Jeśli poważnie potraktujemy doniesienia naukowców, dotyczące tempa wymierania gatunków, degradacji usług ekosystemów czy groźby zmian klimatycznych, to rozwijanie i kształtowanie zachowań wobec środowiska staje się potrzebą chwili.

Niestety, wyniki badań, przeprowadzonych wśród Polaków, na temat postaw wobec środowiska wskazują, że współczesna szkoła w zakresie edukacji ekologicznej dzieci i młodzieży nie spełnia swojej roli należycie.

Te konstatacje legły u podstaw powołania przez Śląski Ogród Botaniczny w Mikołowie Akademii na rzecz zrównoważonego rozwoju, której głównym celem jest kształcenie w obszarze nowoczesnej edukacji ekologicznej. Jest ona oparta na trzech filarach: ekologii naukowej, ekopsychologii i filozofii procesu. Ich integracja pozwoliła na stworzenie nowatorskiego rocznego programu szkolenia, które zakończyło się 8 czerwca 2010 roku konferencją „Edukacja dla zrównoważonego rozwoju a postawy proekologiczne dzieci i młodzieży” na Wydziale Teologicznym UŚ. W spotkaniu uczestniczyło 31 absolwentów Akademii, którzy przez rok nabywali praktycznych umiejętności pisania programów warsztatów oraz ich prowadzenia, a także przedstawiciele Kuratorium Oświaty, instytucji zajmujących się ochroną przyrody, naukowcy, nauczyciele i studenci.

Konferencja służyła podsumowaniu rocznego programu Akademii. W wystąpieniach akcentowano najważniejsze założenia, jakie legły u podstaw holistycznie zorientowanego programu Akademii. Dr Bogdan Ogrodnik, przedstawiciel Śląskiego Ogrodu Botanicznego, przypomniał jego historię, a następnie skoncentrował się na omówieniu filozoficznych fundamentów nowocześnie pojmowanej edukacji ekologicznej. Następnie wystąpili prowadzący zajęcia. Dr Ryszard Kulik z Wydziału Pedagogiki i Psychologii UŚ, opierając się na kilkunastoletnim doświadczeniu w prowadzeniu edukacji ekologicznej, przedstawił 10 zasad tego rodzaju edukacji, akcentując szczególną rolę uczuć i emocji, a także tożsamości człowieka. Dr hab. prof. UŚ Piotr Skubała z Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska UŚ dokonał przeglądu istotnych doniesień naukowych, dotyczących z jednej strony destrukcyjnych zmian w środowisku, a z drugiej stopnia nieznajomości charakteru planetarnego życia, co powinno skłaniać nas do większej pow¬ściągliwości i przezorności w podejmowanych przez nas działaniach. Mgr Mirosława Klęczek-Kasperczyk, uczestniczka Akademii i jednocześnie nauczycielka biologii w szkole podstawowej, mówiła o tym, jak poszczególne wątki ekologiczne, psychologiczne i filozoficzne pozwoliły jej na tworzenie całościowego programu warsztatu ekologicznego, a następnie – z pomocą grupy i prowadzących – na superwizję swojej pracy.

W drugiej części konferencji odbyły się trzy półtoragodzinne warsztaty adresowane do uczestników niebiorących udziału w Akademii. Stanowiły one z jednej strony sposobność do poznania stylu pracy poszczególnych prowadzących, a z drugiej okazję do osobistego doświadczenia wcześniej prezentowanych założeń i kontekstów edukacji ekologicznej. W warsztatach uczestniczyło ok. 50 osób, a w całej konferencji drugie tyle.

Badania psychologiczne wskazują na to, że sama informacja w niewielkim stopniu może wpłynąć na postawę i zachowanie się człowieka. Zmienić go może jedynie osobiste, głębokie doświadczenie. Jeśli oczekujemy takiej zmiany od młodych ludzi, to musimy wyjść z nimi poza szkolne mury i ciasny gorset programów szkolnych, nastawionych na przyswajanie głównie informacji, po to, by w świecie przyrody mogli doświadczać głębokich związków z siecią życia. Musimy też – jako edukatorzy – sami prezentować postawy, sposób myślenia i odczuwania świata, który chcemy zaszczepić u innych. Program Akademii właśnie temu służy – z jednej strony rozwojowi nauczyciela, a z drugiej nabyciu odpowiednich kompetencji w pracy z grupą w obszarze nowoczesnej edukacji ekologicznej.