W tym roku akademickim przypada 10. rocznica uruchomienia studiów polsko-francuskich na kierunku fizyka o specjalności nanofizyka i materiały mezoskopowe – modelowanie i zastosowanie prowadzonych w Instytucie Fizyki we współpracy z Uniwersytetem du Maine w Le Mans. Studenci obu uczelni mają możliwość uzyskania podwójnego dyplomu polsko-francuskiego.

Wizyta przedstawicieli Uniwersytetu du Maine na Uniwersytecie Śląskim, od lewej: JM Rektor UŚ prof. dr hab. Andrzej Kowalczyk, JM Rektor Université du Maine prof. Rachid El Guerjouma oraz prorektor ds. współpracy międzynarodowej prof. Eliane Elemaleh

Pierwsi absolwenci ukończyli wspólne studia w roku akademickim 2007/2008. Od tego czasu liczba studentów, którzy uzyskali podwójny dyplom, wynosi niemal 30 osób. Na podobnym poziomie plasuje się liczba studentów, którzy odbyli staże w obu partnerskich uczelniach. Absolwenci nanofizyki kontynuują swoją przygodę z nauką głównie na studiach doktoranckich w kilku krajach europejskich, w tym także na studiach typu co-tutelle finansowanych przez rząd Republiki Francji. Studenci w ramach realizowanych praktyk uzyskują nie tylko umiejętności niezbędne w dalszej karierze akademickiej, ale konieczne również w pracy w innowacyjnych firmach nanotechnologicznych. Dla ich rozwoju osobistego niezwykle cenne są nawiązane przyjaźnie, które często trwają wiele lat po zakończeniu studiów.

Według dr. Mansoura Kouyate, absolwenta nanofizyki z roku 2008, wybór kierunku studiów nigdy nie jest oczywisty dla młodego człowieka.

– W mojej opinii nanofizyka była zdecydowanie dobrym wyborem. Zapewnił mi on nie tylko wiedzę z nauki o materiałach w nanoskali, ale pozwolił również doskonalić umiejętności językowe, oferując możliwość wyjazdu za granicę na praktyki w ramach studiów i uzyskanie podwójnego dyplomu. Czas spędzony w Polsce, na Uniwersytecie Śląskim był najlepszym doświadczeniem w moim życiu studenckim. Stało się tak również dzięki promotorom, którzy zapewnili mi świetne warunki studiów.

Dr Kouyate obecnie pracuje jako post-doc w Acoustics Research Lab w Gent (Belgia). To nie jest jedyna pozytywna opinia. Stażysta z 2010 roku dr Oleksandr Stepanenko, a obecnie naukowiec w Institute of Electronics, Microelectronics and Nanotechnologies w Lille (Francja) dodaje, że nie jest niczym nowym, iż nanofizyka jest jednym z najbardziej intrygujących i aktywnych kierunków badań w nauce.

– Dzięki ogromnej liczbie zastosowań wierzę, że nanofizyka będzie miała duży wpływ na nasze codzienne życie, zwłaszcza jeśli weźmiemy pod uwagę rozwój współczesnej technologii. Chętnie wybrałem karierę naukową fizyka, szczególnie dlatego, że czuję się odpowiedzialny za tworzenie naszej przyszłości. Może tak być m.in. dzięki wiedzy podstawowej, którą zdobyłem podczas moich studiów magisterskich na Uniwersytecie du Maine i stażu na Uniwersytecie Śląskim. Wspaniałe wyposażenie i wykwalifikowana kadra nauczycieli akademickich – to wszystko, czego można potrzebować, aby „wskoczyć” do świata fizyki i badań fizycznych w nanoskali.

Jednak historia współpracy polsko-francuskiej sięga znacznie dalej niż 10 lat wstecz. Pierwszy projekt, Structural and dynamics studies in perovskite – type fluorine crystals, został zrealizowany w ramach programu Action Thematique (ATP) S04 w latach 1989–1991, jego koordynatorami byli prof. Michel Rousseau i prof. zw. dr hab. Alicja Ratuszna. W kolejnych latach współpraca naukowa i dydaktyczna znacznie się rozwinęła, w tym zrealizowane zostały dwa projekty POLONIUM: 1994–1999 (koordynatorzy: prof. zw. dr hab. Alicja Ratuszna i prof. Philippe Daniel), 2011–2012 (koordynatorzy: prof. dr hab. Grażyna Chełkowska i prof. Abdelhadi Kassiba). Wymiana studentów i kadry była przez lata wpierana finansowo przez Ambasadę Francji w Polsce oraz dzięki projektom finansowanym przez Unię Europejską: UPGOW, PIN, NITKA. Współpraca naukowa między kilkoma grupami badawczymi zaowocowała ponad 35 publikacjami w czasopismach znajdujących się w bazie Journal Citation Reports. Wyniki wspólnych badań były prezentowane na wielu konferencjach krajowych i międzynarodowych, w tym ostatnio przez dr Annę Bajorek na III Polsko-Francuskim Forum Nauki i Innowacji, które odbyło się 6 czerwca w Warszawie. Obecnie wiele projektów naukowych jest w fazie realizacji szczególnie w ramach współpracy prof. dr. hab. Jacka Szadego i prof. Pascala Ruello oraz dr Anny Bajorek i dr Guillaume’a Brotonsa.

Ponieważ dobre praktyki umiędzynarodowienia są prowadzone w Instytucie Fizyki od niemal 30 lat, a Uniwersytet du Maine świętuje w tym roku 40-lecie istnienia, współpraca ta jest jedną z najstarszych, jakie prowadzi francuska uczelnia. Była to okazja do wizyty delegacji francuskiej, jaka miała miejsce w okresie od 31 maja do 2 czerwca 2017 roku. Delegacji przewodniczył rektor Uniwersytetu du Maine prof. Rachid El Guerjouma, zastępca rektora ds. współpracy międzynarodowej prof. Eliane Elmaleh oraz prof. Pascal Ruello i prof. Abdelhadi Kassiba z Instytutu Molekuł i Materiałów. W trakcie wizyty wiele dyskutowano na temat dalszej współpracy w ramach studiów z nanofizyki oraz o wspólnych projektach naukowych.