Żadna biblioteka nie jest samowystarczalna i prawdopodobnie nie będzie taką w przyszłości. Żadna nie jest w stanie zaspokoić zróżnicowanych potrzeb wszystkich użytkowników, gdyż nie ma wystarczających środków do kupowania wszystkich potrzebnych materiałów ani pomieszczeń do ich gromadzenia. Francuski bibliotekarz Marc Chauveine już dawno wykazał, że biblioteki skazane są na współpracę gdyż nie są w stanie sprostać swym zadaniom każda z osobna ¹. Jedną z form ich współpracy jest wypożyczanie międzybiblioteczne. Użytkownik bezskutecznie poszukujący materiałów w swojej bibliotece wydziałowej czy uniwersyteckiej może skorzystać z usług wypożyczalni międzybibliotecznej i sprowadzić potrzebną książkę lub kserokopię z innej biblioteki krajowej lub zagranicznej.

W Bibliotece Uniwersytetu Śląskiego z usług wypożyczalni międzybibliotecznej korzystają studenci ostatnich lat piszący prace magisterskie, doktoranci i pracownicy uczelni. Studenci zobowiązani są dołączyć do zamówień z bibliotek zagranicznych zgodę promotora pracy, potwierdzającą konieczność sprowadzenia literatury z zagranicy. Koszty związane z realizacją wypożyczeń (w tym za usługi pocztowe) oraz troska o odpowiedzialne wykorzystanie zamówionych materiałów , były przyczyną wprowadzenia ryczałtowej opłaty za wypożyczenia międzybiblioteczne ². Pokrywa ona tylko część ponoszonych przez bibliotekę kosztów realizacji zamówień.

Komputeryzacja oraz dostęp do Internetu i poczty elektronicznej wprowadziły zmiany w pracy bibliotek i przyspieszyły proces realizacji zamówień międzybibliotecznych, zwłaszcza w odniesieniu do artykułów z czasopism. Zagraniczne serwisy typu SUBITO umożliwiają dostęp do tysięcy periodyków, a zamówione kserokopie przesłane w formie pliku docierają do użytkownika w ciągu kilku dni. Wiele bibliotek krajowych udostępniło katalogi bibliotek w sieci, niektóre dołączyły funkcje zamawiania dokumentów. Pozwoliło to wyeliminować pośrednictwo tradycyjnej poczty i skrócić czas oczekiwania za zamówione materiały. Z punktu widzenia użytkownika ma to duże znaczenie.

Współpraca Wypożyczalni Międzybibliotecznej BUŚ z innymi bibliotekami nie ogranicza się tylko do sprowadzania literatury dla swoich czytelników, lecz obejmuje też realizację kierowanych do nas zamówień na wypożyczenia książek lub kserokopie. Jako biblioteka stosunkowo młoda częściej korzystamy z bogatych księgozbiorów starszych bibliotek uniwersyteckich, niemniej aktywnie udostępniamy także własny księgozbiór dla potrzeb innych użytkowników. Dzielenie się zasobami jest najprostszą i w dalszym ciągu potrzebną formą współpracy bibliotek.

BARBARA KUŚ
Biblioteka Uniwersytetu Śląskiego
Wypożyczalnia Międzybiblioteczna

Przypisy:
¹ A. Jacquesson: Automatyzacja bibliotek. Warszawa: Wyd. Uniw. Warszawskiego 1999, s. 367.
² Regulamin Wyp. Międzybibliotecznej na stronie internetowej Biblioteki UŚ: www.bg.us.edu.pl