We współczesnym świecie coraz częściej mówi się o procesie globalizacji w wymiarze politycznym, gospodarczym i kulturalnym. Globalizacja ma wielu przeciwników, widzących w niej wyłącznie próbę ekonomicznej dominacji ze strony wielkich korporacji i wywierania politycznego wpływu przez mocarstwa. O ile w przypadku polityki i gospodarki można doszukiwać się potwierdzenia tych zarzutów o tyle umiędzynarodowienie kultury i nauki poza wszystkimi niedoskonałościami przynosi przede wszystkim technologiczny postęp, rozwój myśli ludzkiej oraz otwarcie na odmienność. Uniwersytet Śląski od lat aktywnie włącza się w te działania współpracując z ośrodkami akademickimi nie tylko z Europy.

Współpraca z zagranicznymi ośrodkami naukowymi dotycząca wymiany studentów, kadry dydaktycznej oraz badań naukowych ma na Uniwersytecie Śląskim długą tradycję. Pierwsze umowy międzynarodowe zostały zawarte w latach siedemdziesiątych ubiegłego stulecia (1971 r. z Erfurtem, 1972 r. z Ostrawą, 1975 r. z Rostowem, a więc już w początkach istnienia katowickiej uczelni. Pod koniec lat osiemdziesiątych katowicki uniwersytet mógł pochwalić się ponad 20 zagranicznymi partnerami. Po przemianach ustrojowych w Polsce proces ten uległ znacznemu przyspieszeniu, przynosząc efekt w postaci 113 bilateralnych umów międzynarodowych z uczelniami wyższymi z ok. 30 krajów. Obecnie finalizowane są kolejne umowy m.in. ze Szkołą Polską na Węgrzech oraz Chińską Akademią Nauk Rolniczych Heilongjiang z Chin. W najbliższym czasie planuje się podpisanie porozumienia z Europejską Akademią Nauk nad Życiem, Integracją i Społeczeństwem z Austrii. Należy się spodziewać, że nie będzie ono ostatnim z zawartych.

Na początek kontakt

Procedurę zawarcia umowy o stosunkach wzajemnych uruchamia decyzja Rektora na zawarcie danego porozumienia na podstawie wniosku partnera zagranicznego. Ta odgórna inicjatywa trafia następnie do Działu Współpracy z Zagranicą, który jest odpowiedzialny za dalszą koordynację przedsięwzięcia. Do kompetencji działu należy także: realizacja międzynarodowych ofert edukacyjnych, obsługa spraw dotyczących członkostwa w międzynarodowych fundacjach i organizacjach akademickich oraz działalność promocyjna na rynkach zagranicznych.

Dział Współpracy z Zagranicą jest miejscem interakcji działalności zagranicznej Uniwersytetu Śląskiego i międzynarodowej społeczności akademickiej zainteresowanej współpracą w zakresie dydaktyki, prowadzenia badań i w dziedzinach artystycznych. Dział z jednej strony sprawuje funkcję centrum informacji dla społeczności akademickiej Uniwersytetu Śląskiego głównie o stypendiach i studiach zagranicznych o kursach językowych za granicą oraz jest jedynym ośrodkiem usług w zakresie wymiany osobowej z zagranicą i wszelkich sprawach dotyczących współpracy z zagranicą. Z drugiej strony Dział Współpracy jest źródłem informacji o Uniwersytecie dla studentów zagranicznych zainteresowanych podjęciem studiów, dla naukowców starających się nawiązać współpracę badawczą z partnerami z Uniwersytetu Śląskiego oraz w wielu innych sprawach np. dotyczących ankiet, zaistnienia w różnego rodzaju katalogach czy bazach danych.

Na co można liczyć?

Każdy student decydujący się na wyjazd na uczelnię partnerską, a także każdy zagraniczny gość przybywający na Uniwersytet Śląski, może spodziewać się wsparcia ze strony Działu Współpracy z Zagranicą. Studenci polscy mogą uzyskać porady i dokładne informacje dotyczące podjęcia studiów poza granicami kraju oraz możliwości uzyskania stypendium. Ponadto pracownicy działu udzielają pomocy przy załatwianiu biletów i polis ubezpieczeniowych, kompletowaniu dokumentów oraz przyjmowaniu wniosków wyjazdowych do akceptacji Rektora.

Pomoc dla studentów zagranicznych obejmuje głównie koordynację studiów, staży i praktyk, rzetelną informację na temat możliwości podjęcia studiów na Uniwersytecie Śląskim, a także przyjmowanie wniosków o przyjęcie gościa, zabezpieczenie noclegów i środków finansowych na pobyt, przygotowywanie zaproszeń oraz ewidencję przyjazdów.

Bez promocji ani rusz

Uniwersytet Śląski jest dla zagranicznego studenta atrakcyjną alternatywą głównie ze względu na jego 12 wydziałów i 32 kierunki. Mimo tego liczba studiujących obcokrajowców w naszej Uczelni (140 osób) w stosunku do ogólnej liczby studentów jest wciąż niewielka. Aby zmienić istniejące relacje podejmowane są działania promocyjne w zakresie przygotowania wydawnictw, prowadzenia kampanii marketingowych oraz uczestnictwa w międzynarodowych targach edukacyjnych w kraju i za granicą (m.in. w Chinach). Na targi przygotowuje się specjalne materiały reklamowe, a podczas ich trwania udziela się informacji i odpowiedzi na pytania. Najskuteczniejszą formą promocji Uniwersytetu Śląskiego jest obecnie strona internetowa w języku angielskim, która cieszy się dużą popularnością internautów (72 tys. wizyt). Także w języku angielskim przygotowana została prezentacja multimedialna. Od połowy lutego, oferta Uniwersytetu znalazła miejsce na jednym z chińskich portali internetowych o nazwie Chuguo, w kolumnie rekomendującej zagraniczne uczelnie. Fakt ten jest o tyle ważny, że studia w Europie wzbudzają wśród młodych Chińczyków ogromne zainteresowanie.

Przeszkody do pokonania

Według kierownika Działu Współpracy z Zagranicą Adama Kurzei, dotychczas najwięcej zapytań dotyczących możliwości studiowania na Uniwersytecie Śląskim pochodziło od młodzieży z Nigerii, Bangladeszu i Pakistanu. Na zapytaniach niestety się kończy, ponieważ dla większości z tych młodych ludzi przeszkodą nie do pokonania jest wysoka cena studiów (studia w języku polskim to koszt rzędu 2,5 - 4 tys. euro) oraz brak znajomości języka polskiego. Aby uzyskać niezbędny do podjęcia studiów certyfikat, należy ukończyć roczny kurs w Szkole Języka Polskiego lub przystąpić do egzaminu. Dla tych, którzy nie znają naszego języka, perspektywa spędzenia roku wyłącznie na jego nauce bywa często powodem do zniechęcenia i rezygnacji. Obecnie tylko na 3 kierunkach: matematyka, fizyka i chemia stwarza się możliwość podejmowania studiów z językiem wykładowym angielskim. Najbardziej oblegane kierunki nie dają takiej możliwości, co znacznie ogranicza liczbę zainteresowanych studiami na naszej Uczelni. Dodatkowym utrudnieniem jest fakt, że tylko na 6 kierunkach istnieje możliwość studiowania na jednym roku lub jednym semestrze.

Krok w przyszłość

Zawarte umowy bilateralne stają się ważnym elementem rozwoju Uniwersytetu Śląskiego, który przekształca się w platformę wymiany myśli na poziomie międzynarodowym, podnosząc przy okazji prestiż miasta i województwa. Jeżeli tylko władzom Uczelni uda się wprowadzić wykładowy język angielski na najpopularniejszych kierunkach, a także w dalszym ciągu będzie prowadzona skuteczna kampania promocyjna, wówczas będzie można mówić o sukcesie na miarę olimpijskiego medalu.

RAFAŁ SMOLORZ