Działalność rybnickiego międzyuczelnianego ośrodka akademickiego oficjalnie zainicjowało podpisanie 19 marca 2002 roku Deklaracji Współpracy pomiędzy trzema śląskimi uczelniami - Politechniką Śląską, Uniwersytetem Śląskim, Akademią Ekonomiczną a miastem Rybnik.

Godziny zajęć odmierza studentom i wykładowcom rybnickiego ośrodka własny zegar

Zespół Szkół Wyższych w Rybniku (używana, choć nieformalna nazwa) rozumiany jest jako obszar współdziałania Politechniki Śląskiej, Uniwersytetu Śląskiego i Akademii Ekonomicznej wraz z ich ośrodkami badawczo-rozwojowymi, które istnieją lub powstaną na terenie Rybnika. Jednocześnie powołano do życia Radę Zespołu, w której skład weszli przedstawiciele jego ówczesnych założycieli - Rektor Politechniki Śląskiej prof. Bolesław Pochopień, Rektor Uniwersytetu Śląskiego prof. Tadeusz Sławek, Rektor Akademii Ekonomicznej prof. Jan Wojtyła, Prezydent Miasta Rybnika Adam Fudali, Prezes Elektrowni "Rybnik" S.A. Jerzy Chachuła, Przewodniczący Rady Fundacji Ekoterm Silesia Tadeusz Sopicki, były Dyrektor Centrum Kształcenia Inżynierów Politechniki Śląskiej w Rybniku doc. Szczepan Wyra oraz Prezes Fundacji Ekoterm Silesia Michał Śmigielski.

O przeszłości kompleksu przy ul. Rudziej przypomina m. in. zabytkowy kocioł grzewczy

Minęły ponad dwa lata i po uroczystych momentach kolejnych trzech "pierwszych" inauguracji pracownicy rybnickiego ośrodka mogą sobie nareszcie pozwolić na komfort szarej, codziennej egzystencji. Mają za sobą wyjątkowy czas euforii związanej z lokowaniem się w nowych, pięknych budynkach. Teraz uporządkowania wymagają wszystkie te sprawy, które do tej pory umykały w pogoni ważniejszych terminów. Nareszcie jest czas, aby spokojnie wypracowywać zasady poprawnego funkcjonowania kampusu i wzory wzajemnych relacji pomiędzy trzema współtworzącymi rybnicki ośrodek uczelniami. Zakończył się bowiem etap realizacji inwestycji, koordynowanej przez Fundację Ekoterm Silesia, która tym sposobem zakończyła swoją misję w tym wymiarze. Fundacja zmienia statut i teraz - jako organizacja pożytku publicznego - będzie się zajmowała rewitalizacją środowiska pracy ludziom objętym redukcją zatrudnienia w Elektrowni "Rybnik". Ośrodek akademicki może jednak nadal liczyć na pomoc przy organizacji targów edukacyjnych oraz Dni Ziemi, Wody i Powietrza, organizowanych we współpracy Politechniki Śląskiej z miastem. Koniecznością stała się zatem transformacja relacji pomiędzy ośrodkiem akademickim, Fundacją i władzami miasta. Nastał czas ściślejszej integracji międzyuczelnianej. Powstał już nawet pomysł, aby wspólnie starać się o środki z Unii Europejskiej na budowę sali gimnastycznej dla kampusu.

Studenci mają wolny dostęp do wspaniale wyposażonych pracowni komputerowych z bezpłatnym dostępem do Internetu

W najbliższym czasie zostanie powołana też do życia komisja, której zadaniem będzie wypracowanie poprawnego modelu funkcjonowania tej placówki od strony administracyjnej. Codzienne problemy eksploatacyjne obiektów często spędzały sen z powiek ich administratorom. Dobrym przykładem jest kwestia dbałości o otoczenie kampusu. To reprezentacyjny teren w centrum miasta, publiczny, otwarty, ogólnodostępny. Mieszkańcy Rybnika chętnie spędzają tu czas wolny. Cenną pomocą ze strony władz miasta jest przejęcie na siebie obowiązków związanych z utrzymania tych terenów, dzięki czemu udało się zarazem zachować jednorodny wygląd kampusu, uciekając od konieczności dzielenia trawników i chodników pomiędzy trzy współtworzące kampus uczelnie. Budynki i teren należą bowiem do miasta. Użytkowane obiekty zostały jedynie użyczone poszczególnym uczelniom. To rozwiązanie bardzo korzystne dla uczelni, dużo bardziej niż zakup, nawet po preferencyjnych cenach "niekomercyjnych". Akademicy są więc w gościnie, ale ponoszą wszelkie koszty utrzymania budynków, które użytkują. Użyczenie jest również koniecznością, wynikającą z zaangażowania środków unijnych w renowację kompleksu poszpitalnego - miasto musi pozostać wierne klauzuli zabraniającej innych form przekazywania obiektów (np. przez zrzeczenie się). Dzięki regularnym spotkaniom pełnomocników i administratorów - przedstawicieli trzech współtworzących ośrodek uczelni - realny model współpracy w ramach kampusu kształtowany jest oddolnie, w jego obrębie bowiem wszystko funkcjonuje jak w systemie naczyń połączonych.

Rybnickiemu kampusowi akademickiemu nie sposób odmówić urody

Płaszczyzn współdziałania w stworzonym w ten sposób środowisku jest wiele. Ustawa o Szkolnictwie Wyższym nie dopuszcza jak na razie możliwości ścisłej współpracy w zakresie dydaktyki (np. wspólnych kursów wykładowych z ogólnych dyscyplin dla studentów np. Akademii Ekonomicznej i Uniwersytetu Śląskiego).

Politechnika Śląska prowadzi w Rybniku kilkanaście kierunków dla ponad 3 tys. studentów, Uniwersytet Śląski oferuje głównie kierunki humanistyczne. Razem dajemy młodym ludziom szeroką paletę wyboru. Z zainteresowaniem obserwujemy też, jak kształtują się ich wybory, ale nie podbieramy sobie studentów - zapewnia Pełnomocnik Rektora UŚ ds. ośrodka dydaktycznego w Rybniku dr Zbigniew Kadłubek. Każda uczelnia prowadzi w Rybniku swoje własne kierunki, starając się okrzepnąć na nowym miejscu i stworzyć fundament dla dalej idącej współpracy.

Atmosfera rybnickiego ośrodka skłania do podejmowania coraz to nowych wspólnych przedsięwzięć. Politechnika Śląska sprawuje opiekę nad Centrum Upowszechniania Technologii Informatycznych (CUTI), które to laboratorium - zgodnie z zamysłem inwestora - służy wszystkim trzem uczelniom. Pomieszczenia na parterze piętrowego budynku (byłej kotłowni) służą wszystkim trzem uczelniom, tam prowadzone są zajęcia dydaktyczne, a w pozostałych godzinach pracownie są dostępne dla studentów, którzy mogą nieodpłatnie korzystać z Internetu pod opieką fachowców, dyżurujących do późnych godzin wieczornych. Pracownie na piętrze służą już tylko celom naukowo-badawczym pracowników Politechniki. Koszty eksploatacji dzielone są według wewnętrznych ustaleń (z badań wynika, że wśród użytkowników pracowni przodują studenci Politechniki - 60%, a studenci UŚ i AE wykorzystują po 20% ogólnodostępnego czasu). Uniwersytet Śląski dysponuje również własnymi dwoma salkami komputerowymi (w sumie 36 komputerów), a zainteresowanie studentów możliwościami korzystania z nich systematycznie rośnie.

Jedna z sal dydaktycznych w budynku należącym do Uniwersytetu Śląskiego

Co roku - dzięki pomocy finansowej Fundacji Ekoterm Silesia - organizowane są także w Rybniku targi edukacyjne, które cieszą się ogromnym zainteresowaniem, jak na tak mały ośrodek akademicki. Wspólnym zamysłem są wykłady otwarte. W ramach cyklu Religijność w kulturze rybniczanie gościli ks. prof. Henryka Pietrasa, jezuitę z Krakowa, ale pochodzącego z ziemi rybnickiej, dyrektora Wydawnictwa WAM, który omówił temat stosunku Ojców Kościoła do literatury greckiej. Kiedy prof. Tadeusz Sławek mówił o polskiej "gościnności" aula pękała w szwach, podobnie było na spotkaniu z prof. Janem Miodkiem. Innym ważnym integrującym przedsięwzięciem jest Dzień Sportu, organizowany przez Politechnikę Śląską. Rok temu w maju po raz pierwszy obchodzono go wspólnie. Najbardziej widowiskowym momentem były regaty na rybnickim zalewie o puchar Dyrektora Centrum Kształcenia Inżynierów Politechniki Śląskiej w Rybniku. Pogoda dopisała i zabawa była wspaniała. Wystartowało 16 załóg, w tym po dwie z Uniwersytetu Śląskiego i Akademii Ekonomicznej. Ukoronowaniem dnia było wspólne ognisko. Wszyscy troszczą się także o wspólne juwenalia - z nadzieją, że uda się w końcu opanować rybnicki rynek, najbardziej reprezentacyjne miejsce w mieście. W obrębie kampusu powstaje już klub studencki na 200 miejsc, z antresolą - jak zapewnia dyrektor administracyjny Centrum Kształcenia Inżynierów Politechniki Śląskiej, mgr inż. Stefan Makosz. Do tej pory jedynie studenci Politechniki mogli organizować większe imprezy, korzystając z własnej dużej auli przy ul. Kościuszki. W organizowanych tam kilka razy w roku wieczorach brała udział młodzież wszystkich trzech uczelni. Klub studencki pozwoli jeszcze lepiej zintegrować to środowisko. Istnieje od trzech lat Koło Polonistów Rybnickich, działa nieformalny klub filmowy. Cały czas tworzy się wspólnie coś nowego.