Od 25 do 28 maja na Wydziale Nauk o Ziemi odbywał się cykl spotkań realizowanych w ramach Projektu SHRINK SMART – Governance of shrinkage within an European context. 25 maja miał miejsce Regionalny Panel Dyskusyjny, poświęcony zagadnieniu kurczenia się miast w rejonie konurbacji katowickiej i policentrycznej aglomeracji rybnickiej.

W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele Urzędu Marszałkowskiego w Katowicach, władz i samorządu kilkunastu miast zlokalizowanych w obrębie obu regionów, przedstawiciele środowisk biznesowych (w tym przedsiębiorcy), przedstawiciele różnych instytucji administracyjnych i społecznych, przedstawiciele instytucji pozarządowych (NGO) oraz badacze z Uniwersytetu Śląskiego związani z Projektem SHRINK SMART.

Słowo wstępne wygłosili: wicelider Projektu SHRINK SMART – dr Annegret Haase z Umweltforschung Zentrum w Lipsku, prorektor ds. nauki i współpracy z gospodarką UŚ prof. dr hab. Andrzej Kowalczyk, dziekan Wydziału Nauk o Ziemi UŚ prof. zw. dr hab. Adam Idziak oraz przewodniczący Górnośląskiego Związku Metropolitalnego Dawid Kostempski. Spotkanie prowadził kierownik Projektu SHRINK SMART w UŚ – dr Robert Krzysztofik.

Wykład wprowadzający do tematu wieloaspektowego kurczenia się miast przedstawił prof. dr hab. Jerzy Runge. W referacie zwrócono uwagę na różne aspekty i zmienne konsekwencje długoterminowego kurczenia się miast.

Pierwsza część panelu poświęcona była problemom uwidaczniania się dyskutowanego zjawiska w przestrzeni miast i regionów. Głos zabrali: prezydent Raciborza Mirosław Lenk, wiceprezydent Sosnowca Ryszard Łukawski, wiceprzewodniczący Rady Miejskiej w Chorzowie Joachim Otte, prorektor UŚ prof. dr hab. Andrzej Kowalczyk.

Część druga spotkania poświęcona była zagadnieniu przeciwdziałania skutkom kurczenia się miast oraz możliwości rozwiązania tego problemu w rejonie katowickim i rybnickim. Referat wprowadzający w tej kwestii przedstawił dr Robert Krzysztofik. Głos w dyskusji w tej części zabrali: prof. Grażyna Zduńczyk-Studnicka – wicedyrektor Wydziału Gospodarki Urzędu Marszałkowskiego w Katowicach, dr Ferdynand Morski – dyrektor Śląskiego Związku Miast i Powiatów oraz prof. dr prof. Alicja Szajnowska-Wysocka i dr Sławomir Sitek z Katedry Geografii Ekonomicznej Uniwersytetu Śląskiego.

W dyskusji zwrócono uwagę na fakt, iż w pewnych sytuacjach kurczenie się miasta może mieć charakter pozytywny. Jednak zdaniem większości uczestników jest to proces niepożądany, któremu w wymiarze regionalnym nie sprzyja zarówno układ osadniczy, jak i niektóre działania różnego szczebla podjęte w przeszłości, a związane z przekształceniami struktur ekonomicznych i społecznych w województwie śląskim. Zwrócono uwagę na potrzebę podjęcia wielopoziomowych działań, które powinny hamować niekorzystne tendencje – zwłaszcza tam, gdzie ich natężenie jest największe.

Patronat nad spotkaniem objęli: JM Rektor Uniwersytetu Śląskiego prof. zw. dr hab. Wiesław Banyś, dziekan Wydziału Nauk o Ziemi UŚ prof. zw. dr prof. Adam Idziak, Górnośląski Związek Metropolitalny, Dziennik Zachodni oraz TVP Katowice.

Od 26 do 28 maja na Wydziale Nauk o Ziemi miało natomiast miejsce generalne spotkanie (tzw. full meeting) konsorcjum Projektu SHRINK SMART w sprawie zagadnień związanych ze współzarządzaniem procesem kurczenia się miast w różnych miastach i aglomeracjach miejskich Europy – zarówno w wymiarze lokalnym wewnątrzmiejskim, jak i regionalnym (metropolitalnym). Zadaniem podstawowym, które postawili sobie za cel badacze Projektu było znalezienie najlepszych uniwersalnych, a jednocześnie skutecznych narzędzi i ścieżek działania wobec problemu kurczenia się miast, a uwzględniających możliwości współzarządzania.

Obrady koordynował lider Projektu SHRINK SMART prof. Dieter Rink z Umweltforschung Zentrum w Lipsku. Wspólne działania 21 uczestników projektu będą ostatecznie sfinalizowane jesienią tego roku, a spotkanie w Sosnowcu pozwoliło wypracować podstawę realizacji tego celu, zaaprobowaną przez lidera audytu naukowego Projektu SHRINK SMART prof. Roberta A. Beauregarda z Uniwersytetu Columbia w Nowym Jorku, który uczestniczył we wszystkich sesjach spotkania.

Dzień ostatni poświęcony był głównie zwiedzaniu kluczowych przestrzeni prowadzonej lub planowanej rewitalizacji ekonomicznospołecznej, a przede wszystkim przestrzennej w Bytomiu (Śródmieście) i Sosnowcu (rejon KSSE w dzielnicy Sielec), które znajdują się pośród kilku europejskich studiów przypadku zagadnienia kurczenia się miast.

Spotkanie na Wydziale Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego było niezwykle ważne, a jednocześnie owocne – jeśli wziąć pod uwagę skalę podjętych zadań i plan ich realizacji w najbliższym czasie. W trzydniowym spotkaniu konsorcjum Projektu uczestniczyli: prof. Robert A. Beauregard (University of Columbia, USA), Matthias Bernt (Umweltforschung Zentrum, Niemcy), prof. Paolo Calza Bini (La Sapienza – Universita di Roma, Włochy), Matthiew Cocks (Liverpool John Moores University, Wielka Brytania), Caterina Cortese (La Sapienza – Universita di Roma, Włochy), prof. Chris Couch (Liverpool John Moores University, Wielka Brytania), Katrin Grossmann, (Umweltforschung Zentrum, Niemcy), Annegret Haase (Umweltforschung Zentrum, Niemcy), dr Iwona Kantor-Pietraga (Uniwersytet Śląski, Polska), dr Robert Krzysztofik (Uniwersytet Śląski, Polska), prof. Larysa Kuzmenko (Nacionalna Akademija Nauk Ukrainy, Ukraina), Daniel Luches (West Universita Timisoara, Rumunia), Dymitryi Myedvyedyev (Nacionalna Akademija Nauk Ukrainy, Ukraina), Vlad Mykhnenko (University of Nottingham), Bogdan Nadolu (West Universita Timisoara, Rumunia), prof. Dieter Rink (Umweltforschung Zentrum, Niemcy), Petr Rumpel (Ostarvska Univerzita, Republika Czeska), prof. dr hab. Jerzy Runge (Uniwersytet Śląski, Polska), Ondrej Slach (Ostarvska Univerzita, Republika Czeska), Miroslava Soldak (Nacionalna Akademija Nauk Ukrainy, Ukraina), Iva Ticha (Ostarvska Univerzita, Republika Czeska), Alberto Violante (La Sapienza – Universita di Roma, Włochy).