40-lecie pracy dydaktycznej i działalności artystycznej prof. zw. Eugeniusza Delekty z Wydziału Artystycznego UŚ

Promotor edukacji artystycznej

Jubileusz pracy dydaktycznej, artystycznej i naukowej prof. Eugeniusza Delekty jest okazją do przywołania niektórych faktów z jego bogatej biografii. Wieloletni dziekan Wydziału Artystycznego czterdzieści lat swoje życie zawodowe wiąże z Uniwersytetem Śląskim. Był w pięcioosobowym zespole entuzjastów wraz z prof. Zygmuntem Lisem, prof. Arturem Starczewskim, prof. Janem Hermą oraz prof. Teresą Michałowską, którzy od 1973 roku tworzyli od podstaw kształcenie plastyczne w ówczesnej Filii Uniwersytetu Śląskiego w Cieszynie.

Prof. zw. Eugeniusz Delekta, kierownik Katedry Grafiki UŚ
Prof. zw. Eugeniusz Delekta, kierownik Katedry Grafiki UŚ

Profesor Eugeniusz Delekta jest absolwentem krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, dyplom z wyróżnieniem uzyskał na Wydziale Grafiki w Katowicach w 1972 roku. Od tego czasu związany był ze szkolnictwem wyższym, początkowo pracował na ASP, a następnie na Uniwersytecie Śląskim. Od 1973 roku organizował bazę dydaktyczną, głównie pracownie graficzne, opracowywał programy kształcenia. Współorganizował Instytut Wychowania Plastycznego, który w 1997 roku z jego inicjatywy został przekształcony w Instytut Sztuki, poszerzając w ten sposób zakres kształcenia artystycznego. Prof. Delekta był współinicjatorem utworzenia Galerii Uniwersyteckiej działającej nieprzerwanie od 1984 roku. W latach 1992–1996 kierował działalnością Galerii, opracowywał wydawnictwa związane z wystawami, a także zdobywał środki spoza uczelni na jej utrzymanie. Współpracował z innymi galeriami, wspólnie z prof. Józefem Knopkiem zorganizował ponad 40 wystaw twórczości artystów profesorów z uczelni artystycznych: Polski, Czech, Słowacji, Belgii, Austrii i Anglii. Pełniąc funkcję dyrektora Instytutu Sztuki w latach 1996–2002, doprowadził do jego dynamicznego rozwoju, liczba nauczycieli akademickich została podwojona, zwiększono znacznie grono studiującej młodzieży na studiach dziennych i zaocznych oraz studiach podyplomowych.

Prof. Eugeniusz Delekta w 1999 roku zainicjował, a następnie współorganizował Ogólnopolską Międzyuczelnianą Radę Edukacji Artystycznej w zakresie Sztuk Plastycznych (OMREA), w której funkcję przewodniczącego pełnił w latach 1999–2005. Opracował założenia programowe dla nowego kierunku studiów: edukacja artystyczna w zakresie sztuk plastycznych, wprowadzonego przez MEN do realizacji w 1999 roku zamiast wychowania plastycznego. Był to przełom w kształceniu nauczycieli plastyki, od tego czasu absolwenci nowego kierunku studiów są przygotowywani do zawodu artysty plastyka i pedagoga sztuki z tytułem magistra sztuki.

Dzięki wielkiemu zaangażowaniu prof. Delekta doprowadził do utworzenia w 2000 roku studiów magisterskich w zakresie grafiki. Troszczył się o rozwój kadry, w Instytucie Sztuki zatrudniono wielu wybitnych profesorów, znanych twórców.

Eugeniusz Delekta z cyklu Konstelacje X (2008)
Eugeniusz Delekta z cyklu Konstelacje X (2008)

W ramach projektów badawczych i inwestycyjnych KBN pozyskiwał środki finansowe na rozbudowę bazy dydaktycznej, zostały uruchomione kolejne pracownie: grafiki komputerowej, litografii, serigrafii oraz grafiki edytorskiej; modernizowane są pozostałe pracownie. Profesor jest redaktorem lub współredaktorem kilku znaczących wydawnictw albumowych w ramach serii Sztuka i dydaktyka.

W 2001 roku prof. E. Delekta doprowadził do uzyskania przez Instytut Sztuki uprawnień do przeprowadzania przewodów doktorskich w zakresie grafiki, a w 2002 roku – habilitacyjnych. Kolejnym wyzwaniem była organizacja Wydziału Artystycznego, którego przez dwie kadencje był dziekanem (2002–2008). Równie aktywnie udzielał się na forum ogólnopolskim, od 1999 roku był ekspertem Rady Wyższego Szkolnictwa Artystycznego, a od 2003 – Centralnej Komisji do spraw Stopni i Tytułów oraz Państwowej Komisji Akredytacyjnej. W latach 1999–2005 był organizatorem kilku konferencji ogólnopolskich poświęconych problemom edukacji artystycznej w Polsce.

Prof. E. Delekta wykształcił ponad trzystu absolwentów, wielu z nich odnosi sukcesy i są już uznanymi w środowisku artystycznym twórcami. Jest recenzentem w licznych przewodach habilitacyjnych i postępowaniach o nadanie tytułu profesora oraz promotorem w 8 przewodach doktorskich. Pracował w zespole ekspertów 2006/2007, który opracował nowe standardy kształcenia dla kierunku studiów grafika i edukacja artystyczna w zakresie sztuk plastycznych w związku z przyjęciem systemu bolońskiego. W 2011 roku organizował studia doktoranckie w Instytucie Sztuki, a od 1988 roku kieruje Katedrą Grafiki.

Prof. Eugeniusz Delekta jest wybitnym artystą grafikiem, niezwykle aktywnym w działalności artystycznej. Jest mistrzem graficznych technik metalowych, w ostatnich latach w swojej twórczości wykorzystuje również druk cyfrowy i techniki eksperymentalne. Tworzy dzieła o wielkiej sile przekazu i poetyckim nastroju, zawierające oryginalną koncepcję metaforycznego ujęcia rzeczywistości. Jego twórczość można oglądać na licznych wystawach indywidualnych i zbiorowych, organizowanych w kraju i za granicą. Brał udział w ponad 340 wystawach zbiorowych, w tym w ponad 60 międzynarodowych wystawach grafiki, m.in. w: Montrealu, Turku, Poznaniu, Linzu, Baden-Baden, Oksfordzie, Budapeszcie, Wiedniu, Londynie, Toronto, Paryżu, Barcelonie, Geronie, Opawie, Wilnie, Nowosybirsku, Charkowie, Mediolanie, Bangkoku, Buenos Aires, Stambule, Sofii, Tarragonie, Pradze, Ploeszti czy Szanghaju. Zdobył ponad 40 nagród na wystawach i konkursach krajowych oraz zagranicznych, m.in. na:

Eugeniusz Delekta z cyklu Znaki i symbole V (2010)
Eugeniusz Delekta z cyklu Znaki i symbole V (2010)

• Międzynarodowym Konkursie Grafiki w Toronto (2000) – nominacja do Grand Prix,
• Ogólnopolskiej Wystawie Sztuki w Ostrowcu Świętokrzyskim (2004) – Grand Prix,
• Konkursie „Dzieło Roku” w Katowicach (2005, 2009, 2011) – nagrody regulaminowe,
• The Rules of the International Small Engraving, Maramures (2006) – nominacja do nagrody Grand Prix,
• Ogólnopolskim Konkursie „Sport w Grafice” w Gdyni (2009) – I nagroda,
• Ogólnopolskim Konkursie na Exlibris z okazji „200-lecia urodzin Fryderyka Chopina” w Tomaszowie Lubelskim 2010 – I nagroda,
• Międzynarodowym Konkursie Graficznym „Człowiek-Ziemia- Kosmos” w Gdańsku (2011) – I nagroda,
• Ogólnopolskim Konkursie Grafiki w Oleśnicy (2010, 2011) – III nagroda,
• Międzynarodowym Biennale Exlibrisu i Małych Form Graficznych w Guangzhou w Chinach (2012) – wyróżnienie,
• Międzynarodowym Konkursie Graficznym „Sport” w Gdańsku (2012) – I nagroda.

Prace profesora Delekty ukazały się w ponad 70 publikacjach poświęconych sztuce. Jest artystą o wyjątkowych osiągnięciach twórczych, znakomitym organizatorem kształcenia artystycznego i promocji sztuk plastycznych w kraju oraz sztuki polskiej na forum międzynarodowym. Swoimi działaniami i talentami przyczynił się do dynamicznego rozwoju Instytutu Sztuki Wydziału Artystycznego i wysokiej rangi kształcenia artystycznego na Uniwersytecie Śląskim. Ma również znaczący wkład w rozwój szkolnictwa artystycznego w Polsce. W 2008 roku prof. Eugeniusz Delekta został laureatem nagrody Pro Scientia et Arte Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach za wybitne osiągnięcia artystyczne i szczególne zasługi dla Uniwersytetu, środowisk twórczych Śląska i Podbeskidzia, badania i działania na rzecz rozwoju nauki i kształcenia w obszarze szeroko pojętej kreacji i kultury artystycznej, a w 2013 roku uhonorowano Profesora Nagrodą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego za szczególne osiągnięcia artystyczne.

Z okazji jubileuszu 40-lecia pracy dydaktycznej i działalności artystycznej składamy Panu Profesorowi serdeczne życzenia dalszych sukcesów w pracy dydaktycznej i działalności artystycznej oraz naukowej.