Od 12 do 14 maja br. miał miejsce w Cieszynie i Czeskim Cieszynie XVI Międzynarodowy Festiwal Teatralny "BEZ GRANIC" (od maja 1990 roku do maja roku 2003 obowiązująca nazwa: Festiwal Teatralny "Na Granicy"). Głównym organizatorem, odbywającego się pod Honorowym Patronatem Ministra Kultury RP Waldemara Dąbrowskiego, Ministra Kultury Republiki Czeskiej Pavla Dostála i Ministra Kultury Republiki Słowackiej Rudolfa Chmela festiwalu, był Regionalny Oddział Stowarzyszenia Solidarność Polsko-Czesko-Słowacka (rzecznik Oddziału Marian Dembiniok dyrektorem Festiwalu).

W gronie współorganizatorów znalazły się instytucje kultury z obu stron Olzy: Cieszyński Ośrodek Kultury "Dom Narodowy", Teatr im. A. Mickiewicza, Kulturní a společenské středisko "Střelnice, T?šinské divadlo. Podczas trzech festiwalowych dni w teatrach i domach kultury obu miast granicznych zaprezentowały się dwa zespoły polskie (Teatr im. J. Szaniawskiego w Wałbrzychu oraz lubelski Teatr "Provisorium" wraz z Kompanią "Teatr"), dwa czeskie (praskie Divadlo pod Palmovkou, Divadlo v 7 a pul Kabinet múz z Brna), jeden teatr słowacki (Divadlo Astorka Korzo` 90 z Bratysławy) oraz jedyny profesjonalny teatr polskojęzyczny poza krajem - Scena Polska T?šínského divadla. Festiwal zainaugurował spektaklem Cztery poru roku budapeszteński zespół Kozép - Európa Tancszíház. Wymienione zespoły rywalizowały o główna nagrodę Festiwalu: "Złamany Szlaban", przyznawaną od 1993 roku przez polsko-czesko-słowackie jury (polską cześć jury stanowili: Krzysztof Mieszkowski, redaktor naczelny wrocławskiego "Notatnika Teatralnego" i dr hab. Grzegorz Niziołek, pracownik naukowy Uniwersytetu Jagiellońskiego, kierownik literacki Narodowego Starego Teatru w Krakowie). "Szlaban" złamał Jan Klata - reżyser przedstawienia ...córka Fizdejki, przygotowanego według dramatu Witkacego w teatrze wałbrzyskim. Z Janem Klatą - dwukrotnie nominowanym do paszportów "Polityki" (2003, 2004), laureatem Grand Prix tegorocznych XXX Opolskich Konfrontacji Teatralnych "Klasyka Polska" - publiczność festiwalowa (w tym spora grupa studentów) spotkała się tuż po przedstawieniu, w godzinach późno wieczornych (spotkanie prowadziła dr Mirosława Pindór z Filii UŚ w Cieszynie). Międzynarodowe jury nagrodziło nadto Danę Růžičkovą i Vaclava Neužila za kreacje aktorskie stworzone w spektaklu Nora Ibsena Divadlo v 7 a pul. Swą nagrodę przyznała również publiczność. Otrzymał ją także zespół z Wałbrzycha.

Wzorem lat minionych prezentacjom konkursowym towarzyszyły spektakle grup pozainstytucjonalnych, koncerty formacji muzycznych, tworzących tzw. "Festiwalowy HYDEPARK". W ośrodkach kultury obejrzeć można było wystawy fotografii, w tym wystawę poświęconą minionym piętnastu festiwalowych edycjom.

XVI Festiwal sfinansowany został m.in. przez International Visegrad Fund, a patronat medialny sprawowała m.in. "Gazeta Wyborcza" i Polskie Radio Katowice

Mirosława Pindór