W dniach 16 - 18 października odbywał się nad prawo- i lewobrzeżną Olza, budując nad nią metaforyczny most porozumienia i sympatii, VIII Festiwal Teatralny "Na Granicy".

Cieszyńska - nadgraniczna - uczelnia, podobnie jak pięć lat temu, nie pozostawała na uboczu tego ważnego kulturowo i ideowo przedsięwzięcia, stanowiącego prezentację interesujących i zarazem reprezentatywnych zjawisk teatralnych trzech sąsiadujących ze sobą, tyle, że przedzielonych szlabanami granicznymi, narodów środkowoeuropejskich. Wręcz weszła, wzorem roku 1992, do grona organizatorów (Solidarność Polsko-Czesko-Słowacka, Dom Narodowy w Cieszynie, Tesinske divadlo i Mestske kulturni stredisko w czeskim Cieszynie) grona organizatorów. Za sprawą Filii podjęty został "na granicy" w Cieszynie, pozbawiony uprzedzeń, dialog ludzi teatru - praktyków i teoretyków sceny. Szeroką panoramę współczesnego polskiego, czeskiego i słowackiego teatru (12 spektakli - w tym 7 konkursowych) wzbogacały, bowiem dookreślały, a w pewnym sensie nawet systematyzowały wystąpienia krytyków, teoretyków i historyków teatru na międzynarodowej sesji teatrologicznej nt. : "Teatr bez granic". Organizatorem spotkania był Zakład Animacji Społeczno- Kulturalnej Instytutu Nauk Społecznych i Nauk o Kulturze UŚ. Podczas jednodniowych obrad (17. X. ) wystąpili: dr dr Włodzimierz Szturc, Grzegorz Niziołek (UJ Kraków), Anna Tytkowska (UŚ), mgr Mirosława Romaszkan (pedagog Bielsko Biała), Ewa Tomaszewska i Mirosława Pindór (Filia UŚ Cieszyn). Czeską teatrologię reprezentowali: PhDr Ladislav Sliva (Slezske divadlo - Opava), mgr Alice Jarnotova (Tesinske divadlo - Czeski Cieszyn). Wśród uczestników sesji znaleźli się także krytycy polscy (Jerzy Koenig), czescy (Zuzana Jindrova, Jaroslava Suchomelova, Zdenek Tichy), słowaccy (Juraj Sebesta). Referaty koncentrowały się wokół trzech grup zagadnień. Pierwsza - traktowała o kondycji współczesnego teatru polskiego.

Dr Anna Tytkowska w swym wystąpieniu, pod znamiennym tytułem: "Trudna wolność polskiego teatru", podjęła próbę przedstawienia rozważań na temat modelu teatru potrzebnego polskiemu widzowi po 1989 roku.

Odpowiedź na zadane przez nią pytanie: "Dokąd pójdzie polski teatr? " przyniósł (w pewnej mierze) referat dr Włodzimierza Szturca, poświęconym młodym indywidualnościom reżyserskim: Annie Augustynowicz, Piotrowi Cieplakowi, Zbigniewowi Brzozie, Adamowi Sroce, Grzegorzowi Horstowi, Markowi Fiedorowi, Krzysztofowi Warlikowskiemu. Pokolenie to, "które narodziło się na końcu lat 50-tych lub na początku lat 60-tych, wychowało w epoce późnego Gierka, weszło w dorosłe życie za dojrzałego Jaruzelskiego i przeżyło na własnej skórze stan wojenny" nazwał Szturc "pokoleniem wstępującym... ", "pokoleniem etycznych reżyserów". Pokoleniem "tworzącym w opozycji do teatru komercjalnego, jako teatru łatwych sytuacji, teatru teatralizującego". Pokoleniem, które "łączy jakaś wielka potrzeba zmierzenia się z wielkim repertuarem klasycznym i romantycznym". Pokoleniem zadającym sobie nieustannie pytanie: "Po co ta sztuka dziś i dlaczego w takim teatrze? " To nader interesujące wystąpienie korespondowało bardzo wyraźnie z tegoroczną ofertą festiwalową strony polskiej - był to de facto festiwal młodego polskiego teatru, w cieszyńskim Teatrze im. A. Mickiewicza zagrano "Bzika tropikalnego" Witkacego w reż. Horsta (warszawski Teatr Rozmaitości), "Młodą śmierć" Nawrockiego w reż. Augustynowicz (szczeciński teatr współczesny), "Zbrodnię z premedytacją" Gombrowicza w reż. Brzozy (łódzki Teatr im. Jaracza).

Dwa z ośmiu prezentowanych referatów miały charakter "monograficzny". Dr Grzegorz Niziołek zaprezentował specyfikę warsztatu reżyserskiego Krystiana Lupy, mgr Mirosława Romaszkan omówiła działalność Teatru im. S. Witkiewicza w Zakopanem w latach 1985 - 1995. (Zarówno Krystian Lupa, jak i "Zakopiańczycy" gościli podczas ubiegłych edycji Festiwalu w Cieszynie).

O obecności polskiej dramaturgii w teatrze czeskim traktowały wystąpienia mgr Alicji Jarnotovej i Ph Dr. Ladislava Slivy. Jarnotova przedstawiła teatralne przypadki Mrożka na scenach czeskich w latach 1963-1995, Sliva omówił dramaturgię polską na scenach teatrów północnych Moraw. Syntezą siedmiu Festiwali teatralnych "Na Granicy" był referat mgr Mirosławy Pindór.

O praktyczny aspekt wzbogacone zostało wystąpienie mgr Ewy Tomaszewskiej nt. : "Lalka w teatrze". Lalka ukazana została jako "aktor o ogromnych możliwościach wyrazowych związanych z jej metaforycznym znaczeniem" (co zilustrowano). Lalka "może przemawiać do każdej publiczności, bez tłumacza. Odwołuje się do świata znaków, symboli. Lalka jako aktor nie potrzebuje paszportu, jest obywatelem świata". (Świadomi tych walorów lalki jako aktora, organizatorzy festiwalu starają się co roku zapraszać teatry lalkowe, obecnie był to słynny "Drak" z Hradec Kralove i Anton Anderle z Bańskiej Bystrzycy).

Obrady prowadził prof. dr hab. Antoni Gładysz - kierownik Zakładu ASK. Sporo było wśród słuchających studentów (pomimo piątku). Studenci Animacji Społeczno-Kulturalnej uczestniczyli także w warsztatach recenzenckich prowadzonych przez dr Grzegorza Niziołka, pomagali też nader ochotnie i sumiennie) w pracach Biura Organizacyjnego. Festiwal teatralny "Na Granicy" aktywizuje bowiem do twórczych działań także nasze cieszyńskie środowisko akademickie. To jeden z jego wielu pozytywów.