Przechowuje i zabezpiecza kilkanaście tysięcy metrów bieżących akt, wytworzonych głównie przez instytucje administracji państwowej i samorządowej, wymiar sprawiedliwości oraz przedsiębiorstwa działające na terenie województwa śląskiego. Prowadzi działalność edukacyjną - organizuje konferencje, wykłady i szkolenia dla uczniów, studentów, regionalistów. Stanowi bazę źródłową do licznych badań naukowych. Przygotowuje wystawy, na których prezentowane są materiały historyczne dotyczące dziejów Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego. Na bieżąco współpracuje z Instytutem Historii Uniwersytetu Śląskiego i innymi ośrodkami naukowymi. Archiwum Państwowe w Katowicach - jedna z najstarszych tego typu instytucji w Polsce - obchodzi właśnie siedemdziesięciolecie istnienia. Z tej okazji w siedzibie AP przy ul. Józefowskiej 104 odbyła się jubileuszowa gala połączona z dniem otwartych drzwi, podczas którego można było poznać specyfikę pracy archiwistów i obejrzeć najciekawsze dokumenty z bogatych zbiorów katowickiej placówki.
Początki Archiwum Państwowego w Katowicach sięgają 1932 roku, kiedy ówczesny Wojewoda Śląski Michał Grażyński podpisał Tymczasowy Regulamin Archiwum Akt Dawnych Województwa Śląskiego.
> |
Zwiedzanie wystawy W królestwie szpargałów - 70 lat archiwum Państwowego w Katowicach. |
Archiwum Państwowe w Katowicach należy obecnie do największych w kraju - przechowuje około 16 tysięcy metrów bieżących akt z okresu od końca XIII wieku do czasów najnowszych. Gromadzi dokumenty administracji państwowej i samorządowej, wymiaru sprawiedliwości, akta notarialne, miejskie, gminne, cechowe, dokumenty instytucji kulturalno-oświatowych, spółdzielczych i społecznych, stowarzyszeń i partii politycznych, akta przedsiębiorstw przemysłowych, a także zbiory kartograficzne, sfragistyczne i fotograficzne. Najstarszy dokument przechowywany w archiwum pochodzi z 1287 roku (potwierdzenie nadania kościołowi św. Wojciecha w Mikołowie dwóch ogrodów, lasu i pola). Do szczególnie cennych zabytków należą także: Protokolarz miasta Woźnik (1482-1598), zawierający zapisy w języku czeskim, polskim, łacińskim i niemieckim oraz czerwona księga miejska Mysłowic (1590-1700). Archiwum posiada wielotysięczny zbiór kartograficzny, w którym na szczególną uwagę zasługuje kolorowa mapa gospodarcza ziemi pszczyńskiej Andreasa Hindenberga z 1636 roku.
- AP w Katowicach jest jedną z najstarszych instytucji odrodzonego po 1918 roku państwa polskiego na Śląsku.
Jubileusz, który obchodzimy, służyć ma odnowieniu świadomości jej roli i wagi, wówczas w autonomicznym województwie śląskim, później w Polsce Ludowej, jak i dzisiaj, w wolnej Rzeczpospolitej - mówi dr Zygmunt Partyka, Dyrektor Archiwum Państwowego w Katowicach - Archiwum jest nie tylko placówką naukową, wysoko specjalistycznym warsztatem reprograficzno-konserwatorskim, skarbnicą wyjątkowej klasy zabytków kultury. Stanowi także miejsce przechowywania informacji o funkcjonowaniu państwa na tym specyficznym, śląsko-dąbrowskim terenie. Tak jak burzliwe, bolesne i ciekawe były losy tej ziemi, tak bogate i różnorodne są dokumenty przechowywane w naszej placówce. Są one dowodem polskości i europejskości tej ziemi. Ziemi leżącej na skraju różnych kultur i narodowych tożsamości - podkreśla Partyka. W zasobach Archiwum Państwowego w Katowicach znajdują się zbiory, w których wyraźne są akcenty czeskie, niemieckie, pruskie, austriackie i rosyjskie, materiały ilustrujące skomplikowane dzieje stosunków polsko-niemieckich, polsko-czeskich i polsko-ukraińskich, historię przemysłu europejskiego oraz dzieje śląskich instytucji kultury. Nie brakuje unikatowych dokumentów dotyczących różnych wyznań, m.in. ewangelickiego, mojżeszowego i prawosławnego.
> Konsul generalny Ukrainy w Polsce
w towarzystwie pracowników i gości
Archiwum Państwowego w Katowicach.
- Trudno wyobrazić sobie badania nad historią Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego bez dostępu do zasobów Archiwum Państwowego w Katowicach. Zbiory tej instytucji stanowią albo uzupełnienie wiedzy o dziejach regionu i państwa, albo, co częste, jedyne źródło tej wiedzy, wszak w katowickim archiwum znajduje się mnóstwo dokumentów i innych materiałów, posiadających wartość unikatową dla historyków, regionalistów, politologów, prawników czy dziennikarzy - twierdzi prof. dr hab. Antoni Barciak z Zakładu Nauk Pomocniczych Historii Instytutu Historii Uniwersytetu Śląskiego - Dzięki współpracy Archiwum Państwowego w Katowicach z uczelniami wyższymi i innymi ośrodkami naukowo-badawczymi powstały i wciąż powstają interesujące prace i publikacje poświęcone dziejom Śląska, przede wszystkim w okresie Drugiej Rzeczpospolitej. Mam tu na myśli zarówno prace naukowców, jak i studentów historii czy innych kierunków humanistycznych, których zainteresowania koncentrują się wokół badań nad przeszłością regionu - mówi prof. Barciak.
Zdaniem Dyrektora Zygmunta Partyki jubileusz Archiwum Państwowego w Katowicach może stanowić okazję do
> |
Goście jubileuszowej gali. |