Przez prawie cały październik 2013 roku w 14 miastach Śląska i Zagłębia odbywała się 12. edycja Festiwalu Nordalia

Relacja z „nieodbytej” podróży

Tradycyjnie już jesienią kilkanaście miejscowości województwa śląskiego stało się w ramach festiwalu Nordalia przestrzenią polsko-skandynawskiego spotkania. W tym roku wydarzenia festiwalowe obywały się pod patronatem skandynawskich ambasad: Danii, Finlandii, Norwegii i Szwecji, a także Honorowego Konsula Generalnego Islandii oraz wicemarszałka województwa śląskiego i prezydenta Katowic.

W debacie pt. Kobieta dawniej i dziś w krajach nordyckich i w Polsce uczestniczyli m.in: JE Ambasador Szwecji Staffan Herrström,
Konsul Honorowy Królestwa Norwegii Marian Mikołajski oraz Konsul Honorowy Niderlandów Magdalena Pramfelt
W debacie pt. Kobieta dawniej i dziś w krajach nordyckich i w Polsce uczestniczyli m.in: JE Ambasador Szwecji Staffan Herrström, Konsul Honorowy Królestwa Norwegii Marian Mikołajski oraz Konsul Honorowy Niderlandów Magdalena Pramfelt

W tym roku przestrzenią prelekcji i spotkań stały się m.in. Centrum Informacji Naukowej i Biblioteka Akademicka oraz sosnowieckie Wydziały Uniwersytetu Śląskiego – Filologiczny i Nauk o Ziemi. Na Wydziale Nauk o Ziemi Festiwal Nordalia gościł po raz kolejny działający w Sosnowcu Uniwersytet Trzeciego Wieku. Ogromna aula Wydziału wypełniona była imponującą liczbą słuchaczy... Bez wątpienia jest to świadectwem uniwersalności idei i spotkań proponowanych przez organizatorów festiwalu, w którym od lat uczestniczą najstarsi i najmłodsi – wszyscy, którzy pragną doświadczyć dalekiej Północy w swoim lokalnym świecie.

Ta jedyna podróż wyobraźni w kulturę nordycką stała się możliwa za sprawą wystaw i wernisaży, prelekcji i debat, wykładów i wieczorów autorskich, projekcji filmów, dokumentalnych, jak i fabularnych, warsztatów i turniejów wiedzy o państwach skandynawskich, koncertów i muzycznych audycji radiowych oraz trzeciej odsłony konkursu na projekt produktu promującego kulturę skandynawską „Nordalicus”, który w tym roku zwieńczył festiwalowe spotkania. Spośród 21 przyjętych prac jury za najlepszą uznało (podobnie jak w roku 2012, chociaż wówczas ex aequo z Aleksandrą Klimas) pracę Jagody Rudek z katowickiej ASP. Doceniono również projekty Jakuba Sojki (ASP Katowice) oraz duetu Agaty Fangor- Grab i Magdaleny Jaenschke (Politechnika Śląska), nagradzając ich odpowiednio II i III miejscem za zestaw śniadaniowy wikinga oraz nietypowy komplet termicznych, bardzo kawowych kubków. To świadectwo nieograniczoności wyobraźni, która pozwala nie tylko doświadczać szeroko pojętej kultury nordyckiej, ale i uczestniczyć w jej tworzeniu.

Pracownicy Uniwersytetu Śląskiego od lat uczestniczą w tym interdyscyplinarnym wydarzeniu. W wyjątkowe wyprawy zabrali uczestników spotkań i słuchaczy prof. dr hab. Dariusz Rott (m.in. „Thor Heyerdahl – ostatni potomek wikingów”) oraz dr Jacek Kurek (m.in. „Na najdalszym skraju morza” – audycje z cyklu „Noc nie bez końca” w Radiu eM). Od lat dobrym duchem Festiwalu jest również dr Jakub Morawiec, na co dzień znawca historii dawnej Skandynawii. Wszystkie doświadczenia spotkań sprawiły, że nordycka podróż, chociaż fizycznie „nieodbyta”, stała się rzeczywistością. W głównej mierze to zasługa Marii Danielskiej – pomysłodawczyni, animatorki idei Nordaliów, a nade wszystko organizatorki wydarzeń festiwalowych i osoby kochającej Północ, czego świadectwem była wystawa fotografii z jej zbiorów rodzinnych. Tradycyjnie dużym zainteresowaniem cieszyły się spotkania poświęcone tak bardzo dziś popularnemu w Polsce skandynawskiemu kryminałowi.

Liczne grono słuchaczy zgromadziła także zorganizowana w przestrzeni Uniwersytetu debata poruszająca modne współcześnie zagadnienie badań nad rolą kobiety w kulturze pt. Kobieta dawniej i dziś w krajach nordyckich i w Polsce. W dyskusji uczestniczyli m.in: JE Ambasador Szwecji Staffan Herrström (będący w tym roku gościem honorowym Festiwalu), Konsul Honorowy Królestwa Norwegii Marian Mikołajski oraz Konsul Honorowy Niderlandów Magdalena Pramfelt.

Nordalia wypracowały znakomitą formułę, dzięki czemu stały się festiwalem rozpoznawalnym w śląskim i zagłębiowskim horyzoncie kulturalnym. Szeroki społeczny oddźwięk to świadectwo zarówno niekłamanej wartości tej interdyscyplinarnej propozycji, jak i potrzeby człowieka, który w dalekie, kształcące i przynoszące satysfakcje podróże wybiera się chętnie także wtedy, gdy nie opuszcza swojego domu.

Barwnie i przekonująco pisał w kunsztownie i artystycznie wydanej książce Radosław Nowakowski, relacjonując swoją „nieodbytą” podróż skandynawską: „Znacznie częściej pisze się relacje z podróży odbytych niż nieodbytych. Znacznie częściej opisuje się też krainy zwiedzone, niż nie zwiedzone. Może się to wydać nieco dziwne, chociaż zapewne się takim nie wydaje, ale przecież ludzie znacznie częściej nie podróżują, niż podróżują, znacznie częściej wyobrażają sobie podróże i o nich marzą”.

Doświadczenie Nordaliów to dla jednych okazja do wspomnień, a dla innych do tego, by marzyć i rozbudzać wyobraźnię. Jeszcze inni przychodzą, by zdobyć wiedzę albo zrozumieć Innego... Jedno nie ulega wątpliwości: nawet gdy nie zawsze możemy podróżować i znaleźć się tam, gdzie tego najbardziej pragniemy, wcale to nie oznacza, że miejsca te są nam odebrane... To jedna z najpiękniejszych nauk, które zawdzięczamy Nordaliom.

Autorzy: Anna Piontek
Fotografie: Maria Danielska