Prof. UŚ dr hab. Aleksandra Kunce, zastępca dyrektora Instytutu Nauk o Kulturze ds. nauki, pracownik Zakładu Teorii i Historii Kultury Wydziału Filologicznego UŚ

Początek to zdziwienie

Prof. UŚ dr hab. Aleksandra Kunce jest redaktorem naczelnym czasopisma naukowego „Anthropos?” oraz opiekunem Koła Filozofii Kultury, w latach 2008–2012 była zastępcą przewodniczącego katowickiego oddziału Polskiego Towarzystwa Kulturoznawczego, jest członkiem The International Cultural Research Network i The Common Ground, a także Rady Naukowej Związku Górnośląskiego. Zaangażowana jest w projekty badawcze zorientowane wokół tematów pograniczności, mniejszości i wspólnotowości w ujęciu kulturowym. Obecnie realizowany projekt (wraz z profesorem Tadeuszem Sławkiem i profesorem Zbigniewem Kadłubkiem) dotyczy ojkologii – nauki o domu.

Prof. UŚ dr hab. Aleksandra Kunce
Prof. UŚ dr hab. Aleksandra Kunce

Zainteresowania naukowe profesor Kunce obejmują zagadnienia dotyczące filozofii kultury, a także problematyki tożsamości (tej ostatniej poświęcona jest jej książka Tożsamość i postmodernizm – obszary kluczowe pracy doktorskiej), relacji w doświadczeniu literatura– kultura oraz antropologii punktów.

– W ostatnim wymienionym obszarze szczególną uwagę poświęcam punktowemu doświadczeniu człowieka, inaczej mówiąc, egzystencji punktowej. Jest to swego rodzaju opowieść o fragmentaryczności – wyjaśnia profesor Kunce – chodzi o próbę stworzenia odpowiedzi na pytanie, czym jest punktowy opis czy narracja. Problematyka punktu pojawia się w naukach przyrodniczych i ścisłych, ja postanowiłam wykorzystać badania punktowe w humanistyce.

Zagadnienia zogniskowane wokół antropologii punktów znalazły odzwierciedlenie w publikacjach profesor Kunce: Anthropology of Points: Towards the Pedagogy of Human Space w „International Journal of Learning“ (2009) oraz Antropologia punktów. Rozważania przy tekstach Ryszarda Kapuścińskiego – rozprawa habilitacyjna z 2008 roku. Punkt okazuje się być pojęciem adekwatnym dla rozważań humanistycznych, stanowiąc pewną metodologię odpowiednią dla opisu zagadnień antropologii kultury.

Rozpatrując zagadnienia związane z tożsamością, profesor Kunce poświęca wiele uwagi badaniu miejsca oraz definicji lokalności. Powyższe zagadnienia znalazły swe odzwierciedlenie w badaniach realizowanych w przestrzeni Śląska, w metropoliach Barcelony i Paryża, a także w regionach Toskanii i Katalonii (projekty: MNiSW, NCN i UE).

– Te przesięwzięcia stanowiły próbę określenia miejsca człowieka lokalnego – podkreśla profesor Kunce. – Chciałabym wspomnieć o projekcie realizowanym w Katalonii. Badałam logiki przestrzenne, autonomię myślenia, topografię oraz doświadczenie lokalności i odrębności.

Pisząc o Śląsku, profesor Kunce rozważa przede wszystkim kwestie tożsamości, mentalności, przestrzeni myślenia. Pokłosiem refleksji jest publikacja Myśleć Śląsk. Wybór esejów (współautor: Zbigniew Kadłubek), wydana w 2007 roku. Z zebranych tekstów wyłania się Śląsk różnorodny, trudny, inspirujący, lecz również boleśnie naznaczony historią.

Ważne miejsce w działalności naukowej profesor Kunce
zajmuje interdyscyplinarny projekt „Anthropos?”
Ważne miejsce w działalności naukowej profesor Kunce zajmuje interdyscyplinarny projekt „Anthropos?”

Ważne miejsce w działalności naukowej profesor Kunce zajmuje interdyscyplinarny projekt „Anthropos?”, zainicjowany w 2002 roku, definiowany jako wypływający ze zdziwienia nad Człowiekiem i Kulturą. W ramach tego projektu wydawane jest czasopismo naukowe, a także organizowane spotkania i wykłady humanistyczne, konferencje oraz konkursy popularnonaukowe. Projekt jednoczy badaczy humanistów – filologów, kulturoznawców, filozofów kultury. W grudniowym numerze pojawiły się m.in. refleksje poświęcone zagadnieniu odpowiedzialności. W 2013 roku, w jubileuszowych numerach (z okazji dziesięciolecia), podjęty zostanie temat sztuki życia.

Przyświecająca projektowi „Anthropos?” idea przekłada się na refleksje zorientowane nie tylko wokół pracy naukowej.

– Interesuje mnie pobyt w autonomicznych regionach i krainach Europy. Przebywając w Katalonii, dostrzegam nie tylko wspólnotowość, ale indywidualizm w myśleniu jej mieszkańców. Specyficzna przestrzeń to siła kulturowa – opowiada profesor Kunce.

Wartości i dystansu do świata pani profesor szuka w sporcie – biega, gra w tenisa oraz jeździ na nartach. Jak przypomina, konieczność zachowania samodyscypliny podczas aktywności fizycznej przekłada się na dobrą kondycję ducha.

Autorzy: Agata Hajda