Prof. zw. dr hab. Krzysztof Rostański był dobrze znany w środowisku naukowym kraju (szczególnie botanikom), ale również w całej Europie, a nawet na innych kontynentach. Znakiem rozpoznawczym Profesora – jak trudno napisać – była Jego nieustająca pogoda ducha, uśmiech, życzliwość dla świata i ludzi. W środowisku badaczy tym znakiem firmowym był wiesiołek, nachkertze, evening-primrose, Oenothera. Roślinom tym poświęcił Profesor nieomal całe życie zawodowe.

W poszukiwaniu wiesiołków śp. Profesor Krzysztof Rostański przemierzył kontynent europejski, organizując w tym celu blisko 30 wypraw badawczych

W poszukiwaniu wiesiołków przemierzył kontynent europejski, organizując w tym celu blisko 30 wypraw badawczych, a także przejrzał dokładnie zielniki w najważniejszych ośrodkach naukowych Europy. Pierwszy artykuł poświęcony jednemu z gatunków wiesiołka: wiesiołkowi śląskiemu Oe. subterminalis (= Oe. silesiaca) opublikował w 1959 roku. Łącznie prac poświęconych gatunkom i mieszańcom z tego rodzaju, występującym w Polsce i innych krajach europejskich, ukazało się ponad 80. Ukoronowaniem badań nad rodzajem Oenothera jest publikacja, która ukazała się drukiem w 2010 roku Evening–Primroses (Oenothera) occurring in Europe – Wiesiołki Oenothera występujące w Europie. Trafiła ona do rąk botaników podczas jubileuszowej sesji naukowej zorganizowanej z okazji 80-lecia urodzin Profesora Rostańskiego. Opracowanie to zawiera klucz do oznaczania gatunków z rodzaju Oenothera oraz opisy 61 taksonów odnotowanych dotąd w różnych rejonach kontynentu europejskiego. Warto przypomnieć, że do połowy ubiegłego wieku podawano dla Polski tylko dwa gatunki Oe. biennis i Oe. muricata. Zasługą Profesora jest identyfikacja oraz opisanie 34 gatunków i utrwalonych mieszańców taksonomicznych.

Droga naukowa Krzysztofa Rostańskiego rozpoczęła się w roku 1949 w Toruniu, gdzie podjął studia przyrodnicze na Uniwersytecie im. Mikołaja Kopernika. Jak często wspominał, wprowadzono wówczas dwustopniowość studiów wyższych, zatem po 3 latach uzyskał dyplom ukończenia studiów biologicznych I stopnia. Na studia magisterskie II stopnia został skierowany do Wrocławia, na Wydział Nauk Przyrodniczych tamtejszego Uniwersytetu, gdzie specjalizował się w zakresie botaniki systematycznej w Katedrze Morfologii i Systematyki Roślin pod kierunkiem prof. Stanisława Kulczyńskiego. Przedmiotem pracy magisterskiej była produkcja nasienna w naturalnym zbiorowisku łąkowym Łąk Sulistrowickich k. Sobótki w porównaniu ze zbiorowiskiem ruderalnym na gruzach Wrocławia.

Po uzyskaniu dyplomu w 1954 roku, ówczesny magister Krzysztof Rostański podjął pracę w katedrze kierowanej przez prof. Stanisława Kulczyńskiego w charakterze asystenta. Po roku pracy awansował na stanowisko starszego asystenta, a następnie został kustoszem Zielnika Instytutu Botaniki Uniwersytetu Wrocławskiego. To właśnie w tym okresie rozpoczął swoją przygodę z wiesiołkiem, podejmując się studiów rewizyjnych zbiorów zielnikowych wiesiołków z różnych zielników europejskich i poszukiwań terenowych, początkowo na obszarze Polski, by z czasem objąć badaniami nieomal całą Europę. Lista krajów europejskich, dla których Profesor opracował ten rodzaj jest długa – jest ich blisko 20.

Tytuł doktora nauk przyrodniczych został Mu przyznany w 1964 roku na podstawie rozprawy poświęconej wiesiołkowi: „Badania taksonomiczne nad gatunkami rodzaju Oenothera L. z podrodzaju Euoenothera”. Stopień doktora habilitowanego uzyskał w 1972 roku, jeszcze na Wydziale Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Wrocławskiego. Rozprawa habilitacyjna poświęcona była taksonomii i geograficznemu rozmieszczeniu gatunków rodzaju Valeriana w Polsce i na sąsiednim terenie ZSRR. Tytuł profesora nadzwyczajnego (1983) oraz profesora zwyczajnego (1992) otrzymał już w „okresie katowickim”, który rozpoczął się jesienią 1971 roku.

Pan Profesor wielokrotnie przywoływał w swoich wspomnieniach to zdarzenie, kiedy w czerwcu 1971 roku odwiedził Go w Zielniku Wrocławskim, wówczas docent, Florian Celiński w towarzystwie studenta IV roku Stanisława Cabały, dziś profesora i kierownika Katedry Ekologii, proponując przeniesienie na Uniwersytet Śląski, gdzie organizował się Wydział Biologii. Propozycja została przyjęta, a sam Profesor związał się ostatecznie na 34 lata z Wydziałem Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Śląskiego. Początkowo pracował tu jako adiunkt w Katedrze Systematyki i Geografii Roślin, kierowanej przez prof. Floriana Celińskiego, a od 1977 roku – jako kierownik nowo utworzonej Katedry Botaniki Systematycznej, którą kierował do czasu przejścia na emeryturę w 2005 roku.

Powróćmy jednak do zainteresowań naukowych Pana Profesora, które nie skupiały się wyłącznie na taksonach z rodzaju Oenothera. Obejmowały one taksonomię i geografię roślin oraz ochronę przyrody. Na trwałe weszły do nauki i cieszą się szczególnym uznaniem opracowania monograficzne poświęcone taksonomii rodzajów, poza Oenothera, także: Ludwigia, Euphorbia, Valeriana, Aster, Solidago. Oryginalne interpretacje taksonomiczne, zaproponowane przez Profesora, zostały przyjęte w dziełach o zasięgu światowym (np. Index Kewensis) oraz we florach niektórych krajów. Znaczny udział dorobku naukowego Profesora Rostańskiego stanowią prace z zakresu florystyki, chorologii roślin oraz ochrony przyrody. Warto dodać, że zainteresowania Profesora obejmowały także – może mniej popularną, ale niezwykle istotną w dokumentowaniu badań – historię botaniki.

Ogółem w latach 1956–2010 Profesor Krzysztof Rostański opublikował 218 artykułów naukowych i monografii. Ma w swoim dorobku także świadectwo racjonalizatorskie Akademii Medycznej we Wrocławiu pt. „Selekcjonowanie różnych gatunków i ekotypów wiesiołka pochodzenia krajowego i zagranicznego” oraz świadectwo współtwórcy odmiany wiesiołka Amar w roku 2001. Bogaty dorobek naukowy uzupełniają opracowania popularno-naukowe. Za popularyzowanie badań botanicznych przyznano Profesorowi medal Polskiego Towarzystwa Botanicznego im. Bolesława Hryniewieckiego oraz Medal Edukacji Narodowej. W czasie swojej pracy zawodowej Profesor uzyskał stypendia zagraniczne, odbył długoterminowe staże naukowe, m.in. w Instytucie Botaniki Uniwersytetu w Budapeszcie, Instytucie Botaniki im. Komarowa w Leningradzie, Instytucie Botaniki Czeskiej Akademii Nauk w Pruhonicach, w Ogrodzie Botanicznym Uniwersytetu w Düsseldorfie, w Muzeum Botanicznym Uniwersytetu w Lund (Szwecja).

Ze szczególnym sentymentem wspominał zawsze Pan Profesor swój dwukrotny pobyt w Ogrodzie Botanicznym Uniwersytetu w Hawanie. W sumie na Kubie Profesor spędził 12 miesięcy, pracując m.in. nad taksonami z rodzaju Ludwigia. W czasie swoich podróży badawczych gromadził także materiały dokumentacyjne, które znacząco wzbogaciły kolekcję śląskiego zielnika.

Kreśląc tylko w zarysie sylwetkę Profesora Krzysztofa Rostańskiego, należy opisać Go jako kompetentnego i aktywnego recenzenta zarówno dorobku naukowego ludzi nauki, jak i rozpraw habilitacyjnych, doktorskich, projektów badawczych i licznych artykułów. Chętnie angażował się w prace krajowych i zagranicznych towarzystw naukowych, których lista jest imponująca, poświęcał czas na pracę w redakcjach i radach redakcyjnych czasopism specjalistycznych. Nie sposób nie wspomnieć działalności dydaktycznej Profesora. Jego otwartość i życzliwość podkreślana jest przez kolejne pokolenia studentów i doktorantów. Wielu studentów korzystało, i korzysta nadal, ze skryptu jego autorstwa Wykłady z botaniki systematycznej i kluczy do oznaczania drzew i krzewów. Wypromował 200 magistrów biologii, a grono doktorantów Profesora liczy 22 osoby.

Za swe liczne dokonania był wielokrotnie nagradzany nagrodami JM Rektora, Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki, a także odznaczany: Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Kawalerskim Polonia Restituta, Krzyżem Oficerskim Polonia Restituta, Złotą Odznaką za Zasługi dla Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Z okazji jubileuszu urodzin i wieloletniej pracy Profesora Krzysztofa Rostańskiego, na Wydziale Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Śląskiego dwukrotnie organizowane były jubileuszowe sesje naukowe (w 2000 i 2010 roku). Jubilatowi poświęcono z tej okazji cały tom 35(32) „Acta Biologica Silesiana” (2000), w którym Jego współpracownicy omówili osiągnięcia Profesora. Z kolei w „Wiadomościach Botanicznych” (2001), w numerze 45 (3/4), Profesor Adam Zając oddał nie tylko atmosferę tych podniosłych uroczystości na naszym Wydziale, lecz w sposób zwięzły, ale dobitny, wyartykułował wszystkie atrybuty naukowe i osobowe Profesora Krzysztofa Rostańskiego. Kolejny artykuł przygotowany przez Profesora Stanisława Wikę i złożony do „Wiadomości Botanicznych” (tom 56(1/2) 2012 w druku; ukaże się w 2013 roku) przybliży ponownie sylwetkę Profesora Rostańskiego oraz zakres naukowy Jubileuszowej Sesji Naukowej, zorganizowanej z okazji 80-lecia Jego urodzin pod hasłem „Współczesność i perspektywy taksonomii roślin w Polsce. Z wiesiołkiem w tle”.

Wiele informacji na temat Jego pracy zawodowej i osiągnięć naukowych można znaleźć w takich źródłach informacyjnych, jak: Who is Who in Science and Engineering (3 wyd. 1996–1997), Who`s Who in the World (wyd. 12–14), American Biographical Institute: Five Thousands Personalities of the World (wyd. 6, 1998), Longman Reference on Reaearch Database and CD Rom (1994, 1995), Kto jest kim w woj. katowickim (1998), Kto jest kim w Polsce (1999), Encyklopedia Kto jest Kto, Polska (1992–1993), Wiatra (1992).

O Profesorze-Jubilacie pisali także R.I. Burda, W.W. Protopowa, W.K. Tohtar, M.W. Shevera w „Ukraińskim czasopiśmie Botanicznym” [2005, m. 62, nr 6]. Wzmiankowany artykuł, przetłumaczony przez Agnieszkę Dybich, zamieszczono również w miesięczniku Uniwersytetu Śląskiego [„Gazeta Uniwersytecka UŚ”, nr 6 (136), marzec 2006].

Nie sposób wymienić wszystkich dokonań Profesora w wielu dziedzinach Jego aktywności: naukowej, dydaktycznej i społecznej. My, uczniowie i bliscy współpracownicy Pana Profesora wiemy, jak rozległe były to zainteresowania. Były to wśród wielu innych: filatelistyka, numizmatyka, fotografia przyrodnicza, a przede wszystkim – literatura. Pan Profesor nieustannie czytał, a posiadając doskonałą pamięć, recytował z pamięci swoich ulubionych poetów, przede wszystkim Gałczyńskiego.

Profesor Krzysztof Rostański był nie tylko naukowcem, nauczycielem i społecznikiem, ale przede wszystkim seniorem rodu i głową licznej Rodziny: Ojcem trzech synów – Tadeusza, Adama (który podążył Jego śladem), i najmłodszego Krzysztofa Marka, z wykształcenia architekta, niestroniącego od botaniki. Profesor wraz z Małżonką, niezwykle ciepłą i cierpliwą Panią Wandą, poznaną jeszcze w czasie studiów na Uniwersytecie Wrocławskim, która wytrwale uczestniczyła we wszystkich wydarzeniach zawodowych Męża, doczekali się sześciorga wnucząt i prawnuczki Lenki.

Dzisiaj Pana Profesora Krzysztofa Rostańskiego – naszego Mistrza, Nauczyciela i oddanego Przyjaciela – nie ma już wśród nas. Pozostaną z nami wspomnienia Jego wysiłków w dążeniu do odkrywania prawdy, nie zapomnimy Jego wytrwałości, systematyczności, uporu naukowego i odwagi, a przede wszystkim poczucia humoru, życzliwości dla otaczającego Go świata i ludzi oraz zaraźliwego śmiechu.