Honorowy doktorat Uniwersytetu Belgradzkiego dla prof. Władysława Lubasia

Naukowe wyzwania niesie życie

Niestrudzony badacz problemów językowych i kulturalnych Południowych Słowian przez lata organizował śląską humanistykę.

Warto przypomnieć, jakie są związki profesora ze Śląskiem - tu przecież rozwinął on nowe zainteresowania badawcze (socjolingwistyka), tutaj w latach 70. odnalazł językowy i społeczno-kulturowy fenomen godny naukowego poznania. Jego zaciekawienie Śląskiem sięga okresu studiów na Uniwersytecie Jagiellońskim, kiedy pod wpływem seminariów i wykładów profesora Witolda Taszyckiego zainteresował się regionem i jego językiem. Praca w Uniwersytecie Śląskim zaowocowała sukcesami naukowymi i organizacyjnymi. Można śmiało powiedzieć, że od 1970 roku, najpierw jako dziekan Wydziału Filologicznego, później dyrektor Instytutu Języka Polskiego, a wreszcie prorektor Uniwersytetu Śląskiego, kierował rozwojem Wydziału i Uczelni. Miał wówczas ogromny wpływ na ukształtowanie nowoczesnego profilu śląskiej humanistyki. Dzięki niemu Wydział Filologiczny zyskał pełny, nowoczesny program, z zespołem filologii obcych, które profesor organizował wraz z prof. dr. hab. Kazimierzem Polańskim. Jednocześnie szeroki program studiów otrzymała śląska polonistyka.

Na podstawie doświadczeń śląskich profesor pokazał, że język trzeba badać przez jego uwikłanie w strukturę społeczną, akt mowy, sytuacje. W tym czasie skupił wokół siebie jeden z czołowych zespołów badawczych w kraju, złożony ze specjalistów z różnych dziedzin. Jego młodzi wychowankowie są dzisiaj profesorami pracującymi w Uniwersytecie Śląskim i w innych uczelniach kraju.

Profesor Władysław Lubaś

  Władysław Lubaś swą działalność naukową i organizacyjną kontynuował jako dyrektor Instytutu Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk w Krakowie (1979-1991), a obecnie jako kierownik Pracowni Socjolingwistycznej Instytutu Języka Polskiego PAN prowadzi badania nad językiem potocznym, których efektem jest kilka tomów Słownika polskich leksemów potocznych. Był także w biografii profesora okres pracy w Uniwersytecie Opolskim na stanowisku profesora zwyczajnego i kierownika Katedry Slawistyki, który zaowocował syntezami dotyczącymi nowej sytuacji języków słowiańskich po 1990 roku, gdy powstały nowe państwa, a kraje słowiańskie przeszły zmiany ustrojowe.

Jego zainteresowanie problematyką językoznawczą i kulturalną Południowych Słowian rozpoczęło się od doświadczeń slawistycznych, które Profesor wyniósł ze studiów serbokroatystycznych w Uniwersytecie Belgradzkim, a następnie z pracy lektora i wykładowcy języka polskiego na uniwersytetach w Ljubljanie i w Belgradzie, podsumowanych stopieniem doktora habilitowanego w zakresie językoznawstwa slawistycznego (1971 r.). Najdobitniej o kompetencji profesora w zakresie języka i kultury południowosłowiańskiej świadczy nadanie mu przez Ministerstwo Kultury Jugosławii w roku 2000 odznaczenia: Zasłużony dla Kultury Serbskiej i obecne wyróżnienie honorowym doktoratem przez Uniwersytet Belgradzki, które otrzymał 19 września br..

Profesor Władysław Lubaś jest uczonym wielkiego formatu, wyjątkowo twórczym. Opublikował łącznie około 700 prac w tym jest redaktorem fundamentalnego Słownika polskich leksemów potocznych.

Niezwykle bogato prezentuje się działalność Profesora w komisjach naukowych, towarzystwach i komitetach redakcyjnych. Od 1975 roku jest przewodniczącym Komisji Socjolingwistycznej Międzynarodowego Komitetu Slawistów. Przez 25 lat był członkiem Komitetu Językoznawstwa PAN. Jest członkiem Rady Języka Polskiego PAN, Komisji Kultury Języka Komitetu Językoznawstwa PAN, Komisji Dydaktycznej Rady Języka Polskiego PAN, członkiem Polskiego Towarzystwa Fonetycznego, Polskiego Towarzystwa Językoznawczego, a także członkiem Komisji Językoznawstwa PAN Oddziału w Katowicach i Krakowie. Pełni funkcję przewodniczącego Rady Fundacji dla Rozwoju Humanistyki Śląskiej. Jest redaktorem serii "Socjolingwistyka".

Został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski i Medalem Komisji Edukacji Narodowej, tytułem Zasłużonego Nauczyciela PRL.

Profesor uprawia naukę z wielką pasją badawczą. Jego entuzjazm udziela się innym, inspiruje. Trzeba też podkreślić, że nikt tak jak on nie rozumie, iż wielkie wyzwania naukowe niesie samo życie.

BERNADETA NIESPOREK