14 lutego 2006 r. w Centrum Technik Informatycznych zadzwonił, jak często bywa, telefon. Sprawa jednak codzienna nie była. Oto Agnieszka Sikora, dziennikarka "Gazety Uniwersyteckiej", wertując strony uczelnianego serwisu WWW zauważyła w kalendarium, że trzydzieści lat temu, 14 lutego roku 1976, Minister Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki utworzył w Uniwersytecie Śląskim nową jednostkę międzywydziałową - Centrum Techniki Obliczeniowej. Ta okrągła rocznica przez nikogo innego zauważona nie została; i w Centrum Technik Informatycznych, i w całej uczelni zapomniano, że to już od 30 lat istnieje w uczelni jednostka, której zadaniem jest działalność usługowa w zakresie informatyki na rzecz Uniwersytetu Śląskiego. I tylko czujne oko Pani Agnieszki sprawiło, że w CTI odbyła się tego dnia, zorganizowana naprędce, skromna rocznicowa uroczystość.

Przed Centrum Techniki Obliczeniowej był Ośrodek Obliczeniowy, jeszcze wtedy, gdy nie było naszej Uczelni - w filii Uniwersytetu Jagiellońskiego, w Zakładzie Fizyki Jądrowej. Gdy powstał Uniwersytet Śląski, komputery znalazły swoje miejsce przy Wydziale Matematyki, Fizyki i Chemii. Jednak i tam im było za ciasno. Zwiększające się potrzeby innych wydziałów spowodowały, że utworzono dla wspomagania informatyki jednostkę międzywydziałową - CTO.

Komputery, na których pracowano w Centrum Techniki Obliczeniowej z biegiem czasu były coraz lepsze: od Odry 1003, przez Odrę 1204, Odrę 1305, RIAD 32, RIAD 34, aż do IBM 4341. Zadania, które one realizowały, ewoluowały również: od obliczeń naukowych do przetwarzania danych dla administracji uczelni.

Pracami CTO kierowali dyrektorzy: dr Jan Błaż, dr Jacek Irlik, Andrzej Ogrodnik, dr Aleksander Górny, dr Tadeusz Panek i Krzysztof Kurczyński.

Na początku lat 90., w związku z otwarciem się Polski na świat, CTO włączyło się w rozwój sieci komputerowych, początkowo polskiej części sieci EARN/BITNET, a wkrótce i polskiego Internetu. Zmiana profilu działania Centrum Techniki Obliczeniowej sfinalizowana została kolejną zmianą dyrektora, którą to funkcję już od dziesięciu (kolejna rocznica!) lat pełni niżej podpisany.

W roku 2002 zmiany w CTO zostały uwieńczone przemianą tej jednostki w Centrum Technik Informatycznych. Dzisiejsze zadania CTI to: administracja Uczelnianą Siecią Komputerową USNET, prowadzenie usług sieciowych i prowadzenie serwisu WWW Uniwersytetu Śląskiego.

Zintegrowana pod koniec 2005 r. Uczelniana Sieć Komputerowa obejmuje 6 miast i zrealizowana jest przez około 100 urządzeń sieciowych. W skład USK wchodzi 41 sieci lokalnych i ok. 3500 komputerów. Szczególną uwagę w zarządzaniu monitorowaną na bieżąco siecią zwraca się na jej sprawność i bezpieczeństwo, eliminując wirusy, spam i nieautoryzowane rozpowszechnianie własności intelektualnej. Realizowane usługi sieciowe to m.in. przesyłanie poczty elektronicznej i hosting serwisów WWW dla pracowników i jednostek uczelni. Wykorzystanie serwisu WWW uczelni zwiększa się corocznie o połowę; w roku 2005 strony serwisu www.us.edu.pl zostały pokazane jego gościom ponad 50 milionów razy.

Centrum Technik Informatycznych pełni w Uniwersytecie Śląskim rolę operatora sieci i dostawcy usług internetowych (Internet Service Provider). Działa na styku Internetu i sieci lokalnych wszystkich jednostek uczelni. Jest jednostką niezbędną dla nowoczesnej realizacji wszystkich statutowych zadań uczelni, ponieważ w okresie dynamicznego rozwoju technologii internetowych (a przy tym wzrostu wymagań jak i - niestety - zagrożeń) umożliwia i porządkuje bezpieczne wykorzystanie sieci Internet dla nauki, dydaktyki i ich wspomagania (informacja biblioteczna) oraz administracji. Z działalności CTI, prowadzonej mimo istniejących problemów, czerpią korzyści wszyscy członkowie społeczności akademickiej.

Za następne 30 lat nie będzie już CTI, a CTO nie powróci. I tylko uczelniana sieć komputerowa pozostanie...

MACIEJ UHLIG