Instytut Muzyki Wydziału Artystycznego w Cieszynie przez ponad czterdzieści lat swojej działalności często starał się, aby podczas organizowanych różnorodnych imprez artystycznych łączyć teorię z praktyką wykonawczą. Tak stało się i tym razem. Nowy cykl spotkań poświęcony muzyce dawnej, o charakterze teoretyczno-warsztatowym odbył się po raz pierwszy w grudniu 2012 roku.

Mgr Martyna Pastuszka i mgr Joanna Boślak-Górniok (przy klawesynie)

Dwudniowy cykl spotkań pt. „Syntagma Musicum” zainicjowany został przez pedagog Instytutu Muzyki, klawesynistkę Joannę Boślak-Górniok. Niezwykłe wydarzenie artystyczne odbyło się pod naukowym patronatem kierownika Zakładu Kompozycji i Teorii Muzyki dr hab. prof. UŚ Jadwigi Uchyły-Zroski, dyrektora Instytutu Muzyki prof. UŚ Michała Korzistki, dziekan Wydziału Artystycznego prof. zw. Małgorzaty Łuszczak. W panelu licznie uczestniczyli pedagodzy kampusu cieszyńskiego i studenci.

Nazwa projektu „Syntagma Musicum” nawiązywała do dzieła Michaela Praetoriusa znakomitego muzyka baroku, teoretyka i pedagoga. Założenia ideowe publikacji Praetoriusa – nic o muzyce bez muzyki – stały się myślą przewodnią i programem cieszyńskich spotkań.

Podczas drugiego spotkania, zatytułowanego: „Dzieło: manuskrypt – edycja – interpretacja”, słowo wstępne wygłosiła dr hab. prof. UŚ Jadwiga Uchyła-Zroski, a komentarze przygotowała mgr Joanna Boślak-Górniok. Mgr Martyna Pastuszka (Akademia Muzyczna w Katowicach) przedstawiła referat na temat różnych sposobów artykulacji i frazowania osiemnastowiecznej muzyki skrzypcowej. Na przykładzie prezentowanych odpisów nutowych tych samych utworów, a sporządzonych na przestrzeni kilkudziesięciu lat, pokazała zależność charakteru utworów od praktycznego stosowania cech muzyki barokowej w grze. Wykazała, jak bardzo ich postrzeganie (rozumienie wykonawcze) zmieniało się na przestrzeni minionego czasu. Wystąpienie teoretyczne artystki było bogato ilustrowane przykładami muzycznymi, granymi na żywo, przy akompaniamencie klawesynu Joanny Boślak-Górniok.

Dr Zenon Mojżysz wprowadził słuchaczy w tajniki pracy edytorskiej. Jego wykład dotyczył problematyki dawnej notacji muzycznej, jej interpretacji we współczesnych wydaniach źródłowych. Podczas wykładu zaprezentowany został wybór najciekawszych muzykaliów z XVII i XVIII wieku ze zbiorów cieszyńskiej Biblioteki Tschammera – najobszerniejszej i najcenniejszej biblioteki protestanckiej w Polsce. Autor, zajmujący się obecnie w swej pracy badawczej muzyką cieszyńskich ewangelików epoki baroku, pokazał, jak żmudna i czasochłonna, ale też fascynująca, może być, praca nad dawnymi manuskryptami. Pierwszy dzień warsztatów zakończył się koncertem w wykonaniu polskiej grupy Arte dei Suonatori, obecnie zaliczanej do czołowych zespołów muzyki dawnej w Europie. Muzycy, wraz z solistką prof. Bollete Roed, zaprezentowali osiemnastowieczne utwory na orkiestrę i flet prosty. Muzyka prezentowana była na charakterystycznych dla tej epoki instrumentach.

Prof. Bolette Roed podczas wykładu pt. „Kilka faktów z historii fletu prostego”

Słuchacze mieli okazję usłyszeć w znakomitym wykonaniu rzadko grywane dzieła Grauna, Scheibego i Graupnera. Występ flecistki w partiach solowych i całego zespołu kameralnego był nie tylko muzyczną ilustracją do omawianych wcześniej zagadnień teoretycznych muzyki, ale wielkim przeżyciem artystycznym dla słuchaczy, wywołanym techniką i kunsztem gry instrumentalistów. W drugim dniu spotkań głównym prelegentem była prof. Bolette Roed, wykładowczyni Duńskiego Królewskiego Konserwatorium Muzycznego w Kopenhadze. Wygłosiła referat bogato ilustrowany przykładami muzycznymi na temat historii fletu prostego i muzyki na ten instrument. Z ogromną pasją i profesjonalną techniką gry artystka zaprezentowała muzykę na różnej wielkości fletach, głównie z epoki renesansu i baroku. Wśród przykładów muzycznych pojawiła się muzyka dawna, ale również współczesna i ludowa. Podczas koncertu wieńczącego dwudniowe warsztaty Bolette Roed zaprezentowała wraz z członkami zespołu Arte dei Suonatori muzykę siedemnastowieczną, m.in. Bibera, Corellego, Schickhardta, Muffata. Słuchacze raz jeszcze mieli okazję zachwycić się kunsztem wykonawczym i brzmieniem instrumentów barokowych. Spotkania z muzyką baroku na Wydziale Artystycznym stały się imprezą cykliczną.