Jak daleko jest z Katowic do Europy?

Choć od majowej akcesji do Unii Europejskiej dzieli nas już zaledwie parę kroków, zainteresowani tematem wciąż mają wiele pytań i wątpliwości. Nie tylko tych, związanych z koniecznymi zmianami w naszej gospodarce i polityce, ale też, co nie mniej ważne, z tym, co Polacy mogą wnieść do Europy, jak w tym burzliwym czasie jesteśmy postrzegani w Europie.

Na wiele podobnych pytań próbowali odpowiedzieć niemieccy, francuscy i polscy studenci podczas konferencji, która odbyła się w ramach międzynarodowego projektu: Europa państw. Europa narodów. Spotkanie odbyło się od 25 do 28 lutego na Wydziale Filologicznym UŚ w Katowicach i zostało zorganizowane przez Szkołę Języka i Kultury Polskiej i Koło Naukowe Historyków Kultury. W drugim z cyklu konferencyjnych spotkań uczestniczyli oprócz polskich studentów ich koledzy z Uniwersytetu im. Marcina Lutra w Halle i paryskiej Sorbony VIII. Temat spotkania zaproponowany został przez polskich organizatorów, członków Koła Naukowego Historyków Kultury: Stereotypy narodowe w komunikacji międzykulturowej w kontekście Zjednoczonej Europy.

Niemieccy, francuscy i polscy studenci podczas wizyty w Urzędzie Wojewódzkim w Katowicach
Niemieccy, francuscy i polscy studenci
podczas wizyty w Urzędzie Wojewódzkim w Katowicach

Konferencja rozpoczęła się uroczyście w piątek, 27 lutego w Sali Rady Wydziału Filologicznego wykładem dr. hab. Zygmunta Woźniczki poświęconym historii Śląska. Kolejnym punktem programu była wizyta w Urzędzie Wojewódzkim. Goście zwiedzili reprezentacyjną część urzędu i poznali jego historię, a następnie spotkali się z władzami Śląska reprezentowanymi przez Panią Wicewojewodę Teresę Randak, która opowiedziała o najważniejszych zadaniach stojących aktualnie przed władzami województwa. Niemieccy i francuscy studenci żywo włączyli się do rozmowy, zainteresowani tym, czego województwo śląskie oczekuje od UE, jakie są plany restrukturyzacji śląskiego przemysłu i jak wygląda struktura władz wojewódzkich.

Popołudniową, referatową część konferencji rozpoczęła strona polska. Do kolejnych gorących dyskusji sprowokował studentów pierwszy odczyt poświęcony autostereotypowi Polaków. Właściwa część konferencji miała miejsce w sobotę. Wzajemne porównanie narodowych stereotypów - ich historycznego kształtowania się i współczesnego obrazu - okazało się bardzo ciekawe. Wygłoszone referaty skupiały się na postrzeganiu Francuzów, Niemców i Polaków, ale podczas dyskusji poruszono także kwestie stereotypowego postrzegania różnych innych narodowości, także pozaeuropejskich. Przy porównaniu wzajemnych stereotypów okazało się, że mimo odmiennych w historii relacji pomiędzy Francuzami, Niemcami i Polakami, obrazy stereotypowe są w gruncie rzeczy bardzo podobne. Najbardziej zaskakujące okazało się natomiast porównanie ich z autostereotypami, wyraźnie samokrytycznymi. Polscy studenci nie mogli uwierzyć, słuchając o problemach niemieckiej młodzieży z narodową tożsamością, o kompleksach, których mają nie mniej niż ich wschodni sąsiedzi, choć polski stereotyp Niemca od wieków niezmiennie przedstawia go jako pewnego siebie i dumnego ze swego narodu patriotę. Sprowokowało to dyskutujących do zastanowienia się nad kwestią tożsamości, nad tym, na ile my sami mamy wpływ na kształtowanie się stereotypu naszego narodu, a także - w jaki sposób można kreować nowy wizerunek swojego kraju za granicą.

Podczas kilku dni pobytu w Polsce nasi goście mieli też okazję zwiedzić wystawę ilustrującą życie mieszczan na Śląsku na przełomie XIX i XX w. w Muzeum Historii Katowic i odwiedzić Kraków. Byli zachwyceni pobytem w Polsce. Wszyscy uczestnicy międzynarodowej konferencji z niecierpliwością oczekują wiosny. W maju czas na kolejne spotkanie, tym razem w Paryżu.

Studencka konferencja odbyła się w ramach międzynarodowego projektu na Wydziale Filologicznym UŚ.
Studencka konferencja odbyła się w ramach
międzynarodowego projektu na Wydziale Filologicznym UŚ.

Nie sposób tu, oczywiście, nie wspomniec, iż organizacja katowickiej konferencji była możliwa dzięki pomocy finansowej udzielonej ze strony Władz Rektorskich, które zapewniły zakwaterowanie naszych gości oraz dzięki pomocy Uczelnianej Rady Samorządu Studenckiego i Szkoły Języka i Kultury Polskiej. Pragniemy zatem jeszcze raz podziękować Prorektorowi ds. Nauki, Współpracy i Promocji UŚ prof. dr. hab. Wiesławowi Banysiowi za życzliwość i wsparcie naszych studenckich działań. Te spotkania wzbogacają naszą wiedzę, uczą nas dyskutowania, odnajdywania własnego miejsca w Europie, ale także przysparzają nam przyjaciół z obu krajów uczestniczących w programie i integruja nas samych, studentów z różnych wydziałów naszego uniwersytetu.

Autorzy: Olga Wieczorek, Foto: Łukasz Dłubis