Graz (Austria) 19-22 kwietnia 2006 r.

Forum Fizyka i Społeczeństwo

Od 19 do 22 kwietnia 2006 roku odbywało się w Grazu (Austria) międzynarodowe Forum Fizyka i Społeczeństwo. Forum składające się z czterdziestu profesorów-fizyków z dwudziestu krajów Europy oraz siedmiu krajów spoza Europy dyskutowało o roli fizyki i jej wzajemnych relacjach ze społeczeństwem. Jednym z głównych celów tej konferencji było spotkanie fizyków oraz decydentów z dziedziny polityki i ekonomiki a także dokonanie przez nich wymiany informacji i przeprowadzenie głębokiej debaty prowadzącej do uzgodnienia pojmowania ogromnej roli fizyki w nowoczesnym społeczeństwie. Forum - będące częścią programu austriackiej prezydencji Unii Europejskiej - było sponsorowane przez Europejskie Towarzystwo Fizyczne oraz przez inicjatywę Światowego Roku Fizyki 2005.

Tematami dyskusji na Forum były:

  • rola fizyki w kontekście społeczeństwa, kultury i nauki,
  • ważność fizyki dla konkurencyjności w opartej na technologii ekonomice światowej,
  • potrzeby w polityce badań naukowych i finansowaniu,
  • standardy i kontrola jakości w nauczaniu fizyki oraz zgodność międzynarodowych programów nauczania fizyki na wszystkich szczeblach edukacji,
  • problemy etyczne w fizyce.

Głównym celem pracy Forum było wspólne napisanie i zredagowanie Rezolucji i Zaleceń. Powyżej sformułowane tematy stanowią kolejne rozdziały tej Rezolucji. Każdy z tych rozdziałów był opracowany przez oddzielną grupę pięciu osób. Piszący te słowa był przedstawicielem Polski jako delegat Polskiego Towarzystwa Fizycznego i miał okazję pracować w grupie przygotowującej rozdział I. Do grupy tej należeli też: Walter Kohn (USA) - amerykański laureat Nagrody Nobla z 1998 roku, Martial Ducloy (Francja) - dotychczasowy Prezydent Europejskiego Towarzystwa Fizycznego a obecnie Prezydent Międzynarodowego Sterującego Komitetu Światowego Roku Fizyki 2005, Peter Kalmus (Wielka Brytania) oraz Michael Steinitz (Kanada). Pozwolę sobie przytoczyć opinię Waltera Kohna na temat energetyki jądrowej. Gdy się pojawił, myśmy już od godziny pracowali i między innymi napisaliśmy o konieczności rozwoju energetyki jądrowej jako najważniejszego źródła energii dla potrzeb ludzkości. Kohn zareagował na to takimi słowami: "Wy myślicie pewnie o dziesięciu a może nawet o dwudziestu tysiącach reaktorów jądrowych, a ja myślę tylko o dwóch - jednym w Iranie a drugim w Korei Północnej!" Oczywiście miał na myśli niebezpieczeństwo płynące z faktu dostania się w niepowołane ręce techniki wzbogacania uranu potrzebnej do uruchomienia reaktora oraz - w zaawansowanym stopniu - do "odpalenia" bomby atomowej. Dzisiaj bowiem nie ma niebezpieczeństwa wybuchu reaktora jądrowego, tak jak to stało się w Czarnobylu, lecz istnieje niebezpieczeństwo związane z posiadaniem reaktora przez kraj rządzony przez dyktaturę, czy też przez zorganizowaną organizację terrorystyczną. Po dyskusji napisaliśmy o potrzebie rozwoju nowych rodzajów energii w następującej kolejności: biopaliwo, energia wodna, energia jądrowa, energia ogniw słonecznych i energia wiatrów. Mam zaszczyt być jednym z czterdziestu sygnatariuszy wspomnianej Rezolucji, która została przekazana rządowi austriackiemu. Rząd ten z kolei przekazał ją rządom pozostałych 24 państw-członków Unii Europejskiej oraz rządom siedmiu państw spoza Unii biorących udział w Forum. Dokument ten dotarł teraz do rządów wszystkich ważniejszych państw świata.

Pragnę tu dodać, że wszyscy uczestnicy Forum dostali od organizatorów w swoich teczkach dwa moje angielskie teksty: jeden pod tytułem "Oblicza fizyki - między fascynacją a niepokojem. Rola fizyki w rozwoju naszej cywilizacji i kultury" (o dyskusji panelowej, która się odbyła 2 grudnia 2005 na UŚ) i drugi pod tytułem "O genezie Symfonii o ruchu Wojciecha Kilara".

Pytania i komentarze mile widziane poprzez stronę internetową: www.srf2005.us.edu.pl