W ostatnich latach pojawiły się nowe szersze niż dotychczas możliwości na rynku pracy absolwentów Wydziału Pedagogiczno-Artystycznego w cieszyńskiej Filii naszego Uniwersytetu. W zaistniałych warunkach, dotychczasowy nauczycielski profil studiów okazał się zbyt wąski. Wychodząc tym zewnętrznym potrzebom na przeciw, znacznie wzbogacono ofertę programową studiów. Nie mieściła się e ona jednak w istniejącej jednostce strukturalnej - Instytucie Wychowania Plastycznego. Ponieważ rozszerzyły się cele kształcenia, wymagało to przebudowy programowej, organizacyjnej, jak też zmiany nazwy z dotychczasowej - na INSTYTUT SZTUKI.

Instytut Sztuki utworzony został w kwietniu 1997 r. Wywodzi się on z istniejącego od 1973 r. Zakładu Wychowania Plastycznego, który na początku lat 80 - tych przekształcił się w Instytut Wychowania Plastycznego. Funkcje kierownicze sprawowali kolejno: prof. Zygmunt Lis, prof. Norbert Witek, a obecnie - prof. Eugeniusz Delekta.

Struktura organizacyjna tej jednostki obejmuje 5-letnie stacjonarne studia magisterskie, 3 - letnie zaoczne - zawodowe, 5 - letnie zaoczne magisterskie oraz studium podyplomowe. Młodzież kształci się w ramach następujących specjalności: malarskiej, graficznej, a ostatnio - rzeźbiarskiej oraz reklamy i marketingu. W najbliższym czasie zatwierdzona zostanie jeszcze specjalność teoretyczna - wiedza o kulturze i sztuce. Jest ona zwieńczeniem poszukiwań zespołu programowego nad uniwersytecką wersją studiów artystycznych. Każda z tych specjalności posiada stały blok przedmiotów pedagogicznych.

Przy okazji informacji o powyższym zdarzeniu, warto szerzej zapoznać naszych Czytelników z koncepcją programową studiów w Instytucie Sztuki, ze względu na nietypowy, programowy charakter. Może to być wysoce przydatne zespołom programowym z innych wydziałów naszej uczelni.

Pieczę nad tworzeniem programu studiów sprawuje Rada Artystyczna Instytutu. Przyjmują one ideę całościowego rozwoju osobowości studenta - humanisty i artysty jednocześnie.

Cieszyński Wydział Pedagogiczno-Artystyczny jest jedną z trzech uniwersyteckich placówek w kraju, gdzie przedmiotem studiów są sztuki piękne. Wydziały o podobnym profilu istnieją na UMCS w Lublinie oraz Uniwersytecie Toruńskim.

Należy podkreślić, iż tego typu uniwersyteckie studia różnią się od założeń programowych akademickich uczelni artystycznych. Założenia te ukierunkowane są na formowaniu twórców o wysokich sprawnościach warsztatowych, przy niedocenianiu, lub wręcz unikaniu sfery związanej z wartościowaniem dzieła. To, nastawione na doskonałość warsztatową kształcenie, nie prowokuje do szerszej refleksji intelektualnej, co w konsekwencji utrudnia pełny rozwój osobowości studenta.

W poszukiwaniach idei naczelnych programu kształcenia w Instytucie Sztuki, prof. Lis wraz z zespołem pracowników sięgnął do tradycji polskiego szkolnictwa wyższego. Idee te wywodzą się z doby oświecenia, kiedy to uniwersyteckie kształcenie humanistyczne stanowiło jedność ze sztukami pięknymi. Tak było na Uniwersytetach - Wileńskim, Warszawskim oraz Jagielońskim. Później te dwie dziedziny zostały rozdzielone; sztuki piękne przejęły akademie. W omawianym programie, czyni się starania powrotu do opisanej jedności - harmonijne, łączene traktowanie poznania intelektualnego z twórczą, artystyczną aktywnością studenta. Proces ten przebiega w szerokim kontekście kulturowym. Szczególnie ostatnio zaistniała tu szansa, bowiem 1 marca b. r. został utworzony Zakład Teorii Sztuki i Dydaktyki Artystycznej, kierowany przez prof. Norberta Witka. Jednym z przedmiotów o wielkich walorach kształcących jest "Wiedza o wyobraźni i formie artystycznej", realizowany wg. autorskiego programu Anny Keyhy. Jego celem jest uświadomienie studentom rozlicznych relacji pomiędzy wyobraźnią (indywidualną i zbiorową) a dziełem artystycznym w szerokim ujęciu historycznym.

Wyznaczone cele oraz teoretyczne założenia programu wymagają starannego doboru form i metod kształcenia. Przedmioty teoretyczne pozostają w tradycyjnym schemacie - wykład, ćwiczenia, seminaria. Natomiast wielką szansę dla rozwoju studenta (nie tylko jego warsztatu) są zajęcia z przedmiotów artystycznych, które odbywają się w systemie pracownianym. W Instytucie Sztuki jest 21 pracowni: w Zakładzie Malarstwa i Rysunku - 9; w Zakładzie Grafiki - 5; w Zakładzie Rzeźby; w Zakładzie Wiedzy Wizualnej - 5. Ponadto w ramach praktyk terenowych organizowane są plenery.

Ze względu na specyfikę przedmiotów artystycznych zajęcia odbywają się głównie w formie warsztatowej, co stwarza szanse dla swobodnej wymiany myśli, do dialogu, podczas samodzielnej pracy nad podjętym zadaniem artystycznym. Przy tej okazji warto zwrócić uwagę czytelnika na fakt, iż ostatnio coraz częściej stosuje się warsztatowe formy pracy ze studentem w innych, poza - artystycznych dziedzinach, naszej uczelni.

Wprowadzenie w życie tak ambitnego programu studiów zawdzięczać należy Nauczycielom Akademickim. Są wśród nich wybitni, stale poszukujący artyści, teoretycy sztuki oraz teoretycy dydaktyki artystycznej. Wraz z zespołem pracowników technicznych stwarzają niepowtarzalną atmosferę otwarcia na świat i tolerancji dla różnych postaw. artystycznych.

Autorka niniejszych słów jest przekonana, iż wielu z nas odczuwa promieniujący charakter pracy Instytutu Sztuki poprzez otwartość, dialog i chęć dzielenia się myślą o świecie, zawartą w dziełach sztuki, którymi tak hojnie jesteśmy obdarowani.

Na zakończenie - najlepsze życzenia radości i sukcesów z twórczej pracy.