W spotkaniu, któremu patronował Zakład Teorii Muzyki i Kompozycji Instytutu Muzyki Wydziału Artystycznego UŚ, uczestniczyli naukowcy reprezentujący różne specjalności uprawiane w środowiskach akademickich Katowic, Rzeszowa, Warszawy, Wrocławia, Bytomia i Cieszyna. Kierownikiem naukowym projektu była dr hab. prof. UŚ Jadwiga Uchyła-Zroski, natomiast sprawami organizacyjnymi zajmował się zespół pracujący pod kierunkiem dr Magdaleny Szyndler.

Muzeum im Jana Wałacha w Istebnej-Andziołówce

W założeniu organizatorów konferencja miała być przestrzenią rozmowy na temat poznawania, tworzenia i propagowania folklorystyki muzycznej i rodzimej kultury ludowej. Przedstawiając cele i główne tezy obrad, prof. Jadwiga Uchyła-Zroski wskazała również, że konferencja ta wpisuje się w cykl ogólnopolskich obchodów Roku Kolbergowskiego, który jest upamiętnieniem 200. rocznicy urodzin Henryka Oskara Kolberga – etnografa, folklorysty i kompozytora, badacza o największym w dziewiętnastowiecznej Europie dorobku w dziedzinie folklorystyki, autora 33 monografii poświęconych polskiej sztuce i kulturze ludowej.

Panel pierwszy wypełniło pięć wystąpień urozmaiconych pokazami multimedialnymi. Obraz muzyki tradycyjnej w polskiej literaturze pięknej okresu międzywojennego przedstawił prof. Zbigniew Jerzy Przerembski (UWr, PAN Warszawa), natomiast elementy podhalańskie i kurpiowskie w wybranych kompozycjach polskich XX wieku zaprezentowała dr hab. Bogumiła Mika (UŚ). Trzy kolejne wystąpienia miały charakter interdyscyplinarny. Wprowadziły słuchaczy na grunt sztuki ceramicznej, technik multimedialnych i twórczości malarskiej Jana Wałacha. Dr hab. Małgorzata Krentowicz (UŚ) przedstawiła wyniki projektu badawczego „Sztuka, design, rzemiosło”. Wystąpienie znalazło potwierdzenie w wizualnych prezentacjach wyrobów ceramicznych z elementami koronkarstwa koniakowskiego. Dr Kaja Renkas i dr Kinga Kroczek przedstawiły twórczość Jana Wałacha z wykorzystaniem najnowszych technik multimedialnych. Refleksje nad twórczością malarską tego artysty jako źródła badań antropologicznych i muzykologicznych przybliżyły mgr Ewa Cudzich (UŚ) oraz mgr Katarzyna Szyszka (UWr).

Panel drugi otworzyło wystąpienie dr. Krzysztofa Gawlasa pt. „Komputerowe przetworzenia źródłowego materiału muzycznego we współczesnym warsztacie kompozytora”. Inspiracje folklorem w twórczości kompozytorskiej Jana Gawlasa przybliżyła mgr Danuta Zoń-Ciuk (UŚ). Kolejne wystąpienia nawiązywały do muzycznej kultury ludowej na Śląsku, m.in. gromadzenia pieśni ludowych na ziemi pszczyńskiej – dr hab. Joanna Glenc (UŚ); 20-lecia Międzynarodowego Festiwalu „Złoty Kłos” w Zebrzydowicach – dr Jadwiga Sikora (UŚ); obecności folkloru w edukacji szkolnej, a także w programach Kolegium Nauczycielskiego w Bytomiu – mgr Grażyna Leśniczak.

Podczas trzeciego panelu niezwykle ciepło został przyjęty występ dzieci z Przedszkola nr 20 w Cieszynie w układzie tanecznym mgr Grażyny Kumiegi. O roli tańca ludowego w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej mówiła dr Ewa Bogdanowicz (UŚ). Realizacja założeń solmizacji względnej Zoltana Kodalya w edukacji muzycznej stała się głównym wątkiem wypowiedzi prof. Anny Walugi (AM w Katowicach). Sylwetkę oraz działalność pedagogiczną Karola Hławiczki przybliżył dr hab. Hubert Miśka (UŚ). W panelu zaprezentowano również działalność akademickiego Międzywydziałowego Zespołu Folkowego „FolkUŚ”.

Panel czwarty rozpoczęła prof. zw. Krystyna Turek (UŚ) referatem „Tropy badawcze działalności naukowej Adolfa Dygacza” – folklorysty, etnomuzykologa i badacza kultury śląskiej. Folklor muzyczny w poemacie Cyganka Jana Kupca przedstawiła prof. UŚ Jadwiga Uchyła-Zroski. Badania nad polskim folklorem Wiślan, mieszkających w miejscowości Ostojičevo w serbskiej prowincji Wojwodina omówiła, łącznie z zaprezentowaniem nagrań, dr Magdalena Szyndler. Obrady zakończyła dr hab. Izabella Zielecka-Panek (UŚ), przedstawiając problematykę wykonawczą stylizowanej pieśni ludowej na przykładzie repertuaru Chóru Uniwersytetu Śląskiego „Harmonia” oraz Zespołu Kameralnego „Ad Libitum”.

W uroczystym koncercie wieczornym mgr Grzegorz Niemczuk (UŚ) wykonał Mazurki Fryderyka Chopina i Aleksandra Skriabina, a melodie ludowe w improwizacjach fortepianowych zaprezentował dr Tomasz Orlow (UŚ). Występ chóru „Harmonia” pod dyrekcją I. Zieleckiej-Panek z repertuarem muzyki ludowej zakończył część artystyczną konferencji. Koncert prowadziła mgr Grażyna Durlow (UŚ).

W drugim dniu konferencji uczestnicy udali się do Istebnej. W Muzeum Regionalnym „Na Grapie” w Istebnej-Jaworzynce zwiedzili wystawę Mikołaje z cyklu obrzędowości dorocznej, a w Muzeum im. Jana Wałacha w Istebnej-Andziołówce wzięli udział w prezentacji ludowych instrumentów muzycznych z obszaru Karpat. Obecność tych wątków istotnie wzbogaciła zakres tematyczny i poznawczy treściowo bogatej i pod każdym względem udanej konferencji