Podstawowym problemem polskiego systemu edukacji jest jego niedostosowanie do realnych potrzeb rynku pracy

Absolwenci szkół średnich, podejmujący decyzję o wyborze kierunku studiów, kierują się aktualną modą i chwilowymi trendami w gospodarce, a nie przewidywanym zapotrzebowaniem na dany zawód w przyszłości. Aby uniknąć sytuacji masowego kształcenia bezrobotnych, polskie uczelnie włączyły się w realizację programu Leonardo da Vinci.

Program Leonardo da Vinci powstał z inicjatywy Komisji Europejskiej w 1994 roku w celu wdrażania polityki szkoleń zawodowych oraz kształcenia ustawicznego. Jego podstawowym celem jest dostosowanie systemów kształcenia poszczególnych państw Unii Europejskiej do potrzeb wspólnotowego rynku pracy m.in. poprzez wypracowanie standardów uznawalności świadectw, dyplomów i nabytych kwalifikacji. Działania w ramach programu skupiają się przede wszystkim na realizacji projektów, które wspierałyby międzynarodową mobilność zawodową. Działania te polegają na organizacji szkoleń, podczas których główny nacisk kładziony jest na umiejętności praktyczne.

Obecnie w programie uczestniczy 31 państw, w tym kraje członkowskie U.E. i EFT-y (Norwegia, Islandia, Liechtenstein), Turcja oraz Szwajcaria jako tzw. "cichy partner" (wykorzystuje własne fundusze). Adresatami są publiczne i prywatne instytucje szkoleniowe w tym szkoły wyższe, ale także instytuty badawcze, małe i średnie przedsiębiorstwa, przemysł rzemieślniczy, organizacje zawodowe samorządów lokalnych i regionalnych oraz organizacje pozarządowe.

Kiedy Leonardo przybył do Polski?

Polska uczestniczy w programie od 1998 roku, a obecnie trwa jego druga faza przewidziana na lata 2000-2006. W tym etapie kładzie się szczególny nacisk na kształcenie wstępne i szkolenie zawodowe na różnych poziomach, aby stworzyć uczestnikom programu możliwość kształcenia przez całe życie oraz przekwalifikowanie się stosownie do wymogów rynku pracy. Pozwoli to na podniesienie konkurencyjności i zwiększenie szansy na zatrudnienie.

Jak w sprawnej machinie

W ramach "Leonarda" uczelnia poszukuje zagranicznych pracodawców, którzy byliby zainteresowani współdziałaniem. Jeżeli uda się ich pozyskać, kolejnym krokiem jest zgłoszenie projektów do konkursu, podczas którego projekty są oceniane przez krajowych i unijnych ekspertów. Pozytywne rozpatrzenie, kończy się przyznaniem dotacji, a jej wysokości jest uzależniona od typu i warunków kontraktu zawartego z Krajową Agencją Programu Leonardo da Vinci. Nie istnieje natomiast możliwość indywidualnego składania projektów.

Nie tylko staże

Dofinansowanie obejmuje staże studenckie (od 3 do 12 miesięcy), absolwenckie (od 2 do 12 miesięcy) oraz wymianę doświadczeń nauczycieli akademickich i lektorów języków obcych (od 1 do 6 tygodni). Wsparcie może mieć też formę dotacji na projekt pilotażowy, mający na celu poprawę jakości kształcenia, szkolenia oraz doradztwa zawodowego.

Wśród projektów pilotażowych, szczególna uwagę zwraca się na innowacyjność metod nauczania np. poprzez użycie nowoczesnych technologii. Projekty powinny także przeciwdziałać dyskryminacji i być przyjazne pracownikom, którzy wyjeżdżają poza granice kraju. Inną forma współdziałania są projekty językowe, promujące znajomość języków i kultury innych państw, szczególnie tych mniej popularnych. Obejmują one m.in. metodykę nauczania dostosowaną do poszczególnych gałęzi gospodarki, system ocen kompetencji i analizę potrzeb językowych.

Jednym z założeń współpracy jest także budowa europejskiej sieci instytucji, które stanowiłyby swego rodzaju infrastrukturę do gromadzenia wiedzy szkoleniowej. Międzynarodowe instytucje szkoleniowe miałaby pomagać w monitorowaniu istniejących na europejskim rynku szkoleń tendencji, promować swoją działalność i rozpowszechniać uzyskane wyniki (opracowania badawcze, zbiory danych, analizy).

Wyjdzie w praktyce

Udział w programach stażowych daje studentom i absolwentom możliwość zastosowania nabytej wiedzy w praktyce i w nieco innych realiach ekonomiczno-społecznych. Nie bez znaczenia pozostaje także doskonalenie umiejętności językowych, w szczególności języka specjalistycznego, związanego z daną branżą. Jednak najważniejszym argumentem, przemawiającym za programem Leonardo da Vinci jest umiejętność przystosowania się do zupełnie nowych warunków.

RAFAŁ SMOLORZ