Studenckie Koło Naukowe Literatury Dawnej Civitas Mentis zorganizowało 20 maja spotkanie z Profesorem Januszem S. Gruchałą, kierownikiem Katedry Edytorstwa i Nauk Pomocniczych na Uniwersytecie Jagiellońskim, autorem wielu znaczących rozpraw poświęconych literaturze staropolskiej, sponsorem wydarzenia była Fundacja Pallas Silesia. Pretekstem do spotkania była wydana w ubiegłym roku rozprawa habilitacyjna Profesora - Iucunda familia librorum. Humaniści renesansowi w świecie książki. Profesor Gruchała, który oprócz wykształcenia polonistycznego jest filologiem klasycznym i edytorem tekstów łacińskich, wygłosił pasjonujący wykład o fascynacjach literackich renesansowych humanistów, czyli o res publica litteraria, która obejmuje całą literacką Europę. Dla pisarzy i myślicieli tej doby książka pełniła rolę wiernego przyjaciela i zawsze obecnego nauczyciela, była dobrem, które przedkładano ponad inne. Książka uobecnia autora - mówił Profesor - jest utożsamiana z autorem.

"Łowy na książki" to niezwykle ciekawy wątek historii kultury odrodzenia (od XV - XVI wieku). Mogliśmy usłyszeć wiele nowych, zaskakujących informacji i anegdot, okazało się na przykład, że słynny Erazm z Rotterdamu dopuścił się fałszerstwa, wydając rzekomo odnaleziony, a właściwie przez niego samego napisany traktat. Innego poszukiwanego dzieła - zaginionych ksiąg Ab Urbe condita Liwiusza poszukiwano nawet... w Norwegii (co nie dziwi - bezskutecznie).

Prof. Janusz S. Gruchała

Ważnym zagadnieniem omawianym przez prof. Gruchałę była doniosłość i znaczenie wynalazku druku, który pozwolił na standaryzację tekstów, ustalenie ich jednolitej formy i dokładne odwzorowanie elementów ikonograficznych. Przełomowość druku jest niedoceniana, uwzględniamy ten wynalazek w periodyzacji dziejów, lecz nie zastanawiamy się nad jego konsekwencjami kulturowymi. Prof. Gruchała podkreślając przełom, wynikający z możliwości technicznych maszyny drukarskiej Gutenberga, nawiązuje do Elisabeth Eisenstein, która pisała o swoistej rewolucji. Przeszliśmy dzięki drukowi ewolucję od książki jako symbolu statusu społecznego do książki - przedmiotu lektury.