Tegoroczna Katowicka Konferencja Naukowa poświęcona została architekturze i budownictwu. To temat szczególnie ważny z uwagi na żywo dyskutowane przemiany urbanistyczne, którym ulegają w ostatnich latach Katowice. Bez wątpienia mają one wpływ na tożsamość miasta, a także na jakość życia jego mieszkańców. Dramat miejsca widoczny jest nie tylko w zniszczonej architekturze, ale także w tych obiektach, których plany nigdy nie zostały zrealizowane lub ich ostateczny kształt dalece odbiega od pierwotnych założeń – w tym kontekście uczestnicy konferencji wielokrotnie przytaczali przykład katowickiej katedry.

Pierwsza część obrad odbyła się w auli Akademii Muzycznej w Katowicach. Inauguracyjny wykład wygłosiła profesor Ewa Chojecka

Pierwsza część obrad odbyła się w auli Akademii Muzycznej. Inauguracyjny wykład wygłosiła prof. dr hab. Ewa Chojecka. Nieodłącznym elementem Katowickich Konferencji Naukowych jest panel dyskusyjny, w tym roku poświęcony zmysłowi innowatorskiemu w architekturze Katowic. Zaproszenie do rozmowy przyjęli nie tylko naukowcy i nie tylko katowiczanie. W panelu moderowanym przez profesor Chojecką uczestniczyli: dyrektor wrocławskiego Muzeum Architektury dr Jerzy Ilkosz, dyrektor Biblioteki Śląskiej prof. zw. dr hab. Jan Malicki, organizator Katowickich Konferencji Naukowych dr hab. prof. UŚ Antoni Barciak z Instytutu Historii Uniwersytetu Śląskiego, a także praktycy architektury katowickiej, mający realny wpływ na jej przemiany – wiceprezydent Katowic Krystyna Siejna oraz architekt Tomasz Konior. Historia każdego miejsca znajduje odzwierciedlenie w jego budownictwie, będącym swoistą opowieścią o mieście, jego dziejach i ludziach. W przypadku Katowic architektura również, jak mówiła profesor Chojecka, jest wyrazem niespójności pamięci, a zarazem dynamiki przemian, dyskursu pokoleń, języków, tradycji, politycznych nawałnic. To także poszukiwanie tożsamości.

Gdy obrady przeniosły się do gościnnych murów Muzeum Historii Katowic, wyznaczony tor rozważań kontynuowali w swoich wystąpieniach Henryk Buszko i Aleksander Franta – architekci Katowic, którzy zabierali głos już w pierwszej części konferencji, w czasie ożywionej dyskusji po wystąpieniach panelowych. Henryk Buszko mówił o Katowicach jako mieście samorodnym, zwracając szczególną uwagę na konieczność definiowania miejsca i architektury w przestrzeni społecznej. Podkreślał, że nie ma architektury bez ludzi, podobnie jak nie ma miasta bez ludzi. Następnie dr Aleksander Franta poruszył zagadnienie dla wartości architektury miasta fundamentalne, jakim jest potencjał katowickiej moderny. Kolejne referaty, tego i następnego dnia obrad, poświęcone były: architekturze katowickiej, ale także w szerszej perspektywie – śląskiej, dziejom dawnym i najnowszym, zarówno pojedynczym budynkom, jak i ich zespołom, twórcom architektury i mieszkańcom, budowniczym i konstrukcjom budowlanym, poszukiwaniu zewnętrznych wzorców architektury śląskiej i dowodów jej unikalności, źródłom finansowania inwestycji budowlanych i znaczeniu przemysłu dla budownictwa na Śląsku, inskrypcjom na budynkach i projektowaniu wnętrz, architekturze kościołów i budynków użyteczności publicznej, roli architektury w życiu społecznym i warunkom życia mieszkańców, osiedlom i koloniom, domom i ludziom. Znacząca była dynamiczność konferencji i jej interdyscyplinarność. Obok architektów wystąpili historycy i historycy sztuki. Należy nadmienić, że w obradach licznie i aktywnie uczestniczyli pracownicy Uniwersytetu Śląskiego, wśród nich: prof. dr hab. Zygmunt Woźniczka, dr hab. Lech Krzyżanowski, dr Aneta Borowik, dr Agata Bryłka oraz dr Jacek Kurek. Zwracano uwagę na piękno katowickiej architektury tkwiące w jej detalach, często zaniedbanych i zapomnianych, jak przywoływany przez profesor Chojecką gobelin w sali Sejmu Śląskiego, ale również tak charakterystycznych, jak katowickie smoki w auli Akademii Muzycznej.

Konferencja była żywa i pełna dyskusji, w sposób bardzo trafny spointowanych przez profesor Chojecką, która zauważyła twórczy paradoks w poruszanych zagadnieniach: z jednej strony dotyczących kwestii dla architektury miasta fundamentalnych, z drugiej – pozornie tak mało istotnych, jak baseny w przedszkolnych ogródkach, które często stanowią fundament społecznego życia miejsca. W tym, zdaniem profesor, tkwił potencjał obrad łączących rozważania o charakterze ogólnym z mikroprzestrzenią.

Organizatorami konferencji byli: Miasto Katowice, Muzeum Historii Katowic, Polska Akademia Nauk (oddział w Katowicach), Polskie Towarzystwo Historyczne (oddział w Katowicach) oraz Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego w Katowicach. Tradycyjnie obradom towarzyszyła prezentacja publikacji będącej owocem ubiegłorocznych sesji, która przygotowana została pod redakcją głównego twórcy konferencji prof. Antoniego Barciaka. Profesor wraz z dyrektorem Muzeum Historii Katowic dr. Jackiem Sieblem z wielką nadzieją zapowiedzieli konferencję przyszłoroczną, już teraz lokując jej tematykę w okresie międzywojennym.