12 maja w auli im. Andrzeja Pawlikowskiego w Instytucie Fizyki UŚ odbyła się sesja naukowa „2011 – Rok Marii Skłodowskiej- -Curie”. Była ona okazją do przypomnienia życia i dokonań naukowych badaczki, ale także do rozmowy o syntezie jąder atomowych, wytwarzaniu radioizotopów medycznych czy perspektywach teragnostycznej radioterapii.

Uczestników powitał przewodniczący sesji prof. zw. dr hab. Wiktor Zipper, który przypomniał, że organizatorami obchodów Roku Marii Skłodowskiej-Curie na Uniwersytecie Śląskim są: Instytut Fizyki UŚ, Instytut Chemii UŚ, Polskie Towarzystwo Fizyczne oraz Polskie Towarzystwo Chemiczne. Dalszą część sesji poprowadziła dr hab. Marzena Dzida z Instytutu Chemii UŚ, która zaprosiła pierwszego prelegenta – prof. dr. hab. Andrzeja Kajetana Wróblewskiego z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego.

Prof. Wróblewski mówił nie tylko o wielkości Marii Skłodowskiej-Curie i wyliczał jej największe zasługi, ale także próbował obalić kilka najważniejszych mitów, krążących wokół osoby badaczki, w tym m.in.: że odkryła promieniotwórczość, że mąż polecił Marię Becquerelowi, aby pod jego kierunkiem wykonała pracę doktorską (wykonała ją całkowicie samodzielnie i był to wyłącznie jej pomysł) oraz że wszystkie odkrycia były dziełem Piotra Curie, zaś Maria była tylko fachową pomocnicą w jego badaniach. Gość z Warszawy podkreślił także, że błędem jest mówienie o Marii Skłodowskiej-Curie – pierwsza polska noblistka. Według niego, mimo naszej dumy z badaczki, należy pamiętać, że była obywatelką Francji – Polski wówczas nie było na mapach Europy, a jedyne dokumenty, z jakimi przyjechała do Paryża, były rosyjskie.

Małgorzata Sobieszczak-Marciniak z Muzeum Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie przedstawiła najważniejsze daty i wydarzenia z życia noblistki, a także zaprezentowała wiele archiwalnych zdjęć dotyczących pracy i życia prywatnego badaczki. Szczególną uwagę zwróciła na jej poświęcenie się nauce, niezwykłą skromność, potrzebę niesienia pomocy i wszechstronne uzdolnienia. Wskazała wiele faktów z życia Marii, z których większość ludzi nie zdaje sobie sprawy, np. że znała pięć języków, interesowała się socjologią i psychologią, miała wielkie zdolności plastyczne, organizowała zajęcia dla wiejskich dzieci. Podczas I wojny światowej organizowała ruchome stacje rentgenowskie, a gdy dostała się na front – szkoliła personel medyczny, w jaki sposób wykonywać prześwietlenia.

Małgorzata Sobieszczak-Marciniak z Muzeum Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie

Prof. dr hab. Bogdan Skwarzec z Wydziału Chemii Uniwersytetu Gdańskiego mówił o odkryciu i właściwościach chemicznych polonu i radu, zaś prof. dr hab. Adam Sobiczewski z Instytutu Problemów Jądrowych im. Andrzeja Sołtana w Warszawie wygłosił wykład pt. „Synteza najcięższych jąder atomowych”. Podkreślał, że kontynuacją pracy małżonków Curie jest obecnie ścisła współpraca fizyków teoretyków i eksperymentatorów w poszukiwaniu jąder atomowych, których nie ma w naturze.

Prof. dr hab. Jerzy Jastrzębski, reprezentujący Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów Uniwersytetu Warszawskiego, przybliżył najważniejsze aspekty zastosowania medycyny jądrowej. Przedstawił prezentację poświęconą wytwarzaniu radioizotopów medycznych, wiele uwagi poświęcił budowie i wykorzystaniu tomografii pozytonowej.

Prof. dr hab. Bogusław Maciejewski, dyrektor Centrum Onkologii – Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie w Gliwicach, przywołał historię wykorzystania tomografii w leczeniu nowotworów. W prelekcji pt. „Perspektywy teragnostycznej radioterapii – fizyka czy biologia?” poruszył zagadnienia nowoczesnej diagnostyki i profilaktyki. Mówił m.in. o nożu cybernetycznym – najnowszym narzędziu walki z guzami.

Sesji towarzyszyła wystawa pt. „Życie i dokonania Marii Skłodowskiej-Curie”, przygotowana przez Muzeum Marii Skłodowskiej-Curie i Archiwum PAN w Warszawie. Uczestnicy wydarzenia mogli również obejrzeć film o życiu i dokonaniach noblistki.

Honorowy patronat nad wydarzeniem objął JM Rektor UŚ prof. zw. dr hab. Wiesław Banyś oraz dziekan Wydziału Matematyki, Fizyki i Chemii prof. UŚ dr hab. Maciej Sablik. Organizatorami obchodów roku Marii Skłodowskiej-Curie na Uniwersytecie Śląskim są: Instytut Fizyki UŚ, Instytut Chemii UŚ, Polskie Towarzystwo Fizyczne oraz Polskie Towarzystwo Chemiczne.