Dr hab. Robert Bońkowski, dziekan Uniwersytetu Śląskiego Młodzieży

Czym jest Uniwersytet Śląski Młodzieży?

– Uniwersytet Śląski Młodzieży jest inicjatywą edukacyjną Uniwersytetu Śląskiego, skierowaną do młodzieży gimnazjalnej. Jego działalność ma na celu rozwijanie i wzbogacanie dotychczasowych zainteresowań, wiedzy i umiejętności gimnazjalistów, a istotą działań jest rozbudzanie ciekawości poznawczej i inspirowanie do odkrywania nowych obszarów zainteresowań, kształtowania intelektu, zapału do nauki oraz osobowości studentów. Istotnym dążeniem tej inicjatywy jest zaspokojenie aspiracji młodego pokolenia do podejmowania nowych wyzwań naukowych, co wiąże się z troską o wszechstronny rozwój studentów poprzez ich wspieranie w poszukiwaniu własnej drogi do sukcesu i własnej ścieżki zawodowej. UŚM jest już trzecią inicjatywą Uniwersytetu Śląskiego, która wychodzi naprzeciw regionowi. Dotychczas były to Uniwersytet Śląski Dzieci oraz Uniwersytet Trzeciego Wieku. Są to formy realizacji idei uniwersytetu otwartego, udostępnienia potencjału intelektualnego, wiedzy i doświadczenia akademickiego pracowników Uniwersytetu Śląskiego nowym grupom słuchaczy.

Co składa się na strukturę UŚM?

– Zajęcia dydaktyczne prowadzone będą na trzech Wydziałach: Działań Publicznych i Aktywności Społecznych, Komunikacji i Języka oraz Teorii i Doświadczeń. Każdy wydział wyposażony jest w pięć pracowni. Pracą każdej z nich kieruje pracownik naukowy Uniwersytetu Śląskiego o stopniu przynajmniej doktora, będący specjalistą z zakresu tematycznego danej pracowni. Czuwać będzie nad poziomem merytorycznym spotkań. Poszukiwaliśmy wykładowców, którzy, obok tego, że posiadają dużą wiedzę, mogą się też pochwalić istotnym doświadczeniem w pracy dydaktycznej z młodzieżą. Wiemy bowiem, że aby dotrzeć do gimnazjalisty, trzeba znaleźć odpowiedni sposób. Oczywiście, kierownicy wydziałów będą sprawować pieczę nad wszystkimi pracowniami.

Dlaczego wybór padł właśnie na taki podział wydziałów i pracowni?

– Oferta edukacyjna jest bardzo zróżnicowana – od nauk ścisłych po nauki humanistyczne i społeczne. Twórcom UŚM było bliskie przekonanie, że na tak zaprojektowanym uniwersytecie młodzież będzie mogła nabyć wiedzę o funkcjonowaniu współczesnego świata oraz będzie miała możliwość formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących zjawisk przyrody, fizyki, ale też procesów dotyczących społeczeństwa oraz współczesnej komunikacji i kultury. Dzięki takiemu podziałowi każdy student może wybrać obszar interesujących go zagadnień i zgłębiać je na zajęciach w danej pracowni. Istnieje możliwość uczęszczania na zajęcia do kilku pracowni jednocześnie. Młodzież gimnazjalna, czyli wiek od 13 do 16 lat, to młodzież poszukująca. Dajemy jej możliwość zaznajomienia się z różnymi dziedzinami i sprawdzenia tego, co się komu podoba. To istotne również w kontekście konieczności szybkiego sprecyzowania przez młodych ludzi ścieżek własnego rozwoju zawodowego, z którym to procesem mamy do czynienia w dzisiejszych czasach.

Czego konkretnie studenci Uniwersytetu Śląskiego Młodzieży będą się mogli nauczyć?

– Uczestniczenie w każdej z pracowni na wydziałach da gimnazjaliście możliwość odpowiedzenia na różne pytania. Przykładowo, w pracowni technik negocjacji i mediacji będą to następujące zagadnienia: jak być skutecznym negocjatorem, jak namówić rodziców na kupno określonej rzeczy czy jak zachęcić przyjaciół do wspólnego wyjścia. W pracowni wizerunku publicznego uczniowie będą mogli dowiedzieć się, jak przygotować skuteczną kampanię polityczną oraz jakie znaczenie w polityce mają np. kolor koszuli albo wzrost kandydata. W pracowni źródeł energii studenci będą mogli zajrzeć w głąb materii poprzez mikroskop świetlny. Plan pracowni i wydziałów może się zmieniać. Nie jesteśmy zobligowani do tego, by trzymać się schematu, wszystko zależy od zainteresowania. Żeby ukończyć UŚM, uczeń musi zaliczyć dwa semestry w jednej pracowni. Oczywiście, jeżeli gimnazjaliście się spodoba, może w następnym roku obrać następne pracownie. Gdyby ukończył pracownię i chciał dalej pracować w tym obszarze tematycznym, również będzie istniała taka możliwość, bowiem pracownie nie będą trzymały się ściśle tego materiału, który prowadziły rok wcześniej. Czyli będzie to albo rozszerzenie, albo pójście w innym kierunku.

Jakie korzyści dla gimnazjalistów będzie niosła nauka na UŚM?

– Działania Uniwersytetu Śląskiego Młodzieży związane są z nieodłącznym ukazywaniem korzyści, jakie daje wykształcenie uniwersyteckie. Uczeń gimnazjum zdobędzie wiedzę nieksiążkową, taką, której nie pozna w szkole, gdzie jest zobligowany do nauki w taki sposób, jaki jest wskazany przez obowiązującą podstawę programową. UŚM otwiera horyzonty i daje gimnazjaliście możliwość samodzielnego myślenia i znajdowania odpowiedzi na pytania. Prezentujemy zróżnicowaną ofertę edukacyjną, otwartą na wiele uzdolnień i pozwalającą każdemu studentowi Uniwersytetu Śląskiego Młodzieży odkryć swój talent. Wreszcie to uczniowie będą mogli pytać i wyrażać wątpliwości, a nie tylko odpowiadać na pytania swoich nauczycieli. Dodatkową zaletą będą niewielkie, maksymalnie piętnastoosobowe grupy zajęciowe.

Co, w takim razie, przyniosą Uniwersytetowi Śląskiemu nowi studenci?

– Oczywiście, zależy nam na tym, aby tę młodzież zatrzymać. Chcemy, by po gimnazjum ci uczniowie obrali taką ścieżkę, żeby potem mogli studiować u nas wybrany kierunek. Będziemy cały czas zainteresowani losami naszych absolwentów. Analogicznie, uczniów, którzy ukończą Uniwersytet Śląski Dzieci, będziemy szczególnie serdecznie zapraszać na Uniwersytet Śląski Młodzieży. Liczymy, że w każdym gimnazjum znajdą się „perełki”, które można wyłowić i otoczyć troskliwą naukową opieką w następnych etapach edukacji.