UCZELNIANA EUROPA

Ośrodek Studiów Europejskich działający przy Uniwersytecie Śląskim powstał w 1996 roku, jest więc placówką stosunkowo młodą. Funkcjonuje jako wspólna jednostka organizacyjna Wydziału Prawa i Administracji oraz Wydziału Nauk Społecznych, co w sposób oczywisty wpływa na jego profil. Celem Ośrodka jest prowadzenie działalności badawczej, dydaktycznej i dokumentacyjnej w zakresie form integracji europejskiej. W niewielkim pokoiku w budynku WNS zgromadzono całkiem pokaźny księgozbiór dotyczący szeroko rozumianej problematyki europejskiej.

Integracja z Unią - to także wyzwanie edukacyjne i dlatego we wszystkich szkołach wyższych powstały i powstają takie właśnie ośrodki, katedry studiów europejskich, których zadaniem jest prowadzenie zajęć dydaktycznych poświęconych zarówno funkcjonowaniu Unii Europejskiej jak i problematyce przystąpienia do niej Polski. Jest bowiem oczywiste, że im więcej będziemy wiedzieć o samej Unii Europejskiej i jej dotychczasowych doświadczeniach tym lepiej wykorzystamy szansę, jaką dla Polski tworzy członkostwo w Unii Europejskiej. Ta problematyka integracji obejmuje zagadnienia polityczne, prawne, ekonomiczne, społeczne i na Uniwersytecie od dawna prowadzone są badania w tym zakresie przede wszystkim na Wydziale Prawa i Administracji i Wydziale Nauk Społecznych.

Potrzebne są przede wszystkim konkretne działania, których ośrodek byłby moderatorem.

W ubiegłym roku akademickim /czerwiec / wraz Fundacją Entwicklung und Frieden została zorganizowana konferencja naukowa pod hasłem "Nowy Dom Europejski: Polska i państwa Europy Środkowo-Wschodniej przed przystąpieniem do Unii Europejskiej", która jednak nie cieszyła się wielkim zainteresowaniem słuchaczy.

Zaplanowano także uruchomienie studiów podyplomowych dotyczących integracji europejskiej / 2 semestry/ od lutego 1998 r. Podobne studia działają od kilku lat na Uniwersytecie Jagiellońskim.

Pomimo wystąpień Dyrektora Ośrodka nie udało się obecnie podjąć żadnej współpracy pomiędzy Ośrodkiem a podobnymi placówkami działającymi przy innych śląskich uczelniach, np. Politechnice Śląskiej, Akademii Ekonomicznej, nie ma też kontaktów z Górnośląską Agencją Rozwoju Regionalnego odpowiadającą za problemy PHARE Struder, Rapid ani z Podkomisją Integracji Europejskiej Sejmiku Samorządowego, co umożliwiłoby bardziej skutecznie działanie.

Prof. dr hab. Jędrzej Krakowski, dyrektor Ośrodka: Zadaniem naszego Ośrodka jest podejmowanie nowych badań, w tym badań interdyscyplinarnych oraz uruchamianie różnego rodzaju programów dydaktycznych, na studiach dziennych i podyplomowych. Nie można oczywiście zaniedbać popularyzacji wiedzy o Unii Europejskiej, bo społeczeństwo musi wiedzieć, jakie będą skutki przystąpienia Polski do tej struktury. Wiedza ogólna o problematyce społeczno - polityczno - ekonomicznej integracji Polski potrzebna jest wszystkim wykształconym ludziom. Być może należałoby uruchomić wykłady na temat integracji europejskiej, nie tylko dla studentów nauk społecznych i prawa, ale także innych wydziałów.

Jaki jest stan wiedzy na ten temat wśród studentów i uczonych ?

Stan wiedzy na ten temat jest u przeciętnego studenta na Wydziale Prawa i Administracji lub Nauk Społecznych jest całkiem pokaźny. Jest to jednak wiedza dość jednostronnie kształtowana przez środki masowego przekazu. Mówi się w nich przede wszystkim o kwestiach dostosowania prawa, sprawach politycznych, natomiast niewiele mówi się o kwestiach gospodarczych. A przecież jednym z warunków przyjęcia Polski do UE jest, mówiąc językiem dokumentu " zdolność do sprostania konkurencji i siłom rynkowym wewnątrz Unii". A to jest sprawa najtrudniejsza!

Jak dotąd nie ma jednak na Uniwersytecie Śląskim kierunku studiów lub specjalizacji europeistyka?

Jestem przeciwnikiem takich studiów, należy kształcić prawników, ekonomistów, socjologów. Każda z tych specjalizacji powinna dostarczać studentom wiedzę w zakresie europeistyki w różnych aspektach. Ci, którzy będą tym bardziej zainteresowani, mogą później znaleźć zatrudnienie w agendach rządowych, samorządowych, instytucjach, które uczestniczą bezpośrednio w procesie integracji. Uważam, że tworzenie studiów europejskich pojmowanych jako specjalizacja obejmująca funkcjonowanie mechanizmów samej Unii Europejskiej to przygotowywanie funkcjonariuszy biurokracji bez szerszego spojrzenia.

Jaka była droga Pana Profesora do tej problematyki badawczej?

Moją specjalnością badawczą są międzynarodowe stosunki gospodarcze, a przede wszystkim problematyka finansów międzynarodowych. Równocześnie swoje zainteresowania badawcze starałem się zawsze ukierunkowywać na sprawy bardzo ważne dla Polski, dla naszej gospodarki. Dzisiaj jednym zasadniczych problemów Polski jest przygotowanie do członkostwa w Unii Europejskiej, do integracji ze wspólnotami europejskimi. Obecnie główne problemy Unii Europejskiej wiążą się z tworzeniem unii gospodarczej i walutowej. Stworzenie tej unii będzie miało daleko idące konsekwencje polityczne. Badania dotyczące sposobu, w jaki zmiany te będą wpływały na szybkość przyjęcia krajów Europy Środowej do Unii Europejskiej są bardzo ważne. Kontynuuję zatem moje zainteresowania związane z finansami międzynarodowymi odnosząc je dzisiaj do problematyki zaawansowania procesów integracyjnych.

Dyrektorowi Ośrodka wypada życzyć sukcesu na trudnej, pionierskiej drodze edukacyjnej i badawczej.

Początki zawsze są trudne, coraz bliższa data wejścia Polski do Unii - w perspektywie jednego pokolenia studenckiego - na pewno wymusi dalszy rozwój ośrodka, zwłaszcza, że w najbliższej przyszłości specjaliści z taką wiedzą będą poszukiwani także na lokalnych rynku pracy. Już dziś nauczyciele szkół podstawowych mogą korzystać z Comeniusa, programu adresowanego właśnie do nich lub z Sierry także kierowanej m. in. do pedagogów, studenci różnych kierunków - z Tempusa i Erasmusa, młodzież z Euroscholi. Aby móc jednak skorzystać z tych ofert potrzebna jest wiedza o nich, w jej poszukiwaniu mogą więc trafić do ośrodka przedstawiciele różnych zawodów.