II Katowickie Dni Henryka Mikołaja Góreckiego

Filharmonicy śląscy w hołdzie Mistrzowi

Nie jest dziełem przypadku, że imię Henryka Mikołaja Góreckiego nosi Filharmonia Śląska, miejsce, które w życiu kompozytora odegrało niezwykle ważną rolę. Jak bowiem pisał we wspomnieniach twórca Symfonii pieśni żałosnych: „Muzycy Filharmonii Śląskiej urządzili mój PIERWSZY w życiu koncert kompozytorski – studentowi III roku Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Katowicach. To były moje muzyczne narodziny – wielkie i ważne dla mnie przeżycie. Z Rydułtów czy Rybnika jeździłem do Katowic na piątkowe koncerty symfoniczne Filharmonii Śląskiej. Widziałem – słyszałem wielu wybitnych wykonawców, pierwszy raz usłyszałem na żywo IV Symfonię Karola Szymanowskiego z Drzewieckim przy fortepianie. Poznałem utwory, o których czytałem tylko w podręcznikach...”.

Jadwiga Górecka, żona kompozytora, podzieliła się rodzinnymi wspomnieniami podczas
spotkania poprowadzonego przez Violettę Rotter-Kozerę
Jadwiga Górecka, żona kompozytora, podzieliła się rodzinnymi wspomnieniami podczas spotkania poprowadzonego przez Violettę Rotter-Kozerę

W pierwszą rocznicę śmierci kompozytora (14 listopada 2011 roku) Filharmonia Śląska przyjęła imię Henryka Mikołaja Góreckiego. Od 2013 roku jest także organizatorem Katowickich Dni Muzyki Patrona, które odbywają się od 12 listopada do 6 grudnia, upamiętniając daty urodzin (6 XII) i śmierci kompozytora (12 XI).

Na tegoroczną edycję złożyło się sześć koncertów, w których uczestniczyły trzy filharmoniczne zespoły artystyczne oraz zaproszeni goście, wśród których znaleźli się między innymi: światowej sławy organista Johannes Götz, koncertująca nie tylko w Europie japońska pianistka Rina Sudo, znakomity dyrygent urodzony w Chinach Singapurczyk James P. Liu oraz jeden z najwybitniejszych polskich klawesynistów i organistów Marek Toporowski. 19 listopada gościem specjalnym wydarzenia była Jadwiga Górecka, żona kompozytora.

Myślą przewodnią muzycznej uczty było zaprezentowanie dzieł Henryka Mikołaja Góreckiego w kontekście dorobku minionych epok i utworów innych kompozytorów, których cenił Patron filharmoników śląskich. II Katowickie Dni Henryka Mikołaja Góreckiego zainaugurował koncert w międzynarodowej obsadzie. Połowę zespołu stanowili muzycy RTV Slovenia Symphony Orchestra – jednej z partnerek filharmoników, realizujących unijny projekt ONE (an Orchestra Network for Europe), w którym biorą udział muzycy z Francji, Polski, Słowacji, Słowenii, Czech i Niemiec. Połączone orkiestry wystąpiły pod batutą światowej sławy polskiego dyrygenta – Jerzego Salwarowskiego. W pierwszej części koncertu inauguracyjnego pojawiły się pieśni Henryka Mikołaja Góreckiego z dwóch opusów – Szeroka woda, op. 39 i Wieczór ciemny się uniża, op. 45 w wykonaniu śpiewaków filharmonicznego chóru pod dyrekcją Jarosława Wolanina. Warto dodać, że fragmenty Szerokiej wody uświetniły 14 listopada 2011 roku uroczystą sesję Sejmiku Województwa Śląskiego, podczas której podjęto uchwałę nadającą Filharmonii Śląskiej imię Henryka Mikołaja Góreckiego. Drugą część koncertu wypełniła VII Symfonia „Leningradzka” Dymitra Szostakowicza, utwór skomponowany podczas wojny, owiany legendą, który przyniósł jej twórcy światowy rozgłos.

Podczas kolejnych wieczorów melomanii mogli jeszcze dwukrotnie obcować z kompozycjami H.M. Góreckiego w wykonaniu Śląskiej Orkiestry Kameralnej: 15 listopada pod dyrekcją Roberta Kabary wysłuchali Koncertu na klawesyn i orkiestrę smyczkową, a 6 grudnia Trzech utworów w dawnym stylu pod dyrekcją Jana Wincentego Hawla.

Oprócz kompozycji Patrona Filharmonii rozbrzmiewała także muzyka Wojciecha Kilara (Orawa), Josefa Suka (Serenada Es-dur op. 6 na orkiestrę smyczkową), Carla Marii von Webera, Fryderyka Chopina, Antoniego Dvořáka, a podczas koncertu organowego w wykonaniu Johannesa Götza pojawiły się utwory Oliviera Messiaena, Charles’a M. Widora, Johanna Sebastiana Bacha, Juliusa Reubkego. 81. rocznicę urodzin Henryka Mikołaja Góreckiego uświetnił koncert finałowy tegorocznych Dni, 6 grudnia w Sali Koncertowej im. Karola Stryji rozbrzmiewała muzyka Patrona Filharmonii Śląskiej, Georga Frierdricha Händla – jego pierwszy z włoskich psalmów – Dixit Dominus. Wieczór ten przyniósł także nie lada niespodziankę, było nią prawykonanie Inspiracji lirycznych na głos żeński, orkiestrę smyczkową, fortepian i perkusję do wierszy C.K. Norwida – 150. dzieło Jana Wincentego Hawla, wybitnego polskiego kompozytora, dyrygenta i wieloletniego dyrektora artystycznego Śląskiej Orkiestry Kameralnej.

Zapewne miłym prezentem był dla melomanów wieczór 19 listopada, podczas którego w ramach programu z cyklu „Filharmonia w starej Bibliotece” usłyszeć można było nie tylko znakomity koncert w wykonaniu Śląskiej Orkiestry Kameralnej, ale także posłuchać rodzinnych wspomnień żony kompozytora Jadwigi Góreckiej, z którą spotkanie prowadziła Violetta Rotter-Kozera.

Wkrótce czeka nas kolejne wielkie wydarzenie. IV Symfonia Tansman Epizody H.M. Góreckiego dokończona przez syna kompozytora – Mikołaja – miała już swoje prawykonanie w londyńskiej Royal Festival Hall, gdzie 12 kwietnia 2014 roku pod batutą polsko-rosyjskiego dyrygenta Andrzeja Boreyki London Philharmonic Orchestra zaprezentowała ostatnią kompozycję twórcy Muzyki staropolskiej. Filharmonicy śląscy zapowiedzieli, że już w lutym utwór ten zagości w Sali Koncertowej im. Karola Stryji.

Autorzy: Maria Sztuka
Fotografie: Tomasz Griessgraber