Erasmus – współdziałanie, wymiana, wsparcie

W ciągu trzynastu lat dzięki Erasmusowi blisko dwa i pół tysiąca studentów UŚ zrealizowało semestr lub rok swoich studiów w blisko 250 zagranicznych uczelniach partnerskich. Do grupy państw uczestników Erasmusa należy obecnie 27 krajów członkowskich Unii Europejskiej, 3 kraje Europejskiego Obszaru Gospodarczego: Islandia, Lichtenstein, Norwegia, a także Turcja jako kraj kandydujący oraz – od roku akademickiego 2011/2012 – Chorwacja i Szwajcaria. Jedynie w 5 spośród tych państw Uniwersytet Śląski nie ma uczelni partnerskiej w ramach Erasmusa, są to: Cypr, Irlandia, Lichtenstein, Luksemburg i Malta. W pierwszym „Erasmusowym” roku akademickim 1998/1999 UŚ dysponował umowami z 22 uczelniami partnerskimi w 10 krajach. W roku tym zrealizowanych zostało 5 wyjazdów pracowników i 40 wyjazdów studentów UŚ. W roku akademickim 2010/2011 odpowiednio 190 i 320.

W roku akademickim 2011/2012 wszystkie wydziały naszej uczelni dysponują możliwością pełnego uczestnictwa w programie. Ponieważ każda umowa dwustronna zawarta w ramach programu Erasmus określa dziedzinę akademicką, której dotyczy współpraca – oferta dla studentów i pracowników poszczególnych jednostek jest zróżnicowana. Najbardziej aktywnymi w programie Erasmus jednostkami Uniwersytetu Śląskiego – biorąc pod uwagę liczbę wyjazdów studentów na studia i praktyki, wyjazdy dydaktyczne i szkoleniowe pracowników oraz przyjazdy studentów zagranicznych – są: Wydział Filologiczny wraz ze Szkołą Języka i Kultury Polskiej, Instytut Nauk Politycznych i Dziennikarstwa na Wydziale Nauk Społecznych, Wydział Prawa i Administracji oraz Wydział Biologii i Ochrony Środowiska.

Od wielu lat najpopularnym kierunkiem wyjazdów studentów jest Hiszpania. Kolejne miejsca zajmują Włochy i Czechy, które to kraje w ostatnich latach wyprzedziły Francję i Niemcy. Następne w kolejności są Dania i Wielka Brytania. Natomiast najliczniej wśród studentów przyjeżdżających do nas w ramach Erasmusa reprezentowani są: Hiszpanie, Turcy i Włosi, zdecydowanie dominujący liczebnością nad naszymi najbliższymi sąsiadami: Słowakami, Niemcami i Czechami oraz studentami z Francji.

Studenci z Mongolii podczas imprezy „Z UŚ przez świat”

Oprócz wyjazdów w celu odbycia części studiów zrealizowanych zostało w ramach Erasmusa również blisko dwieście praktyk studentów UŚ. Zagraniczne studenckie praktyki zawodowe program Erasmus oferuje od roku akademickiego 2007/2008. Najczęściej wybieranymi krajami realizacji praktyk są: Wielka Brytania, Włochy, Niemcy, Czechy i Hiszpania. W wypadku praktyk nie są konieczne umowy dwustronne UŚ i instytucji przyjmujących – mogą to być, z pewnymi ograniczeniami, również ośrodki nieakademickie.

Wymiana akademicka, stanowiąca priorytet programu, obejmuje także mobilność pracowników szkół wyższych. W ciągu trzynastu lat realizacji programu miało miejsce ponad osiemset zagranicznych wizyt dydaktycznych pracowników naukowych Uniwersytetu Śląskiego i blisko sto pięćdziesiąt wyjazdów szkoleniowych (od roku akademickiego 2007/2008). Najbardziej intensywna wymiana naukowców ma miejsce z uczelniami w Hiszpanii, Niemczech, Francji, Wielkiej Brytanii i Włoszech. Wyjazdy szkoleniowe dostępne są nie tylko dla pracowników naukowych i nie muszą być realizowane wyłącznie w uczelniach, możliwe jest to również w innych instytucjach zagranicznych. W wypadku, gdy nie są to szkoły wyższe, nie jest konieczna umowa dwustronna.

Ideą programu Erasmus jest wspieranie i promowanie europejskiej współpracy w dziedzinie edukacji nie tylko poprzez intensyfikację kontaktów między uczelniami z różnych państw, ale również za sprawą współpracy pomiędzy instytucjami szkolnictwa wyższego, gospodarki i innych dziedzin. Granty Erasmusa dostępne są także dla pracowników zagranicznych przedsiębiorstw, przyjeżdżających w celu prowadzenia zajęć ze studentami. Oprócz działań określanych mianem mobilności, stanowiących wizytówkę Erasmusa, istotną rolę odgrywają w tym programie także inne formy aktywności, np.: kursy intensywne, kursy językowe dla studentów, projekty wielostronne i sieci tematyczne. Kursy intensywne łączą promocję współpracy pomiędzy uczelniami i wspieranie tematyki słabo reprezentowanej w regularnych programach studiów. Kursy językowe, poza wsparciem mobilności studentów i pomocą w ich adaptacji do nowych warunków, promują naukę języków rzadziej używanych w UE. Projekty wielostronne mają poprawiać przystosowanie oferty edukacyjnej do potrzeb rynku pracy, zwiększać dostępność edukacji (również poprzez doskonalenie kształcenia na odległość), stymulować modernizację szkolnictwa wyższego i promować innowacyjność. Sieci tematyczne, z kolei, mają ułatwiać i doskonalić przepływ informacji oraz proces gromadzenia, udostępniania i wykorzystania danych. Działania te składają się na komplet narzędzi umożliwiających konsekwentne dążenie do celu, którym dla programu Erasmus jest ciągłe doskonalenie kształcenia poprzez rozwój międzynarodowej współpracy.

Jarosław Gąsior

Konsorcjum Śląskich Uczelni Publicznych

Celem Konsorcjum Śląskich Uczelni Publicznych jest promocja śląskiego szkolnictwa wyższego w regionie, na obszarze Polski oraz zagranicą, wzajemna pomoc i wymiana informacji. W skład konsorcjum wchodzi dziewięć śląskich uczelni: Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego w Katowicach, Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach, Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej, Akademia Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach, Politechnika Częstochowska, Politechnika Śląska, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach oraz Uniwersytet Śląski w Katowicach.

Prace prowadzone w ramach Konsorcjum Śląskich Uczelni Publicznych ogniskują się wokół trzech celów strategicznych: integracji działań związanych z promocją kształcenia na uczelniach Konsorcjum, zmierzających do poprawy stopnia internacjonalizacji tych ośrodków; ujednolicenie programów obsługi socjalnej studentów-obcokrajowców, w tym programów przybliżających kulturę regionu, obejmujących zarówno studentów podejmujących pełny tok studiów, jak i studentów wizytujących Śląsk w ramach międzynarodowej wymiany akademickiej; konsolidacji działań związanych z promocją i rozwojem idei kształcenia ustawicznego, w szczególności rozwoju pozaakademickiego, adresowanego do całej społeczności regionu.

Joanna Laskowska

Wsparcie mobilności

Z każdym kolejnym rokiem rośnie liczba studentów zagranicznych podejmujących studia na Uniwersytecie Śląskim. Są to wizyty trwające od kilku tygodni do całego roku akademickiego, związane z mobilnością akademicką i programami stypendialnymi, a także pobyty obejmujące pełen cykl kształcenia. Z myślą o uproszczeniu procedur i ułatwieniu wszystkich formalności w ramach Działu Współpracy z Zagranicą powołane zostało Admission Office. Scentralizowana obsługa przyjazdów studentów pozwoli na wzbogacenie i lepszą organizację skierowanej do nich oferty pozaedukacyjnej, której celem jest ułatwienie adaptacji do nowych warunków. Zmiana otoczenia i, czasami dosyć poważne, różnice kulturowe stanowią jedną z barier, bez której pokonania nie można oczekiwać, że pobyt cudzoziemców na naszej uczelni będzie dla nich satysfakcjonujący. Jest to jeden z warunków intensyfikacji wymiany i postępującej internacjonalizaci uniwersytetu. Szczególnie ważne jest, aby każdy student przybywający miał zapewnioną odpowiednią opiekę od samego momentu przyjazdu, a także posiadał wszelkie niezbędne informacje, pozwalające uniknąć dodatkowego stresu.

Dział Współpracy z Zagranicą, szczególnie zaś Biuro Erasmusa oraz Szkoła Języka i Kultury Polskiej, oferują gościom zarówno program indywidualnej opieki, sprawowanej przez studentów mających często własne doświadczenia pobytu w zagranicznych uczelniach – głównie w ramach programu Erasmus, jak również programy adaptacyjne, umożliwiające jak najszybsze dostosowanie się do nowego środowiska. Dla efektywnej integracji przyjeżdżających studentów z nowym środowiskiem istotne jest także zadbanie o pozaformalne i nieakademickie aspekty ich pobytu. Dlatego Uniwersytet Śląski oraz pozostałe uczelnie działające w ramach Konsorcjum Śląskich Uczelni Publicznych organizują szereg imprez przeznaczonych dla goszczących na Śląsku i kształcących się tutaj cudzoziemców.

Oczywiście oferta ta skierowana jest także do studentów polskich. W roku akademickim 2010/2011 jednym z największych wydarzeń tego typu było kręcenie międzynarodowego LipDubu pod auspicjami programu Erasmus.

Katarzyna Pierzak
Marta Żebracka