O harmonogramie działań związanych z budową Centrum Nauki w Katowicach podczas konferencji prasowej 7 kwietnia mówili m.in.: prof. zw. dr hab. Alicja Ratuszna, JM Rektor UŚ prof. zw. dr hab. Wiesław Banyś, prof. Pol. Śl. dr hab. inż. Małgorzata Sopicka-Lizer, dr Jan Kubec – architekt, Michał Luty – zastępca prezydenta Katowic
Centrum Nauki Skłodowska-Curie Katowickie Towarzystwo na Rzecz Budowy zostało zarejestrowane

Nauka na „wyspie kultury”

Pomysł stworzenia Centrum Nauki w Katowicach nabiera coraz bardziej wyraźnych kształtów. Członkowie zarejestrowanego Towarzystwa chcą czerpać z doświadczenia warszawskiego Centrum Nauki Kopernik.

Centrum Nauki Skłodowska-Curie Katowickie Towarzystwo na Rzecz Budowy zostało zarejestrowane 28 marca. Złożyło już wniosek o członkostwo w Europejskim Stowarzyszeniu Centrów Nauki i Muzeów Przyrodniczych (ESCITE), które skupia 400 instytucji z 50-ciu krajów. Podjęto także wstępne rozmowy w sprawie lokalizacji. – Dla nas miejsce jest kwestią drugorzędną. Najważniejsza jest realizacja tego przedsięwzięcia. Oprócz dwóch lokalizacji w Katowicach na terenie dawnej kopalni „Katowice”, czyli na „wyspie kultury”, od chwili, kiedy zrodził się pomysł na Centrum rozważana jest także lokalizacja w pobliżu Planetarium Śląskiego na terenie Wojewódzkiego Parku Kultury i Wypoczynku im. gen. Jerzego Ziętka w Chorzowie – mówi JM Rektor UŚ prof. zw. dr hab. Wiesław Banyś. Do czerwca ma zostać powołana Rada Programowa, która ogłosi konkurs na projekt Centrum Nauki najprawdopodobniej pod koniec roku kalendarzowego.

Prof. zw. dr hab. Alicja Ratuszna została prezesem Centrum Nauki Skłodowska-Curie Katowickiego Towarzystwa na Rzecz Budowy
Prof. zw. dr hab. Alicja Ratuszna została prezesem Centrum Nauki Skłodowska-Curie Katowickiego Towarzystwa na Rzecz Budowy

Jan Kubec, architekt, autor projektu budynku Centrum Nauki Kopernik, zwraca uwagę, że centra nauki to miejsca odwiedzane chętniej niż tradycyjne muzea. Przekonuje również do wykorzystywania do tego typu projektów terenów poprzemysłowych, wymagających rewitalizacji.

O tym, że śląska społeczność akademicka jest przygotowana do realizacji takiego przedsięwzięcia, przekonywał podczas konferencji prasowej 7 kwietnia prof. zw. dr hab. Jerzy Zioło, kierownik Zakładu Biofizyki i Fizyki Molekularnej UŚ. – Mamy 20 lat doświadczenia w organizowaniu wystaw nauki. Co roku we wrześniu fizycy przygotowują pokazy dla uczniów, które cieszą się niezmienną popularnością. Chcemy to doświadczenie zmodyfikować i wyjść do szerszego kręgu odbiorców.

Myślę, że będziemy mieli dwukrotnie większą frekwencję niż warszawskie Centrum – mówi prof. Jerzy Zioło.

– Czas najwyższy, aby region miał centrum nauki, w którym wiedza byłaby przekazywana w sposób przystępny – podkreśla JM Rektor UŚ prof. zw. dr hab. Wiesław Banyś.

– Mamy w Katowicach wspaniałych naukowców, specjalistów w najnowszych dziedzinach, którzy są mało znani. Pokażmy, co mamy! – przekonywał Michał Luty, zastępca prezydenta Katowic.

Na realizację planowanego projektu potrzeba pół miliarda złotych. Prezes Towarzystwa na Rzecz Budowy Centrum Nauki Skłodowska-Curie prof. zw. dr hab. Alicja Ratuszna zapewnia, że w sytuacji kryzysu ekonomicznego pomysłodawcy nie sięgną do kieszeni podatnika, ale raczej podejmą starania o środki unijne. Członkowie Towarzystwa mają nadzieję, że Centrum Nauki w Katowicach zostanie otwarte w 2016 roku.

Centra naukowe, nazywane również eksploratoriami, to miejsca, w których każdy może sam odkrywać tajemnice natury. Jedno z pierwszych powstało w 1969 r. w San Francisco. W Europie do najpopularniejszych należą: Pałac Odkryć w Paryżu, Dasa w Dortmundzie, Muzeum Niemieckie w Monachium, Cosmocaixa w Barcelonie, Technorama w Winterthur.

W warszawskim Centrum Nauki Kopernik zwiedzający mogą korzystać z takich eksponatów, jak: siatka perspektywiczna służąca do rysowania brył, puzzle matematyczne, łoże fakira, wehikuł czasu, fotoplastykon, wahadło Foucaulta, latający dywan. Ponadto można doświadczyć trzęsienia ziemi, zobaczyć spektakl „Robot na scenie”. Zainteresowanie wzbudza również Elektrybałt, czyli elektroniczny poeta, postać wymyślona przez Stanisława Lema.

Autorzy: Jolanta Kubik
Fotografie: Izabela Staszewska