W dniach 24-26 listopada 2005 roku odbyła się konferencja naukowa zatytułowana Antropologia Kultury - Antropologia Literatury. Wzięli w niej udział naukowcy reprezentujący różne dziedziny nauki: kulturoznawstwo, filologię polską, słowiańską romańską, filozofię i pedagogikę. Interdyscyplinarne zainteresowania gości doskonale dopasowały się w pole tematyczne. Antropologia literatury i literaturoznawstwo stanowiły wspólny horyzont zainteresowań i dyskusji. Na plan pierwszy wysunął się problem spojrzenia na tekst literacki jako na dokument, ślad istnienia i twórczości człowieka.

Pierwszy dzień obrad odbył się na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Profesor Bożena Tokarzowa wygłosiła wprowadzający referat zatytułowany: Ontologiczne pułapki literatury - dyskurs antropologiczny, który przedstawił problem ontologicznego statusu tekstu z perspektywy fenomenologii oraz współczesnych kierunków filozoficznych. Profesor Ewa Kosowska zaproponowała syntetyczny referat Antropologia literatury. Przypadek (bez)graniczny, gdzie wyraźnie zarysowany problem antropologii literatury jako nauki poszukującej na styku dyskursów śladów człowieka i kultury, łączył się z problematyką współczesnej epistemologii w ujęciu Baumanowskim. Warto też wspomnieć referat dr Jerzego Ossowskiego zbierający dorobek polskiego literaturoznawstwa od połowy XIX wieku oraz wystąpienie dr Anny Gomóły prezentujące relację między dwoma tytułowymi naukami w świetle historii pojęcia antropologii.

W drugim i trzecim dniu obrad uczestnicy gościli w D.W. Kolejarz w Ustroniu, gdzie między innymi usłyszeli referat profesora Edwarda Kasperskiego traktujący o antropologicznych podstawach badań literaturoznawczych Bachtina. Wzbudził też zainteresowanie referat dr Rafała Koschanego "Mimesis" - realizm - antropologia literatury. Jak Auerbach czyta Wirginię Woolf?. Wśród wystąpień literaturoznawców usłyszeliśmy referat dr Beaty Mytych-Forajter Myślistwo duchowe - czyli o metodach polowania na Chrystusa, przedstawiający wykorzystanie tradycji myśliwskiej w wierszach karmelitanek z polski.

Poza wymienionymi powyżej osobami udział wzięli goście z Krakowa, Poznania, Wrocławia i Katowic. W sumie na konferencji wygłoszono ponad trzydzieści referatów. W roku przyszłym spodziewamy się wydania książkowego dorobku drugiej konferencji. Artykuły opracowane na podstawie seminarium z roku 2004 zostały wydane w tomie: Antropologia literatury - antropologia kultury, red. Ewa Kosowska, Eugeniusz Jaworski, Wydawnictwo UŚ, Katowice 2005.

WOJCIECH ZIÓŁKOWSKI
Zakład Teorii i Historii Kultury