Dr Kamil Kamiński jest pracownikiem Zakładu Biofizyki i Fizyki Molekularnej UŚ oraz członkiem grupy badawczej prowadzonej przez prof. Mariana Palucha w Instytucie Fizyki im. Augusta Chełkowskiego

Najważniejsze dopiero przed nami

Dr Kamil Kamiński jest jednym z zeszłorocznych laureatów konkursu na stypendia dla młodych wybitnych naukowców przyznawanych przez ministra nauki i szkolnictwa wyższego. Nagrody są wyróżnieniem osób prowadzących wysokiej jakości badania, posiadających duży dorobek naukowy w skali międzynarodowej. Obecnie dr Kamiński pracuje również nad projektem Sonata w ramach konkursu ogłoszonego przez Narodowe Centrum Nauki.

Dr Kamil Kamiński ukończył studia na kierunku chemia, specjalność chemia nieorganiczna
Dr Kamil Kamiński ukończył studia na kierunku chemia, specjalność chemia nieorganiczna

Już podczas studiów chemicznych miałem dużą potrzebę zdobywania wiedzy – wspomina dr Kamiński. – Pytania, które wraz z innymi studentami zadawałem prowadzącym, uzmysłowiły nam, że na wiele z nich nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Dociekliwość i chęć prowadzenia własnych badań stały się bodźcem do rozpoczęcia studiów doktoranckich.

Młody naukowiec pracuje obecnie nad rozprawą habilitacyjną dotyczącą badań przeprowadzanych na cukrach. Zagadnienie, które go frapuje, to badanie dynamiki molekularnej cukrów, czyli problem związany z – jak można wyjaśnić w dużym uproszczeniu – związkiem między strukturą chemiczną cukru a jego ruchliwością molekularną, sztywnością molekularną.

Badanie cukrów nie jest tematyką nową – wiele prac im poświęconych powstało w latach 80. i 90. ubiegłego wieku, a zjawisko mutarotacji w cukrach odkryte zostało jeszcze w XIX stuleciu. Cukry rozmaitego pochodzenia są wszędzie – w nadmiarze, co oczywiste, niektóre z nich szkodzą, ale bardzo często są naszym „paliwem napędowym”, regulują pracę serca i ciśnienie krwi. Dr Kamiński przypomina, że cukry to nie tylko – jak wydaje się większości laików – sacharoza i glukoza, ale olbrzymia rodzina związków rozciągających się od monosacharydów do polisacharydów, diametralnie różniących się strukturami i właściwościami fizykochemicznymi.

– Cukry zdobywają obecnie coraz większą popularność w różnych dziedzinach przemysłu – tłumaczy naukowiec. – Dzieje się tak zwłaszcza w przemyśle kosmetycznym, farmaceutycznym i medycznym.

Badania, w które zaangażowany jest doktor Kamil Kamiński, koncentrują się wokół zagadnień związanych ze stabilizowaniem nowoczesnych substancji aktywnych. Rezultaty prac mogą przyczynić się do rozwoju przemysłu farmaceutycznego, przedłużania żywotności i zarazem aktywności produktów lub nawet w dalszej perspektywie do rozwoju prac nad efektywnymi cukrowymi krioprezerwantami.

Kolejne zagadnienie, którym zajmuje się naukowiec z Zakładu Biofizyki i Fizyki Molekularnej, dotyczy polimeryzacji wysokociśnieniowej. Tematyka związana ze zjawiskiem polimeryzacji nie należała dotąd do szczególnie spopularyzowanej w świecie naukowym. Polimeryzacja nie jest generalnie procesem zachodzącym samoczynnie. Należy zainicjować go przez podniesienie temperatury układu, naświetlenie próbki, dodanie katalizatora lub inicjatora. Można również inicjować polimeryzację wskutek znacznej kompresji układu. Badania nad kinetyką reakcji polimeryzacji opisywane są w ramach trwającego projektu, w którym dr Kamiński pełni funkcję kierownika grantu. Przeprowadzone badania mogą przyczynić się do rozwoju nowych metod syntezy materiałów polimerowych, które będą całkowicie bezpieczne dla środowiska.

Tak kształtują się dwa z trzech głównych kierunków badań prowadzonych przez dr. Kamila Kamińskiego. Inspiracją do trzeciego był wyjazd na badania naukowe do Lipska.

– Poznałem tam ludzi, którzy już od wielu lat zajmują się badaniem układów ograniczonych przestrzennie (confined). Przeprowadzone badania pokazują, że podstawowe właściwości fizykochemiczne takich układów w skali makro zdecydowanie różnią się od tych otrzymanych dla systemów confined – objaśnia dr Kamiński. – Różnice są diametralne, do tego stopnia, że mogłoby się wydawać, iż mamy do czynienia z inną substancją.

Naukowiec optuje za wykorzystaniem układów ograniczonych przestrzennie do reakcji polimeryzacji. Co niezwykle istotne, prowadząc reakcje w takich nanoreaktorach przestrzennie ograniczonych, można produkować polimery w postaci nanowłókien i nanodrutów, czyli o takich strukturach, których nie można uzyskać w konwencjonalny sposób. Polimery o unikalnych właściwościach mogą być zastosowane w różnych nanotechnologiach, badania mają zatem duży potencjał zarówno naukowy, jak i aplikacyjny. Są to, jak zaznacza doktor Kamiński, kwestie dopiero inicjowane, lecz ich charakter poznawczy jest olbrzymi. Idee, z którymi naukowiec zetknął się w Lipsku, stały się dla niego przyczynkiem do dalszych badań i refleksji. Badania pomagają między innymi zdefiniować, jak przebiegają podstawowe reakcje chemiczne, gdy molekuły zamknięte są w nanometrowych kanałach.

Mimo iż prace odbywają się w Instytucie Fizyki, są badaniami z pogranicza fizyki i chemii, zrzeszają zatem specjalistów z obu dyscyplin naukowych. Są prowadzone w ścisłej współpracy z prof. dr. hab. Marianem Paluchem. Rezultaty badań publikowane są w branżowych, międzynarodowych czasopismach naukowych o uznanej renomie.

– Szef daje przykład, więc pracownik nie chce być gorszy – uśmiecha się dr Kamil Kamiński – dlatego nasza grupa badawcza jest tak skoordynowana i kreatywna, co umożliwiło dotychczasowe sukcesy. Uważam jednak, że najważniejsze dopiero przed nami.

Autorzy: Agata Hajda
Fotografie: Magdalena Tarnacka