W Katowicach powstanie drugie w Polsce Centrum Nauki, którego patronem będzie Maria Skłodowska-Curie, wybitna polska uczona. Pierwszych gości Centrum ma przyjąć w 2016 roku.

Dr Jerzy Jarosz prezentuje model krążenia krwi w organizmie ludzkim – podobny może się znaleźć wśród eksponatów Centrum Nauki „Skłodowska-Curie”

14 lutego zostało założone Katowickie Towarzystwo na Rzecz Budowy Centrum Nauki „Skłodowska-Curie”. W jego skład weszli przedstawiciele śląskich uczelni: rektor UŚ prof. Wiesław Banyś, rektor ŚUM prof. Ewa Małecka-Tendera, rektor AM prof. Tomasz Miczka, rektor ASP prof. Marian Oslislo i władz miasta: wiceprezydent Katowic Michał Luty i Marcin Krupa, w sumie 31 osób.

– Jesteśmy otwarci na nowych członków Towarzystwa. Chętnie przyjmiemy każdego, kto pomoże w realizacji tego przedsięwzięcia. Na świecie istnieje 1500 centrów nauki. Na pewno będziemy korzystać z doświadczeń tych placówek. Zależy nam jednak na tym, aby katowickie Centrum Nauki nie było takie samo jak to w Warszawie czy Los Angeles, ale uwzględniało specyfikę regionu – mówi prof. zw. dr hab. Alicja Ratuszna, kierownik Zakładu Fizyki Ciała Stałego Wydziału Matematyki, Fizyki i Chemii UŚ.

Członkowie katowickiego stowarzyszenia chcą współpracować z warszawskim Centrum Nauki „Kopernik”, które zostało otwarte cztery miesiące temu. Pomoc zadeklarował przewodniczący Rady Programowej „Kopernika” prof. Łukasz Turski.

Ukonstytuował się również zarząd Towarzystwa, którego członkami zostali: prof. Alicja Ratuszna – Instytut Fizyki UŚ, prof. prof. Jerzy Zioło – Instytut Fizyki UŚ, Jan Kubec – projektant Centrum Nauki „Kopernik” w Warszawie, dr Jerzy Jarosz – popularyzator nauki, prof. Małgorzata Sopicka-Lizer, specjalista w dziedzinie nanotechnologii z Politechniki Śląskiej, prof. Marian Słowicki z Akademii Sztuk Pięknych. W najbliższych miesiącach zostanie wybrana także Rada Programowa. Ze względu na różnorodność działań Rada zostanie podzielona na kilka lub kilkanaście sekcji.

W związku z trwającym w Polsce i we Francji Rokiem Marii Skłodowskiej-Curie, śląscy uczeni wybrali na patronkę centrum tę właśnie wybitną badaczkę. – Była ona wielką uczoną, pionierką badań w dziedzinie fizyki i chemii. Jej odkrycie radioaktywności radu sprawiło, że wykorzystywany on jest w terapii nowotworowej, przyczyniając się do ratowania ludzkiego życia – mówi prof. Alicja Ratuszna.

Centrum Nauki usytuowane będzie najprawdopodobniej na terenie byłej kopalni „Katowice”, w strefie, gdzie powstaje nowy gmach Muzeum Śląskiego, Międzynarodowe Centrum Kongresowe i siedziba Narodowej Orkiestry Symfonicznej. O tym, co może się znaleźć w Centrum mówi dr Jerzy Jarosz, kierownik Pracowni Dydaktyki Fizyki i pełnomocnik rektora ds. organizacji „Parku Nauki”:

– Prace nad koncepcją Śląskiego Centrum Nauki trwają już od dawna, jednak decyzję, jakie galerie zostaną w nim uruchomione podejmie dopiero Rada Programowa. Dobór galerii jest bardzo ważny. Muszą one mówić o cywilizacji, o nauce i kulturze, o wszechświecie i o nas samych. Można to jednak robić na różne sposoby. Dobre centra mają także odniesienie do regionu, w którym funkcjonują. Śląsk ma swoją bardzo wyraźną specyfikę i na pewno warto ją uwzględnić w projekcie.

– Centrum nauki rozumiemy bardzo szeroko. Na pewno na pierwszy plan wysuną się nauki ścisłe, techniczne, przyrodnicze – mówi prof. Alicja Ratuszna. – Adresatami tego projektu będą na pewno młodzi ludzie. Chcemy ich przekonać, że warto studiować na tych kierunkach, które mogą się jawić jako nieco trudniejsze, ale też dające szansę na uzyskanie interesującej pracy w nowoczesnych gałęziach przemysłu. Dlatego w Centrum nauka podana zostanie w sposób przystępny. Eksponaty będzie można dotykać, a nawet zepsuć. Idea polega na tym, aby nie tłumić pierwotnej ciekawości. Wystawy, prezentacje i wykłady będą adresowane także do starszych odbiorców, do nauczycieli, do emerytów. Marzy nam się, aby tam przychodziły całe rodziny z dziećmi – dodaje prof. Ratuszna.

Katowickie Centrum Nauki może okazać się również atrakcją turystyczną. Członkowie Towarzystwa liczą na gości z Krakowa, Opola czy Wrocławia. Twórcy Centrum „Skłodowska- Curie” mają również nadzieję na wspólne projekty z istniejącymi już edukacyjnymi ścieżkami technicznymi.

Wybudowanie i wyposażenie Centrum Nauki „Kopernik” w Warszawie kosztowało ponad 400 mln zł. Zostało sfinansowane z budżetu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Ministerstwa Kultury. Katowickie centrum podobnie będzie wymagało wsparcia władz miasta, regionu, rządu.

– Zawsze mi się marzyło, żeby na terenach dawnych kopalń, powstawały nie centra handlowe, ale naukowe. Uważam, że Śląsk ma większy potencjał naukowy i ludnościowy niż Warszawa i jest wart takiej inwestycji – mówi prof. Alicja Ratuszna.