Zderzenie obszarów sztuki i nauki oraz poszukiwanie interesujących płaszczyzn wspólnych tych dziedzin jest nawiązaniem do, opisywanych w naukach ścisłych, zjawisk synergii i konwergencji, czyli upodabnianiem oraz zbliżaniem się do siebie wielu procesów obejmujących kojarzenie odmiennych fenomenów.

Paulina Poczęta „Wielki Wóz”

„Synergia sztuki i technologii” to projekt artystyczno-badawczy, którego celem jest stworzenie realizacji plastycznych i teoretycznych rozważań na temat przestrzeni określanej jako „pole widzenia”. W wykonaniu przedsięwzięcia uczestniczą fotograficy, rysownicy, malarze, graficy oraz performerzy, a także nauczyciele akademiccy z Katedry Interdyscyplinarnej Kreacji Artystycznej Wydziału Artystycznego Uniwersytetu Śląskiego w Cieszynie. W projekcie udział biorą: prof. zw. Małgorzata Łuszczak, prof. Witold Jacyków, prof. Krzysztof Kula, dr Sebastian Kubica, dr Katarzyna Pyka, dr Tomasz Tobolewski, dr Paweł Synowiec, dr Hanna Grzonka, dr Remigiusz Kopoczek, dr Katarzyna Kroczek, mgr Łukasz Dziedzic, mgr Marek Głowacki, mgr Agnieszka Jaworska, mgr Małgorzata Łuczyna, mgr Katarzyna Paruzel i mgr Paulina Poczęta.

Jak wyjaśnia profesor Małgorzata Łuszczak, kierownik Katedry Interdyscyplinarnej Kreacji Artystycznej, koncepcję projektu oparto na chęci zbadania wybranych relacji przestrzennych w kontekście ich percepcji. Efekty badań ujęte zostaną w formę realizacji wykorzystujących różnego rodzaju techniki plastyczne, ze szczególnym naciskiem na zastosowaną formę technologii. Ta ostatnia rozumiana jest jako rodzaj procedury, koniecznej do przestrzegania i funkcjonującej jako pewne opracowanie naukowe, zarówno artystyczne, jak i teoretyczne, gdyż zawierające opis procedury postępowania.

Obszar eksploracji artystycznych i teoretycznych stanowić będą wykorzystane technologie oraz przestrzeń ujęta w realizacje wizualne. Analizie zostaną poddane zarówno zjawiska naturalne, która występują w przyrodzie i mogą być inspiracją dla twórców, jak również wydarzenia artystyczne bądź dzieła autorów wykorzystujących w kreacji multimedialne możliwości technologii, zwłaszcza komputerowych.

Małgorzata Łuszczak „Ekran akustyczny”

Zderzenie obszarów sztuki i nauki (technologii, optyki czy percepcji) oraz poszukiwanie interesujących płaszczyzn wspólnych tych dziedzin jest nawiązaniem do, opisywanych
w naukach ścisłych, zjawisk synergii i konwergencji, czyli upodabnianiem oraz zbliżaniem się do siebie wielu procesów obejmujących kojarzenie odmiennych fenomenów. U podstaw poszukiwań leży przeświadczenie, że „pomiędzy”, czasem bardzo odległymi od siebie, zjawiskami, można odnaleźć inspiracje.

Warto zwrócić uwagę na różnorodny charakter koncepcji. Profesor Małgorzata Łuszczak poświęca uwagę ekranom akustycznym i światłom samochodowym oglądanym z perspektywy kierowcy. Istotnym elementem okazuje się tu zagadnienie dynamiki grafiki cyfrowej, która może funkcjonować jako obraz w wielu rozmiarach i – przy odpowiedniej konstrukcji uwzględniającej zasady widzenia – bywa różnorodnie odbierana. Dr Katarzyna Pyka rozpatruje specyfikę witrażu jako tworu, do wykorzystania którego niezbędna jest dyscyplina technologiczna skonfrontowana jednakże z ulotnym charakterem dzieła, którego „kapryśnym współautorem” jest światło. Dr Katarzyna Kroczek tworzy abstrakcyjne grafiki, rozpatrując przy tym problem analogii między artystą, fizycznie istniejącym człowiekiem, a jego dziełami. Połączenie ruchu w grafice z ruchem klatki piersiowej, wyznaczanym na podstawie nagrań własnego oddechu, wyznacza refleksję nad „oddychającymi algorytmami”. Mgr Agnieszka Jaworska zwraca uwagę na rolę spojrzenia w portretach trumiennych. Jak wyjaśnia badaczka:

– Portrety trumienne – ostatni wizerunek – przedstawiać miały ponadczasowe oblicze. Ja staram się zawrzeć w nich chwilową ekspresję. To oblicza, które już zamilkły, ale jeszcze pozwalają sobie na ostatnie szmery i tchnienia. W tej samej chwili osoba z portretu jest jednocześnie obecna i nieistniejąca, a więc przychylna zarówno nam jak i sobie. Chciałam pokazać pewien ostateczny rozłam. Otóż nam pozostaje wizerunek twarzy, której zmarły już nie posiada. Natomiast zmarłemu – jego duchowość, którą już nie może podzielić się z innymi. Nasze pole widzenia nagle zawęża się do tej jednej, ostatniej podobizny. Wcześniejsze obrazy jego fizycznego wyglądu nieubłaganie ulatują z naszej pamięci. Pozostaje w niej tylko migawkowy zapis momentów, w których życie zmarłego spotykało się z naszym. I to właśnie on staje się finalnie panoramą minionej obecności, zapisaną w naszych wspomnieniach.

Hanna Grzonka „Turysta”

Profesor Witold Jacyków kieruje uwagę ku zapomnianym miejscom i obiektom, które, ulegając prawom czasu, nieubłaganie niszczeją. Dokumentacja tych, częstokroć ignorowanych, zakątków oraz urządzeń pozwala wyrwać je z codzienności, dostrzec na nowo, a wreszcie – ocalić od zapomnienia.

Mgr Paulina Poczęta jest autorką grafik, o których opowiada: – W pracach staram się operować językiem wyrazistym, zredukowanym do minimum i balansującym na granicy szkolnej karty poglądowej nieba. Wykorzystanie prostego zdjęcia nieba i połączenie go z czytelnym piktogramem – przywołuje na myśl specyfikę znaków drogowych o strukturze bezkompromisowo zredukowanej do podstawowej i czytelnej treści. Prace te, tj.: „Wielki Wóz” i „Mały Wóz”, są refleksją na temat społecznego wymiaru przeobrażeń zachodzących współcześnie. Wiedza, dzisiejsza nauka zmieniają pojęcie dystansu geograficznego. Świat równocześnie poszerza dla nas swoje granice jak i kurczy się, dzięki płynnej granicy pomiędzy światem realnym a rzeczywistością wirtualną, internetem i jego nieograniczonymi ilościami obrazów i informacji. W swojej pracy chcę obnażyć główną słabość człowieka ery konsumpcjonizmu. Wykorzystując naukowe fakty socjologicznych badań z najbardziej znanymi konstelacjami gwiazd, tworzę aktualny gwiazdozbiór prawie każdego z nas, wielki wóz z supermarketu i mały wóz – kosz na zakupy.

Agnieszka Jaworska „Portret”

Celem projektu jest stworzenie zespołu badawczego, który poprzez tożsamy obszar badań, realizację kilku projektów oraz wspólne działania poznawcze, współtworzenie i opisywanie problemów związanych z przestrzenią, wypracuje własny rodzaj komunikacji wizualnej oraz werbalnej.

Realizatorzy przedsięwzięcia, w ramach pracy nad tymże, odwiedzili Ars Electronica Center w Linzu, gdzie odbywa się doroczny festiwal sztuki, technologii i społeczności elektronicznej. Podczas jego trwania przyznawane są nagrody Prix Ars Electronica, wręczane laureatom w siedmiu kategoriach, między innymi w dziedzinie sztuki elektronicznej i interaktywnej, animacji komputerowej, kultury cyfrowej oraz muzyki elektronicznej. Ekspozycje z Ars Electronica Center stały się inspiracją dla pracowników Instytutu Sztuki, stanowiąc dla nich ponadto zachętę do podejmowania dalszych wyzwań artystycznych. Możliwość dokładnego sfotografowania gałki ocznej zainspirowała dr Pykę do stworzenia, wykorzystujących zdjęcie oka, prac, których przetwarzanie przynosi refleksję na temat sposobów postrzegania świata.

Jak podkreśla profesor Łuszczak, idea zebrania prac w cykl nie ograniczała kreatywności badaczy. Z tożsamego dla wszystkich zaangażowanych w projekt pytania o inspiracje, z wykorzystaniem dostępnych multimediów oraz intermediów, powstały różnorodne działania twórcze integrujące naukę, technikę oraz sztukę.

Interwencje plastyczne, eksperymenty oraz ich zarejestrowana dokumentacja będzie podsumowaniem koncepcji, może także stanowić materiał do dalszych refleksji badawczych.