Realizacja projektu Dziecko w kulturze europejskiej w postaci konferencji naukowych o szczególnej formule koncepcyjnej i organizacyjnej stała się cyklem działań Zakładu Arteterapii (Wydział Pedagogiki i Psychologii UŚ). 1 grudnia 2005 roku odbyła się już III Konferencja Naukowa. W tej edycji głównym jej celem było spotkanie pedagogów muzyki oraz artystów-wykonawców. Muzyka bowiem jest sztuką, której walory - poprzez jej dostępność, ale i właściwie dokonywane wybory repertuarowe - mogą modyfikować postawy dzieci i młodzieży wobec szeroko pojętej kultury.

Niedoceniane wartości edukacyjne muzyki w zakresie wspierania ogólnego rozwoju, a także kształtowania cech osobowościowych, to zagadnienia wymagające namysłu i konstruktywnej dyskusji wobec konieczności upowszechniania wśród dzieci i młodzieży wartościowej muzyki artystycznej, aby jej oddziaływania były możliwe przy istnieniu muzycznej kultury masowej. A ponieważ u podstaw tworzenia się nawyków uczestnictwa w kulturze leży proces systematycznej edukacji, zarówno sformalizowanej, szkolnej, jak i pozaszkolnej, tworzących i kształtujących wewnętrzne potrzeby dzieci i młodzieży w tym zakresie, dlatego skupiamy oddziaływania na młodym pokoleniu, na ich potrzebach edukacyjnych, a raczej na lukach w tym procesie, które powstają zarówno ze względu na zaniedbania systemowe, jak i na komercjalizację sztuki za pomocą mediów, co w szczególnie dotkliwy sposób jest zauważalne w odniesieniu do muzyki.

Na program konferencji złożyły się obrady plenarne, obrady w sekcjach, koncerty oraz prezentacja teatralna. Po uroczystym otwarciu konferencji przez prof. zw. dr. hab. Jana Malickiego i prof. dr hab. Mirosławę Knapik w sali Parnassos Biblioteki Śląskiej odbył się koncert inauguracyjny w wykonaniu Adama Musialskiego - skrzypce, Beaty Musialskiej - akompaniament, Marcina Wyrostka - akordeon, Macieja Barana - wiolonczela, z klasy wiolonczeli mgr Małgorzaty Ślęzak, Antoniego Brożka - akompaniament, Anny Szczepańskiej - interpretacja ruchowa oraz Teatru "To My" ze szkoły Podstawowej nr 37 w Katowicach, w reżyserii mgr Anny Brzozowskiej, mgr Grażyny Kondzielnik i mgr Elżbiety Kwietniowskiej-Strozik.

Po koncercie obrady plenarne zainaugurowała swoim wykładem prof. dr hab. Barbara Nowak z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. Pozostałe wykłady wygłosiły: dr Romualda Ławrowska (AP Kraków), prof. dr hab. Helena Tomaszek-Plewa (AM Wrocław) oraz prof. dr hab. Jolanta Szulakowska - Kulawik (AM Katowice).

Drugą, popołudniową część konferencji wypełniły obrady w sekcjach, które poprzedził koncert kameralny w wykonaniu uczniów OSM I i II st. im. F. Chopina w Bytomiu: Agnieszki Rutkiewicz - gitara, Jakuba Szei - gitara, z klasy gitary mgr Janusza Marczewskiego oraz Kwintetu instrumentów dętych blaszanych z klasy kameralnej mgr Pawła Waloszczyka. W ramach prac sekcji wysłuchano i przedyskutowano czternaście wystąpień osób z ośrodków w: Gdańsku, Bielsku-Białej, Lublinie, Warszawie, Gliwicach, Wrocławiu i Katowicach.

Organizując tę i poprzednie konferencje o takim obszarze tematycznym wyszliśmy z założenia, że współczesne dzieci nie dlatego nie znają i deklaratywnie nie lubią kultury i sztuki o wysokim poziomie, że jest ona dla nich za trudna lub nieinteresująca, lecz dzieje się tak, ponieważ - co jest paradoksalne przy dzisiejszych możliwościach komunikacyjnych - nie mają do niej dostępu. Ów dostęp polega bowiem nie na dotarciu do wartościowych wytworów sztuki dawnej i obecnej, lecz na wytworzeniu w okresie dzieciństwa i dorastania potrzeby tego poszukiwania. To natomiast może się zdarzać tylko w warunkach odpowiedniego działania środowisk edukacyjnych i artystycznych a więc działania osób, które mają odwagę i argumenty dla oporu wobec zalewu kultury masowej i które swoją pasją w wykonywaniu zawodu artysty i nauczyciela dotrą do drzemiących w każdym dziecku uczuć estetycznych, rozwiną je poprzez poznawanie i doświadczanie sztuki, kształcąc postawy humanistyczne wobec innych ludzi i świata.

Organizatorzy:
Zakład Arteterapii, Uniwersytet Śląski, Biblioteka Śląska

Komitet Organizacyjny:
opieka naukowa i artystyczna: prof. dr hab. M. Knapik,
koordynacja i współpraca: prof. dr hab. J. Malicki,
sekretarz naukowy: dr hab. W. A. Sacher,
sekretarz organizacyjny: dr Anna Łobos,
współpraca organizacyjna: mgr M. Król.

WIESŁAWA A. SACHER