PROF. DR HAB. EDMUND ROSNER (1930-1998), WSPOMNIENIE

dziekani wydziału mfch
17 maja zmarł prof. dr hab. Edmund Rosner, od 1972 związany z Filią Uniwersytetu Śląskiego w Cieszynie, wieloletni pracownik Zakładu Animacji Społeczno-Kulturalnej, były dyrektor Instytutu Nauk Społecznych i Nauk o Kulturze.

Zmarły był znamienitym polonistą, germanistą, wybitnym specjalistą w zakresie problematyki ślązkoznawczej, ze szczególnym uwzględnieniem regionu Podbeskidzia i Zaolzia. Już praca magisterska nt. : "Stosunek Stefana Żeromskiego do literatury niemieckiej" ujawniła krąg zainteresowań intelektualnych Profesora, jego naukowe fascynacje, którym wierny będzie przez całe niezwykle pracowite życie. Wierny Ziemi Cieszyńskiej: praca doktorska "Wiedza o regionie na lekcjach języka polskiego w szkołach średnich" i wierny kręgowi kultury polsko-austriackiej: rozprawa habilitacyjna "Między erosem a caritas... Życie i twórczość Almy Johanny Koenig (1887-1942 ? )".

W latach 1982-1998 ukazało się osiem publikacji książkowych Profesora Rosnera: Beskidzkie ścieżki pisarzy. Szkice literackie (Katowice 1982), Cieszyńskie okruchy literackie (Cieszyn 1983), Między erosem a caritas (Katowice 1987), Marii Konopnickiej związki z Beskidem (Bielsko-Biała 1979), Bolesław Prus w Beskidach (Bielsko-Biała 1985), Literatura polska w Austrii (Katowice - Kielce 1992), Wokół Zofii Kossak (Cieszyn 1995), Literatura z czeskiego Śląska (Cieszyn 1995), Znad Wisły i Dunaju. Szkice o polsko-austriackich powiązaniach literackich (Cieszyn 1998). Pod redakcją Profesora ukazało się także kilka znaczących publikacji naukowych. Rozprawy naukowe Zmarłego zamieszczone zostały m. in. w takich pismach, jak: "Osterreich in Gestchichte und Literatur" (Wien), "Deutsche Studien" (Lünenberg), "Pamiętnik Literacki", "Zaranie Śląskie", "Kwartalnik Opolski", "Pamiętnik Cieszyński", "Rocznik Towarzystwa Literackiego im. A. Mickiewicza", "Ruch Literacki", "Przegląd Zachodni, "Zbliżenia", "Studia Historica Slavo - Germanica", Śląskie miscellanea".

Józef Golec i Kazimierz Szczurek przygotowując bibliografię prac wszelakich Profesora Edmunda Rosnera (ukazała się w Sopocie w 1995 r. ) dokonali wstępnej systematyzacji całego dorobku, systematyzacji tematycznej. Wyszczególnili 96 publikacji traktujących o związkach pisarzy polskich z Podbeskidziem, przejawach życia literackiego w regionie, autorach cieszyńskich, 59 publikacji z zakresu dziejów literatury zaolziańskiej, 33 teksty określane mianem "różne silesiana", 55 opracowań dotyczących polsko-austriackich powiązań literackich, 24 publikacje o pisarzach niemieckiego obszaru językowego, 35 artykułów różnych. Dorobek Profesora Rosnera obejmuje również tłumaczenia z języka niemieckiego - 26, zamieszczane przede wszystkim w prasie zaolziańskiej - "Głosie Ludu", "Zwrocie", "Jutrzence", "Naszej Gazetce", recenzje książek (65). Są także w bibliografii uwzględnione prace z zakresu dydaktyki literatury (ogółem 29). Profesor Rosner harmonijnie łączył bowiem pasję i dociekliwość badacza z pracą dydaktyczną.

Jako dydaktyk - ceniony i niezwykle doświadczony (lata pracy w cieszyńskim szkolnictwie średnim i wyższym) był wyznawcą "przestarzałego" - jak sam to określał - poglądu, iż "poprawny proces dydaktyczny i wychowawczy zakłada oddziaływanie mistrza na ucznia. A dobra praca pedagogiczna skłania między innymi do pracy twórczej w jakiejś dziedzinie, także naukowej". Jako mistrz w zakresie problematyki ślązkoznawczej, promotor regionu Podbeskidzia i Zaolzia, inspirował swych studentów, magistrantów do badań nad życiem literackim polskiej i czeskiej części Śląska Cieszyńskiego. Profesor Rosner był pionierem nowoczesnego myślenia o regionie.

Wierny cieszyńskiej Alma Mater od momentu jej narodzin, współpracował także z innymi ośrodkami naukowymi w kraju (Poznań, Katowice, Opole, Łódź, Kraków) oraz za granicą (Wiedeń, Graz, Opawa, Ołomuniec, Ostrawa). Ponadto pełnił funkcję wice- a później przewodniczącego Komisji Polsko-Czeskiej i Polsko-Słowackiej PAN, Oddział w Cieszynie. Był członkiem Komisji Historycznoliterackiej PAN - Oddział w Katowicach. Na łamach "Gazety Uniwersyteckiej" gościł jednak najczęściej jako przewodniczący Towarzystwa Polsko-Austriackiego, działającego od 1988 roku przy cieszyńskiej Filii.

Za działalność naukową, dydaktyczną i organizacyjną był wielokrotnie nagradzany (nagrody Rektora Uniwersytetu Śląskiego, Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego), nagradzano także zaangażowanie Profesora na rzecz życia społeczno-kulturalnego regionu (nagroda Wojewody Bielskiego, nagroda im. Karola Miarki, Laur Imienia Marii Konopnickiej). Profesor Rosner był również odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Najwyższą formą nagrody są jednakże - bez wątpienia - dobre wspomnienia. A tych pozostawił Profesor Rosner całe mnóstwo. Cały żywy bukiet. Kwiaty, które nie więdną, bo żywione są ludzką pamięcią.