Niekwestionowany autorytet moralny Jana Pawła II, jego bliski kontakt z młodzieżą podczas całego pontyfikatu mogą stać się kanwą wielokierunkowych działań pedagogicznych i wychowawczych wobec dzieci i młodzieży, którzy w skomercjalizowanym, nieprzejrzystym politycznie i ekonomicznie świecie, wobec liberalnego relatywizmu aksjologicznego, czują się zagubieni i są narażani na bardzo niekorzystne wpływy zarówno medialne jak i wpływy subkultur młodzieżowych, rozwijających się właśnie z powodu braku wsparcia moralnego w najbliższym środowisku społecznym, w szkołach i rodzinie. Sugestia fenomenu zdarzeń po śmierci Wielkiego Polaka Papieża, szczególnie wśród ludzi młodych, ujawnia potrzebę rozwijania ich w ciąg działań będących próbą kształtowania postaw moralnych młodzieży.

Jedną z takich prób jest wzbogacenie działalności Zakładu Arteterapii o realizację projektu artystyczno-naukowego organizowanego wspólnie z Państwową Ogólnokształcącą Szkołą Muzyczną II st. im. K. Szymanowskiego w Katowicach, w terminie od października 2005 do kwietnia 2006, pod honorowym patronatem JM Rektora Uniwersytetu Śląskiego prof. dr hab. Janusza Janeczka, Dyrektora Biblioteki Śląskiej, prof. zw. dr. hab. Jana Malickiego oraz Zespołu Pedagogiki Chrześcijańskiej PAN. Opiekę naukową i artystyczną nad projektem objęła prof. dr hab. Mirosława Knapik, kierownik Zakładu Arteterapii UŚ, koordynacji działań organizacyjnych podjęła się mgr Bogumiła Leńska, a konsultacji literackich mgr Jadwiga Zimnik i mgr Izabella Szala. Badania naukowe planowane w ramach projektu zarówno od strony koncepcyjnej jak i realizacyjnej powierzono dr Wiesławie A. Sacher, natomiast trud organizacji i przeprowadzenia konkursu plastycznego przyjęła na siebie mgr Bogusława Melich-Czereczon.

Celem tego projektu jest próba transpozycji owego fenomenu na wychowywanie do wartości poprzez sztukę, która zarówno w warstwie treściowej jak i wyrazowej jest nośnikiem pięknych, wzniosłych uczuć, a których doświadczanie przez młodych wykonawców oraz słuchaczy może przyczynić się do kształtowania otwartej postawy dzieci i młodzieży wobec uniwersalnych wartości humanistycznych.

W ramach tego projektu odbędzie się siedem koncertów w zakresie czasowym od 16 października 2005 do 2 kwietnia 2006 w sali koncertowej POSM im. K. Szymanowskiego w Katowicach. Programy koncertów będą w całości wypełnione muzyką z odniesieniami do chrześcijańskiej kultury muzycznej, utworami skomponowanymi przez kompozytorów świeckich i duchownych, na różne składy wykonawcze (chór, orkiestra, zespoły kameralne, soliści). Podczas każdego z tych koncertów prezentowane będzie przesłanie Jana Pawła II w postaci Jego tekstów (fragmenty Encyklik i wierszy) oraz utworów poetyckich innych polskich autorów, odnoszących się do zagadnień filozoficznych oraz aksjologicznych, według poniższych zagadnień, zgodnie z miesięcznym harmonogramem.

• Miłość - październik
• Ojczyzna - listopad
• Nadzieja - grudzień
• Radość - styczeń
• Braterstwo - luty
• Matka - marzec
• Wiara - kwiecień

Jako imprezę towarzyszącą przewidujemy przeprowadzenie konkursu plastycznego, w którym treści muzyczne i pozamuzyczne naszych koncertów będą tematycznym źródłem inspiracji dla uczniów. Wybrane prace zostaną zaprezentowane w formie wystawy.

W toku realizacji projektu będą prowadzone badania naukowe o charakterze sondażowym nad jakością rozumienia zawartości treściowej zarówno muzyki, jak i treści towarzyszących jej tekstów. Badaniom poddane zostaną grupy wykonawców koncertów - dzieci i młodzieży szkoły muzycznej, uczniów szkół ogólnokształcących oraz studentów Uniwersytetu Śląskiego. W ramach projektu w kwietniu 2006 odbędzie się konferencja naukowa na temat "Sacrum - sztuka - wychowywanie". Proponujemy następujące obszary zagadnień:

• sacrum w wychowawczej roli sztuki,
• muzyka jako specyficzny nośnik treści sakralnych,
• treści sakralne w sztuce a procesy kształcenia i wychowywania dzieci i młodzieży,
• aksjologiczny i artystyczny wymiar sztuki sakralnej,
• współczesne teorie wartościowania sztuki w kontekście kształcenia i wychowywania dzieci i młodzieży.

Tak szerokie ujęcie tematu konferencji umożliwi wypowiadanie się osób o różnych zainteresowaniach szczegółowych: pedagogów, pedagogów muzyki, muzykologów, pedagogów sztuki, filozofów, etyków, teologów, historyków sztuki i in. Owe wypowiedzi złożą się na tom w formie pracy zbiorowej przewidziany do wydania drukiem, pod wymienionym wyżej tytułem. Inspiracją opisanych tu planowanych działań będzie muzyka, pełniąc funkcję nie tylko estetyczną, ale przede wszystkim funkcję uaktywniającą namysł nad własnym życiem, jego celem i wartością, nad swoją rolą w otaczającym świecie, bogacąc młodych ludzi o emocjonalne i refleksyjne doświadczenia.

Wiesława A. Sacher