwatności dorobku Profesora do kategorii nagrody nie jest jakimkolwiek problemem. Z drugiej jednak, dorobek ów jest tak bogaty i rozległy, że nie sposób zawrzeć jego opisu w ramach tradycyjnej akademickiej laudacji. Nie jest to z mojej strony krygowanie się, lecz wyraz szacunku wobec wielości talentów i dokonań dostojnego Nagrodzonego.

Wielowątkowość, którą trzeba uwzględnić, pochylając się nad dokonaniami Profesora, to trzy postaci: Naukowca, Rektora i co najważniejsze Człowieka wielkiego formatu. Nie sposób tych obrazów rozdzielić, przenikają się bowiem ze sobą i są oczywiście w pełni koherentne. Moim dzisiejszym zadaniem jest jednak takie naświetlenie dorobku, które dowiodłoby szczególnych osiągnięć w kreowaniu europejskiego wymiaru edukacji. Wymusza więc zaakcentowanie postaci Rektora.

Zacznijmy jednak od przypomnienia, że Profesor Wiesław Banyś to językoznawca, neofilolog, badacz zajmujący się językiem francuskim w szczególności i językami romańskimi w ogólności. W dorobku naukowca możemy wskazać 3 monografie, ponad 70 artykułów naukowych, zredagowanie 15 tomów czasopisma „Neophilologica”.

Gdyby próbować wskazać, w dużym oczywiście skrócie, główne nurty działań naukowych i osiągnięcia w tym zakresie, trzeba by wymienić gramatykę semantyczną, językoznawstwo kognitywne z leksykografią komputacyjną, logiczne podstawy językoznawstwa czy wreszcie językoznawstwo stosowane. Na ich czele, zdaniem prof. dr. hab. Józefa Sypnickiego, stałoby skonstruowanie teorii semantycznej w postaci rachunku logicznego, spełniającej kryteria metodologii hipotetyczno- dedukcyjnej typu Karla Poppera (zawartej w Théorie sémantique et „si…alors”. Aspects sémantico-logiques de la proposition conditionnelle).

Przejawem europejskiego wymiaru edukacji, o którym w tym fragmencie laudacji należy wspomnieć, są niewątpliwie długoletnie i obfite kontakty Profesora z uniwersytetami francuskimi, wśród których ważną rolę odegrały wspólne projekty z Uniwersytetem Paris III i prof. Jeanem-Pierre’em Desclés’m czy Uniwersytetem Paris XIII i Gastonem Grossem. Jest to również 9 projektów zrealizowanych w międzynarodowych zespołach badawczych, stanowiących bez wątpienia dowód na europejski zasięg naukowych działań Profesora.

Dzisiaj jednak nie ten obraz naukowca-badacza decyduje o przyznaniu nagrody Edukatora Roku 2014. Jest nim wizerunek Profesora Wiesława Banysia – rektora Uniwersytetu Śląskiego, którą to godność pełni od 2008 roku, dalej – przewodniczącego Konferencji Rektorów Uniwersytetów Polskich w latach 2008– –2012 i wreszcie od 2012 roku przewodniczącego Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich. To właśnie ta ostatnia funkcja – dodam: po raz pierwszy w historii pełniona przez rektora z Górnego Śląska – winna być dominantą dzisiejszej laudacji.

Uroczystość nadania JM Rektorowi UŚ prof. zw. dr hab. Wiesławowi Banysiowi tytułu Edukatora Roku 2014 odbyła się w Wyższej szkole Biznesu w Dąbrowie Górniczej

Bez wątpienia cztery lata przewodniczenia rektorom uniwersytetów objawiły talent Profesora Wiesława Banysia do niezwykle kompetentnego i kreatywnego kierowania Konferencją Rektorów i skutkowały późniejszym powierzeniem jeszcze bardziej absorbującej i trudniejszej funkcji. Warto w tym momencie przypomnieć o wyborach przeprowadzonych w 2012 roku na nowego przewodniczącego Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich, kiedy to wszyscy rektorzy złożyli głosy na Profesora Wiesława Banysia. Była to prawdziwa jednomyślność; śmiem sądzić, że nieprzypadkowa.

Osobiście mając przywilej zasiadania w prezydium KRASP (będziemy posługiwali się tym, mam nadzieję, rozpoznawalnym skrótem), jest mi łatwiej wskazać na niezwykłe dokonania Przewodniczącego Konferencji zrzeszającej polskich rektorów, niż w sposób wystarczająco kompetentny odnosić się do dorobku naukowego dzisiejszego Laureata. Odpowiedzialność za wszystkie polskie akademickie uczelnie publiczne jest zadaniem samym w sobie trudnym, a kiedy dodamy do tego jeszcze jej aspekt międzynarodowy, to staje się czymś osiągalnym tylko dla nielicznych, a do takich bez cienia wątpliwości należy obecny Przewodniczący KRASP Prof. Wiesław Banyś. Mijające dwa lata przewodniczenia obfitowały w wiele trudnych tematów związanych choćby z dynamicznie zmieniającą się sytuacją polskiego szkolnictwa wyższego. Budowane mozolnie przez Przewodniczącego coraz lepsze relacje z Ministerstwem Nauki i Szkolnictwa Wyższego nie są łatwym procesem, a objawiające się przy tym koncyliacyjne talenty Profesora na pewno mają swoje wielkie znaczenie. Podkreślić należy równie ważne kreowanie bliskiej współpracy z Radą Główną Nauki i Szkolnictwa Wyższego, jak też z Polską Akademią Nauk – ciałami stanowiącymi o sile polskiej nauki i edukacji wyższej. Te gremia z inicjatywy Przewodniczącego KRASP wspólnie wywalczyły sporo pomyślnych zmian dla całego obszaru szkolnictwa wyższego i nauki polskiej. Wydaje się, że jeszcze ważniejsze w tym wszystkim są umiejętności i wyobraźnia Profesora Wiesława Banysia, które objawiają się w budowaniu kontaktów międzynarodowych, kiedy to bliska współpraca z konferencjami rektorów uczelni niemieckich i francuskich pozwoliła na podejmowanie wspólnych z KRASP-em inicjatyw kierowanych do decydentów Unii Europejskiej; by przypomnieć tylko apel o większe uwzględnienie badań naukowych i edukacji wyższej w dokumentach europejskich planów na lata 2012–2020. Jeśli dodamy do tego podpisanie przez Przewodniczącego, w imieniu KRASP, porozumień z rektorami ukraińskimi czy budowanie powiązań ze szkolnictwem wyższym Brazylii i ogólnie Ameryki Południowej w ramach rozległego projektu European University Association pod nazwą Alfa-Puentes, to zobaczymy, jak z europejskim i globalnym rozmachem potrafi kierować działaniami KRASP jej Przewodniczący.

Prof. dr hab. Tomasz Miczka, JM Rektor Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach

Należy przy tym jeszcze podkreślić niesłabnący autorytet, jakim cieszy się Profesor Wiesław Banyś wśród wszystkich polskich rektorów. Imponuje na przykład jego umiejętność znajdywania z jednej strony rozwiązań kompromisowych, z drugiej jednak zdecydowane doprowadzanie do zmian korzystnych dla polskich uczelni. Obserwując od dwóch lat z bliska sposób działania Przewodniczącego KRASP – dzisiejszego nagrodzonego tytułem Edukatora Roku 2014 – wiem, że jest to podejście niezwykle mądre, spokojne i wyważone, co – biorąc pod uwagę skalę komplikacji w dzisiejszych realiach – jest sztuką niebywałą. Byłoby truizmem z mojej strony zwracać uwagę na niezwykłe zaangażowanie i pracowitość Profesora. W innym wypadku nie byłoby przecież tak znakomitych rezultatów jego działań.

To nie przypadek, że dorobek Profesora Wiesława Banysia został doceniony przyznaniem odznaczeń: Palmes Académiques, Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Orderem Legii Honorowej, Kryształową Nagrodą Lauru Umiejętności i Kompetencji i wreszcie tytułem doktora honoris causa Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie.

Obiecałem jeszcze trzecią płaszczyznę: obok naukowca, rektora-przewodniczącego – obraz Profesora Wiesława Banysia jako wspaniałego człowieka. Świadomie pozostawiłem tę płaszczyznę na koniec mojego wystąpienia. Można by kwestionować, dlaczego w laudacji odwoływać się do takich aspektów. Jestem jednak głęboko przekonany, że omówione wcześniej sukcesy Profesora nie byłyby możliwe bez cech jego osobowości, pozwalających na skupianie wokół siebie przyjaciół, osób oddanych sprawie szeroko rozumianego szkolnictwa wyższego. Wielu z nas podziela pogląd, że rozmawiając z Profesorem Banysiem, spotyka się kogoś, kto potrafi słuchać. Podejście Profesora do innych jest z natury życzliwe, a uśmiech towarzyszy mu nieustannie, co zjednuje mu przyjaciół w każdych kręgach. Te przymioty wpływają na kreowanie w gremiach rektorskich niezwykle serdecznej i przyjaznej atmosfery.

Czas zatem na konkluzję, która oczywiście nikogo nie zaskoczy. Nagroda Edukator Roku 2014 trafia do osoby niezwykle do tego predestynowanej.

Prof. dr hab. Tomasz Miczka
Rektor Akademii Muzycznej
im. Karola Szymanowskiego w Katowicach

Jako post scriptum – chciałbym złożyć Profesorowi Wiesławowi Banysiowi serdeczne gratulacje w związku z nadaniem tej prestiżowej nagrody, ale też wyrazić radość z faktu, że Konferencja Rektorów Akademickich Szkół Polskich – swojego rodzaju orkiestra rektorów – będzie jeszcze przez dwa lata kierowana przez jej wspaniałego szefa – dyrygenta.